Naukowcy poznali kolejną tajemnicę niesporczaków. To dlatego są tak odporne
Niesporczaki cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem badaczy, którzy próbują rozwikłać zagadkę ich odporności na ekstremalne warunki środowiskowe. Te niewielkie żyjątka są bowiem w stanie wytrzymać temperaturę sięgającą 150 st. Celsjusza, dziesiątki lat bez wody, wysokie stężenia związków chemicznych, które dla większości form życia byłyby śmiertelne, a nawet przetrwać w przestrzeni kosmicznej. Nowo odkryty gatunek niesporczaka rzuca światło na mechanizmy, które pozwalają tym mikroskopijnym stworzeniom przetrwać szkodliwe promieniowanie.
Zespół naukowców z różnych instytucji w Chinach zbadał genom gatunku Hypsibius henanensis, odkrytego sześć lat temu. Jak donosi Science Alert, badacze znaleźli 14 701 genów kodujących białka, z których 4 436 (30,2 proc.) było unikalnych dla niesporczaków. Następnie eksperci wystawili te maleńkie organizmy na działanie promieniowania, obserwując zmiany w ekspresji genów i produkcji białek. Pozwoliło im to na ujawnienie trzech kluczowych mechanizmów, które pomagają niesporczakom przetrwać w ekstremalnych warunkach.
Niesporczaki zachwycają swoją odpornością
Po pierwsze, gen "DODA1", prawdopodobnie pochodzący od bakterii, produkuje pigmenty zwane betalainami. Te pigmenty neutralizują szkodliwe cząsteczki powstające pod wpływem promieniowania. Po drugie, dzięki białku specyficznemu dla niesporczaków o nazwie "TRI-D" (Tardigrade Radiation-Induced DNA Damage Repair Protein), naprawa DNA zachodzi znacznie szybciej niż normalnie. Po trzecie, zwiększona produkcja dwóch innych białek, "BCS1" i "NDUFB8", wspomaga dostarczanie energii komórkom.
Te trzy procesy łącznie chronią niesporczaki przed szkodliwym działaniem promieniowania. Naukowcy planują zbadać, czy podobne mechanizmy występują u innych gatunków niesporczaków i czy również mają one wpływ na możliwości ich przetrwania w ekstremalnych warunkach. Wcześniejsze badania nad Hypsibius exemplaris wykazały, że w obliczu promieniowania organizmy te zwiększają aktywność genów naprawczych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zobacz także: Bo zdrowie jest najważniejsze! Biohacking w służbie ludzkości - Historie Jutra napędza PLAY #2
Odkrycia te mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia, jak chronić ludzkie ciało w ekstremalnych warunkach, na przykład podczas długotrwałych lotów kosmicznych. Niesporczaki pojawiły się prawdopodobnie przed okresem kambryjskim, ponad 541 milionów lat temu.
"Polskie" niesporczaki
Warto przypomnieć, że do tej pory naukowcy odkryli ok. 1,500 gatunków niesporczaków, zamieszkujących różne ekosystemy – od biegunów po tropiki, od najwyższych gór po dno oceanu. Wśród nich są również gatunki znalezione w Polsce. Można do nich zaliczyć odkryty w Lasach Czerniejewskich, znajdujących się pod Poznaniem gatunek Mesobiotus mandalor, którego nazwa jest nawiązaniem do lesistej planety z "Gwiezdnych Wojen", zamieszkiwanej przez Mandalorianów.
Innym, polskim akcentem wśród niesporczaków jest gatunek nazwany na cześć znanego krytyka kulinarnego Roberta Makłowicza. Dr Daniel Stec z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie odkrył ten gatunek w Groot Swartberg Nature Reserve w RPA na skalnych porostach i nazwał go Mesobiotus maklowiczi.
Karolina Modzelewska, dziennikarka Wirtualnej Polski
