Orliki wróciły do domu. Wzbiją się w powietrze z radomskiego lotniska

Jesienią zakończyła się przebudowa lotniska w Radomiu. Przez kilka kolejnych miesięcy w Sadkowie prowadzono odbiory i certyfikację, aby ostatecznie dopuścić je do użytkowania na początku grudnia. W związku z tym na lotnisko – po trzyletniej nieobecności – ponownie przebazowały się samoloty szkolno-treningowe PZL-130 Orlik. Maszyny od lat kojarzone z Radomiem ostatnich kilkanaście miesięcy musiały spędzić w Dęblinie. Radomskie lotnisko jest domem dla 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego.

Po remoncie, a właściwie po wybudowaniu od nowa, pas startowy w Radomiu ma 2500 metrów długości. Oczywiście tak długa droga startowa nie powstała na potrzeby niewielkich Orlików, ale samolotów komunikacyjnych, które od wiosny 2023 roku będą korzystały z cywilnej części lotniska.

Pas startowy został przystosowany do obsługi samolotów kodu E, czyli Boeingów 777 czy 787. Oznacza to również zdolność przyjmowania w razie potrzeby dużych samolotów wojskowych (na przykład ciężkich transportowców lub latających cystern), które do tej pory nie mogły lądować w Radomiu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

42. Baza Lotnictwa Szkolnego z Radomia i 41. Baza Lotnictwa Szkolnego z Dęblina tworzą 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego odpowiadające za szkolenie nowych pilotów dla Sił Powietrznych RP. Szkolenie jest podzielona na cztery fazy:

• selekcyjną,
• podstawową,
• zaawansowaną
• i taktyczno-bojową.

Na Orlikach jest realizowane szkolenie podstawowe i zaawansowane. Po zakończeniu tego etapu szkolący się piloci przenoszą się do Dęblina, gdzie kontynuują szkolenie na samolotach M-346 Bielik.

Program szkolenia na Orlikach obejmuje około 80 godzin latania, w ramach których podchorążowie zdobywają podstawowe umiejętności latania w dzień przy dobrej pogodzie oraz opanowują umiejętności prostego i średniego pilotażu, umiejętność lotu po trasie, przelotu na inne lotnisko, lotu na małej wysokości i lotu w składzie pary samolotów.

Chociaż nazywają się i wyglądają prawie tak samo, Orliki wykorzystywane do szkolenia dzisiaj nie mają wiele wspólnego z samolotami, które weszły na wyposażenie sił powietrznych w 1999 roku. W ciągu swojej służby PZL-130 przeszły kilka modernizacji, a ostatnia z nich zakończyła się niemal równo z końcem remontu lotniska w Radomiu. 25 października poinformowano o zakończeniu modernizacji ostatnich dwunastu samolotów PZL-130 Orlik TC-I do wersji TC-II Advanced. Tym samym wszystkie 28 maszyn pozostających w linii jest już w wersji TC-II Advanced.

W Orlikach TC-II Advanced zastosowano mocniejszy silnik Pratt & Whitney Canada PT6A-25C o mocy maksymalnej 750 KM. Silnik napędza nowe czteropiórowe śmigło Hartzell D4N-2DX. Podzespoły są połączone elektronicznym układem sterowania umożliwiającym pracę wyłącznie z użyciem manetki przepustnicy. Wymianie uległy również skrzydła, ster kierunku i stery wysokości.

Nowe modele mają lepszą aerodynamikę i są wytrzymalsze. W związku z tym rozpiętość skrzydeł samolotu zwiększyła się o około metr. Do tego dodano system ostrzegania przed oblodzeniem i elektroniczny czujnik ilości paliwa. Ponadto w samolotach zastosowano nowoczesny pakiet awioniki, który zastąpił zegary analogowe. Składają się na niego:

• wielofunkcyjne monitory ciekłokrystaliczne,
• system nawigacji satelitarnej Germin GNS 530AW,
• transponder Garmin GTX330
• i nowy radiowysokościomierz.

Piloci otrzymali do dyspozycji drugą radiostację Unimor RKL 8200 pracującą w zakresie częstotliwości 30-88 MHz. Wreszcie samoloty zostały wyposażone w system TCAS zapobiegający kolizjom z innymi statkami powietrznymi. Resurs wszystkich zmodernizowanych samolotów został wyzerowany, co oznacza, że Orliki mogą wylatać jeszcze około 12000 godzin, co powinno wystarczyć na około 20 lat eksploatacji.

Samoloty i instruktorzy z 42. Bazy poza prowadzeniem szkolenia podchorążych tworzą również Zespół Akrobacyjny "Orlik" występujący na pokazach lotniczych. Te największe w Polsce, również odbywały się co dwa lata na lotnisku w Radomiu. Jego przebudowa sprawiła, że ostatnie zorganizowano w 2018 roku z okazji stulecia odzyskania niepodległości.

Teraz, gdy lotnisko znów jest gotowe do użytku, pokazy lotnicze Air Show mają powrócić do Radomia w sierpniu 2023 roku. Na pewno nie zabraknie na nich Orlików. Ponadto miłośnicy lotnictwa mogą się spodziewać wielu innych ciekawych samolotów, w tym takich, które wcześniej nie mogły przylecieć do Radomia właśnie ze względu na zbyt krótki pas startowy.

Marcin Wołoszyk, dziennikarz konflikty.pl