Meteory nad Polską. W kwietniu zobaczymy kilka rojów

W kwietniu nad Polską można obserwować kilka rojów meteorów, nawet bez użycia specjalistycznego sprzętu. Wśród tych zjawisk astronomicznych znajdują się Lirydy oraz mniej popularne pi Puppidy. Okres, w którym te roje meteorów stają się szczególnie aktywne, rozpoczyna się mniej więcej w połowie kwietnia.

Meteory, często nazywane spadającymi gwiazdami, są zazwyczaj kojarzone z okresem letnim. Niemniej jednak, warto pamiętać, że roje meteorów, jak również pojedyncze zjawiska tego typu, mają miejsce przez cały rok. W kwietniu nie zabraknie tego rodzaju atrakcji na polskim niebie.

W kwietniu jednym z najbardziej aktywnych rojów meteorów są Lirydy. Okres ich aktywności rozpoczął się 14 kwietnia i potrwa aż do końca miesiąca. Maksimum aktywności tego roju przypada na 22 kwietnia, o godzinie 8:00 czasu polskiego. W tym czasie, w ciągu jednej godziny, można zaobserwować maksymalnie 18 meteorów. Warto jednak zaznaczyć, że bywały lata, kiedy to odnotowywano nawet kilkaset meteorów na godzinę. Przykładowo, w latach 1803 i 1922 obserwowano prawdziwe deszcze meteorów.

Lirydy to jeden z najstarszych rojów meteorów, znanych ludzkości. Wzmianki o nich pojawiają się już w starożytnych źródłach chińskich. Dzięki współczesnym badaniom naukowym wiemy, że ciałem macierzystym Lirydów jest kometa C/1861 G1 (Thatcher), która ma okres obiegu wynoszący 415 lat. Meteory z tego roju poruszają się z prędkością 49 km/s.

Radiant Lirydów, czyli punkt na niebie, z którego wydaje się, że meteory wybiegają, wieczorem znajduje się dość nisko nad horyzontem. W miarę upływu czasu, ten punkt unosi się coraz wyżej. W obserwacjach w 2024 roku przeszkadzać będzie pełnia Księżyca, która przypada na 24 kwietnia.

Drugim rojem meteorów, który staje się widoczny gołym okiem w kwietniu, są pi Puppidy. Są one aktywne od 15 do 28 kwietnia, a ich maksimum przypada na 23 kwietnia. Liczba meteorów z tego roju jest zmienna i może dochodzić do 40. Meteory z roju pi Puppidy są związane z kometą 26P/Grigg-Skjellerup. Są one znacznie wolniejsze od Lirydów, poruszają się z prędkością 18 km/s. Pierwsze obserwacje pi Puppidów miały miejsce w 1972 roku.

Od 19 kwietnia swoją aktywność rozpoczynają eta Akwarydy. Można je obserwować aż do 28 maja. Maksimum aktywności tego roju przypada na 5 maja. Eta Akwarydy są znane już od średniowiecza. Poruszają się one z prędkością 66 km/s i w maksimum mogą osiągnąć liczbę 50 zjawisk na godzinę. Są one związane ze słynną kometą Halleya.

Meteory można obserwować gołym okiem. Jeśli przedłużylibyśmy ich ślady na niebie, to wydawałoby się, że wybiegają z jednego punktu, zwanego radiantem. Astronomowie zalecają jednak, aby podczas obserwacji skupić się na obszarach znajdujących się kilkadziesiąt stopni od radiantu, a nie na samym radiant. Położenie radiantu na niebie można wywnioskować z nazwy roju, która pochodzi od łacińskiej nazwy gwiazdozbioru, w którym znajduje się radiant.