Marsjański meteoryt zawiera ogromną różnorodność związków organicznych

Meteoryt Tissint rozpadł się na niebie nad miastem Tissint w Maroku 18 lipca 2011 roku, a jego fragmenty spadły na pustynię. Ta kosmiczna skała powstała na Marsie setki milionów lat temu i została prawdopodobnie "wyrzucona" z planety przez jakiś kataklizm. Potem "złapało" ją ziemskie pole grawitacyjne. Teraz naukowcy przeanalizowali fragmenty meteorytu i znaleźli w nich przykłady co najmniej pięciu różnych typów związków organicznych.

Nowe badanie, które ukazało się na łamach pisma "Science Advances" (DOI: 10.1126/sciadv.add6439) ukazuje "najbardziej wszechstronny katalog różnorodności związków organicznych znalezionych w marsjańskim meteorycie lub w próbce zebranej i przeanalizowanej przez sondy kosmiczne" - napisali naukowcy w oświadczeniu.

Związki organiczne, poza kilkoma wyjątkami, to cząsteczki zawierające atomy węgla związane z atomami jednego lub większej liczby pierwiastków, zwykle wodoru, tlenu, azotu czy siarki. Związki te występują bardzo obficie we wszystkich formach życia na Ziemi. Stąd hipoteza, że ich obecność w skałach kosmicznych może potencjalnie wskazywać na istnienie życia w innych miejscach Układu Słonecznego. Jednak niektóre związki organiczne mogą powstawać również w wyniku procesów niebiologicznych. Naukowcy nie mogą być zatem pewni, czy takie związki są oznaką życia na innych planetach.

Meteoryt Tissint zawierał dużą ilość organicznych związków magnezu, które nigdy wcześniej nie zostały wykryte w marsjańskich próbkach. Naukowcy uważają, że związki te powstały w warunkach wysokiego ciśnienia i wysokiej temperatury w płaszczu Marsa, czyli warstwie znajdującej się pod skorupą planety. Oznaczałoby to, że związki te nie mają pochodzenia biologicznego, jednak mimo to są cenne, bo mogą dostarczyć wskazówek na temat tego, jak kształtowało się wnętrze Czerwonej Planety.

Naukowcy odkryli również kilka innych związków organicznych w meteorycie, w tym rozgałęzione kwasy karboksylowe. Są to związki, które mają podobną strukturę do aminokwasów tworzących białka. Znaleźli też aldehydy, olefiny oraz poliaromaty (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne).

Nie jest to pierwszy przypadek odkrycia związków organicznych w marsjańskim meteorycie. Meteoryt Allan Hills 84001 (ALH 84001), który rozbił się na Antarktydzie w 1984 roku, zawierał kilka związków organicznych. Ich odkrycie wywołało wieloletnią debatę na temat tego, czy związki te mogły zostać utworzone przez starożytne marsjańskie formy życia. Ale w lipcu 2022 roku badacze odkryli, że związki znajdujące się w ALH 84001 zostały prawdopodobnie utworzone przez podstawowe reakcje geologiczne miliardy lat temu.

Chociaż żaden z tych związków organicznych zidentyfikowanych w nowym badaniu nie jest oczywistym biomarkerem dla obcego życia, naukowcy zauważają, że nadal mogą pomóc w lepszym zrozumieniu Marsa. Być może pomogą w ustaleniu, czy starożytne warunki geologiczne na planecie mogły sprzyjać życiu.

"Zrozumienie procesów i sekwencji zdarzeń, które ukształtowały tę organiczną hojność ujawni nowe szczegóły na temat możliwości zamieszkania Marsa i potencjalnie na temat reakcji, które mogłyby prowadzić do powstania życia" - przekazał w oświadczeniu współautor badania Andrew Steele, astrobiolog w Carnegie Institution for Science w Waszyngtonie.

Potrzeba jednak więcej danych, zanim definitywnie będziemy mogli stwierdzić, czy na Czerwonej Planecie istniało kiedyś życie.

Tissint to jeden z zaledwie pięciu marsjańskich meteorytów, którego upadek na Ziemię obserwowali ludzie. W sumie do 2021 roku skatalogowano 294 meteoryty pochodzące z Czerwonej Planety.

Źródło: Live Science, Carnegie Institution for Science, fot. Kurt Kracher, Natural History Museum Vienna