Najstarszy gatunek żółwia, jaki zna nauka. Szczątki mają ponad 215 mln lat i znaleźli je polscy naukowcy

Na ślad Proterochersis porebensis, co można przetłumaczyć jako "pierwotny żółw z Poręby", badacze natknęli się już w 2012 roku, w pobliżu wysypiska śmieci. Znalezisko wprawiało w zdumienie, bo szczątki należały do jednego z najstarszych na świecie żółwi, który żył blisko 215 mln lat temu.

- 215 mln lat temu na świecie pojawiały się dinozaury, były też dicynodonty, czyli krewniaccy ssaków, mniej więcej wielkości słonia – wyjaśniał w rozmowie z RMF FM dr Tomasz Szczygielski z Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk, jeden z odkrywców skamieniałości.

Zdaniem dr hab. Tomasz Sulej z Instytutu Paleobiologii PAN, kolejnej osoby odpowiedzialnej za znalezienie Proterochersis porebensis, pancerz dorosłego przedstawiciela gatunku mógł mieć blisko 70 cm, a cały żółw metr.

Badacze przeanalizowali również koprolity, czyli skamieniałe odchody. Dzięki temu uzyskali wiedzę o diecie żółwi. Jej podstawę stanowiły m.in. rośliny oraz ryby. Pozwala to sądzić, że Proterochersis porebensis były gatunkiem wszystkożernym i żyły zarówno w wodzie, jak i na lądzie.

Pancerze żółwi znalezione w Porębie były tak dobrze zachowane, że naukowcy byli w stanie określić, jak w ogóle powstał pancerz tego zwierzęcia, co dotychczas było tajemnicą.

W rozmowie z PAP dr hab. Tomasz Sulej powiedział, że pancerz "składał się z trzech elementów: żeber, kręgów i drobnych tarczek kostnych, których mozaikę udało się dostrzec w przedniej i tylnej części zachowanego okazu".

Naukowcy dostrzegli istotne różnice pomiędzy pancerzami prastarych żółwi, a okazów żyjących współcześnie. Gady żyjące wiele milionów lat temu miały inny układ kości w pancerzu. Znajdowało się w nim więcej kości skórnych i były nierównomiernie rozłożone. Obecnie w pancerzach żółwi znajduje się mniej kości, dzięki czemu skorupa jest bardziej wytrzymała i odporna na ataki drapieżników.

Od środy rekonstrukcję gada można podziwiać w Muzeum Ewolucji PAN w Warszawie.