Odkrycie polskich naukowców. Radioaktywny pluton na lodowcach
Badania Instytutu Fizyki Jądrowej PAN ujawniają obecność plutonu na lodowcach. Odkrycie może mieć poważne konsekwencje dla środowiska.
Radioaktywny pluton w lodowcach. / fot. poglądowe
Lodowce górskie, nie dość, że piękne, są kluczowe dla wielu rzek na świecie. Ich topnienie jest związane ze zmianami klimatycznymi i prowadzi do wzrostu poziomu mórz i zanieczyszczenia środowiska radioaktywnymi pierwiastkami. Jak informuje Instytut Fizyki Jądrowej PAN, badania wykazały obecność plutonu na lodowcach.
Pluton na lodowcach to zagrożenie dla ekosystemów
Radioaktywne pierwiastki, takie jak pluton, trafiają do środowiska m.in. przez próby jądrowe i awarie reaktorów. Kumulują się na lodowcach w postaci ciemnych osadów zwanych kriokonitami. Naukowcy alarmują, że te osady mogą stanowić zagrożenie dla lokalnych ekosystemów. Pierwiastki te nie są obojętne dla zdrowia, mogą prowadzić do mutacji genetycznych i mieć trwały wpływ na naturę.
Próbki kriokonitu zebrano z 49 lodowców na całym świecie, w tym z Arktyki, Alp i Himalajów. Badania, finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, wykazały, że stężenia plutonu są wyższe na półkuli północnej. Najwyższe wartości odnotowano w Skandynawii i Alpach.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nowatorskie odkrycia w Patagonii
Naukowcy odkryli nietypowe stosunki izotopów plutonu na lodowcu Exploradores w Patagonii. Może to być związane z upadkiem rosyjskiej sondy Mars-96, która zawierała pluton. Badania wskazują, że głównym źródłem plutonu były testy jądrowe w Polinezji Francuskiej.
Dr hab. inż. Edyta Łokas z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN podkreśla, że kriokonit jest ważnym wskaźnikiem akumulacji zanieczyszczeń radioaktywnych. Badania będą kontynuowane we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, obejmując czapę lodową Jostedalsbreen w Norwegii.
