Wybuch Etny, fale radiowe i teorie spiskowe. Demagog wyjaśnia

Włoski wulkan nieraz już pokazał swoją aktywność. Jednak ostatnia, widowiskowa erupcja Etny we Włoszech na nagraniach i zdjęciach świadków z pewnością zaskoczyła turystów. Grupy znajdowały się wtedy niedaleko szczytu wulkanu i musiały w popłochu zbiegać w dół.

Nagrania stały się także źródłem teorii spiskowych. W sieci pojawiły się sugestie, że za wybuch odpowiada instalacja nadajników amerykańskiej stacji badawczej HAARP, znanej z badań nad jonosferą. Czy te spekulacje mają jakiekolwiek podstawy?

Wybuch Etny, choć spektakularny, nie różnił się znacząco od wcześniejszych erupcji tego wulkanu. Eksperci podkreślają, że nie było potrzeby ewakuacji mieszkańców, a nikt nie ucierpiał. Mimo to w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że HAARP, znany z badań nad jonosferą, mógł wpłynąć na aktywność wulkaniczną. Ta instalacja miałaby być odpowiedzialna za rosnącą aktywność wulkaniczną, która docelowo "zasłoniłaby Słońce". Demagog zdementował te informacje.

Demagog wyjaśnił, że "ośrodek HAARP nie jest stanie wpływać na ruch płyt tektonicznych, które są jedną z przyczyn wybuchów wulkanów" i powołał się na głos naukówców, w tym prof. Toshi Nishimura, który wyjaśnia, że HAARP nie ma możliwości wpływania na ruch płyt tektonicznych. "Ani jonosfera, ani fale radiowe nie mogą wywoływać trzęsień ziemi – ani w sposób naturalny, ani sztuczny" – powiedział prof. Nishimura w rozmowie z "USA Today".

Dane historyczne także nie wskazują na wzrost aktywności wulkanicznej. Według Global Volcanism Program, rocznie wybucha od 60 do 90 wulkanów. Wzrost liczby obserwacji wynika z postępu technologicznego i większej liczby ludzi mieszkających w pobliżu wulkanów. "Teorie o HAARP jako przyczynie erupcji Etny są nieuzasadnione. Ostatnie uruchomienie stacji miało miejsce w styczniu 2025 r., na długo przed pierwszymi oznakami aktywności wulkanu" - podaje Demagog.

Czym w ogóle jest HAARP (High-Frequency Active Auroral Research Program)? To program badawczy, który ma na celu badanie atmosfery, w szczególności górnych warstw atmosfery, takich jak jonosfera. Został stworzony w latach 90. XX wieku przez rząd USA oraz współpracujących z nim naukowców i instytucje wojskowe. Głównym narzędziem HAARP jest ogromna instalacja nadajników radiowych znajdująca się w Gakona na Alasce.

Program HAARP wykorzystuje potężne fale radiowe o wysokiej częstotliwości, które są wysyłane do jonosfery, warstwy atmosfery znajdującej się około 30–1000 km nad powierzchnią Ziemi. Celem jest zrozumienie, jak te fale oddziałują z jonosferą, co może pomóc w różnych dziedzinach, takich jak komunikacja satelitarna, prognozowanie pogody, a także rozwój nowych technologii obronnych.

Choć HAARP służy celom naukowym, w internecie krąży wiele teorii spiskowych związanych z tą instalacją. Niektórzy sugerują, że HAARP może być wykorzystywany do manipulowania pogodą, wywoływania trzęsień ziemi, a nawet kontroli umysłów, jednak te teorie nie mają żadnych naukowych podstaw i są szeroko uważane za pseudonaukowe. Po zakończeniu głównego programu badawczego przez rząd USA w 2014 roku, instalacja HAARP została przekazana pod kontrolę Uniwersytetu Alaski, który kontynuuje badania na jej terenie.

Jak przypomina Demagog, niektórzy sugerują, że HAARP mógłby być użyty do zasłonięcia Słońca w ramach geoinżynierii. Jednak naukowcy podchodzą do takich projektów ostrożnie, obawiając się nieprzewidzianych skutków. W przeszłości erupcje wulkaniczne, jak ta wulkanu Pinatubo w 1991 r., prowadziły do krótkotrwałego ochłodzenia klimatu, ale nie miały długofalowego wpływu.

Choć erupcje wulkaniczne mogą wydawać się spektakularne, nie są to zjawiska, które pojawiają się nagle. Już w marcu bieżącego roku naukowcy z Włoskiego Stowarzyszenia Wulkanologicznego zaczęli obserwować zmiany w aktywności Etny. Wulkan ten okresowo emitował kłęby dymu, a jego największa aktywność została zarejestrowana na początku czerwca.