Mniej kurek i prawdziwków. Ciepły klimat wpłynie na grzybobranie

Zmiany klimatu, które są prognozowane przez naukowców, wpłyną na ilość i skład gatunkowy grzybów, które znajdą się w koszykach kolejnych pokoleń grzybiarzy. Jak podkreśliła dr Marta Kujawska z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk, "Produkcja owocników leśnych grzybów jadalnych w latach 2016-2100 będzie prawdopodobnie o 23 do 93 proc. wyższa w porównaniu do aktualnych danych, głównie ze względu na wydłużenie sezonu owocnikowania, na skutek zwiększonych opadów na początku sezonu i wyższych temperatur pod jego koniec".

Owocnik to część grzyba, która służy do rozmnażania. W przypadku "klasycznych" grzybów kapeluszowych, owocnik składa się z trzonu i kapelusza. Jednak ciało grzyba to nie tylko owocnik, który widzimy gołym okiem, ale cała grzybnia. Jest to w większości sieć niewidocznych gołym okiem, silnie wydłużonych komórek (strzępek), które przenikają podłoże (drewno, glebę, tkanki żywiciela itp.).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zmiany klimatu, które obserwujemy, mogą całkowicie zmienić strukturę rodzimych lasów w Polsce. Obecnie przeważają w nich siedliska borowe, a pod względem gatunkowym dominuje sosna zwyczajna. Zmiany klimatu sprawiają, że nie będzie już miejsca dla sosny zwyczajnej, brzozy, świerka oraz modrzewia. W nowym, cieplejszym klimacie odnajdą się natomiast takie gatunki jak jodła, buk, dąb szypułkowy i bezszypułkowy.

Dr Kujawska zauważyła, że "Ta sytuacja może znacząco wpłynąć na to, jakie gatunki grzybów będą się pojawiać w tych zmienionych lasach i tym samym przełoży się na strukturę gatunkową koszyka przyszłych grzybiarzy".

Zmiany klimatu wpływają na grzyby poprzez drzewa. Pomiędzy grzybnią przerastającą glebę leśną a najdrobniejszymi korzeniami drzew zachodzi związek zwany ektomikoryzą, dzięki któremu mamy w ogóle grzyby w lesie. "Partner roślinny - drzewo, przekazuje partnerowi grzybowemu wytworzone w procesie fotosyntezy węglowodany. Zaś grzyby dostarczają drzewom, w przyswajalnej formie, związki mineralne oraz wodę pobraną nawet z najdalszych zakątków gleby" - tłumaczyła Kujawska.

Szacunki wykazują, że 60 proc. drzew na naszej planecie to drzewa z ektomikoryzą. Pojedyncze drzewa mogą tworzyć symbiozę z kilkudziesięcioma, a nawet z setkami gatunków grzybów. Na metr kwadratowy lasu przypadają miliony ektomikoryz. Nie poznaliśmy tego związku dostatecznie dobrze, dlatego poza sezonem nie potrafimy wyhodować grzybów leśnych.

Zmiany klimatu, które wpłyną m.in. na zmniejszenie populacji sosny, spowodują prawdopodobnie, że coraz rzadziej będą dostępne popularne kurki (pieprznik jadalny) i podgrzybki, a także maślaki, które są głównie związane z drzewami z rodziny sosnowatych. Może się również zmniejszyć dostępność borowików szlachetnych, związanych z borami. Zdaniem dr Kujawskiej grzybiarze niebawem częściej zaczną sięgać np. po borowika usiatkowanego, występującego pod bukami, dębami i grabami.

Nie jest jasne, czy zwiększanie zalesienia Polski i wprowadzanie do nich większej liczby drzew preferujących ciepły klimat, takich jak dąb, klon, lipa czy buk, pozwolą na zaspokojenie potrzeb grzybiarzy. Wynika to z faktu, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy na temat grzybów.

Szacuje się, że na kuli ziemskiej występuje około 5 mln gatunków grzybów. Niektórzy naukowcy coraz śmielej zaznaczają, że taksonów grzybów może istnieć nawet 15 mln. Do tej pory zdołaliśmy jednak opisać tylko ok. 100 tys. gatunków.