Nowy typ gwiazd. Astronomowie namierzyli "Starych palaczy"
Astronomowie ogłosili, że przypadkiem udało im się odkryć zupełnie nowy rodzaj gwiazd, które zostają nazwane "Starymi palaczami", ze względu na dziwne i tajemnicze zachowanie. Obserwacje są owocem dekady badań przy użyciu teleskopu VISTA, które dotyczyły czegoś zupełnie innego.
28.01.2024 17:44
Phillip Lucas, astrofizyk na brytyjskim Uniwersytecie Hertfordshire i jego zespół przez dziesięć lat analizowali obserwacje, umieszczonego w chilijskich Andach teleskopu VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy), aby śledzić obfitujące w żywiołowe erupcje nowo narodzone gwiazdy (zwane protogwiazdami). Ich misja zakończyła się sukcesem, ponieważ namierzyli aż 32 protogwiazdy, jednak przy okazji odkryli coś innego, co okazało się niezwykle tajemnicze i interesujące.
Gwiazdy wydmuchujące dym
W obszarze zbliżonym do centrum Drogi Mlecznej, gdzie gwiazdy są gęsto upakowane, a przestrzeń bogata w rozmaite metale czaili się wydmuchujący chmury pyłu "Starzy palacze". Uczeni namierzyli aż 21 takich gwiazd. Lucas stwierdził, że najbardziej interesujące i niezwykłe w nich jest to, że "po prostu sobie siedzą i niczego nie robią". Te stare, czerwone gwiazdy pozornie bez powodu stawały się od 40 do nawet 100 razy ciemniejsze. Działający w spektrum podczerwieni teleskop ledwo potrafił je dostrzec.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Gwiazdy pozostawały zaciemnione przez kilka lat, po czym powracały do dawnej jasności, bez żadnego ostrzeżenia. Astronomowie doszli do wniosku, że za utratę jasności odpowiadały kłęby pyłu, które z jakiegoś niewiadomego powodu zostały wyrzucone przez gwiazdę. Taka zasłona dymna blokowała światło do momentu, aż cząsteczki nie rozproszyły się w kosmosie, lub nie opadły z powrotem na powierzchnię ciała niebieskiego.
Ciężki gwiezdny pył
Według Lucasa w tym rejonie galaktyki zachodzi wielka koncentracja ciężkich pierwiastków (głównie metalicznych), które mogą być przyczyną powstawania dużych ilości pyłu w atmosferze gwiazdy. Astrofizycy nie są jednak zgodni co do tego, w jaki sposób "Starzy palacze" wydmuchują ten pył w przestrzeń kosmiczną.
Temat wymaga jeszcze mnóstwa dalszych badań, lecz jeśli przewidywania zespołu Lucasa się potwierdzą, to materia, jaka jest emitowana przez te gwiazdy, może odgrywać znaczącą rolę w rozprowadzaniu ciężkich pierwiastków po naszej galaktyce, a nawet poza nią.
Mateusz Tomiczek, dziennikarz Wirtualnej Polski