Kiedy skończy się pandemia koronawirusa? Ekspert nie ma dobrych wieści

Nükhet Varlik, docent historii na Uniwersytecie Karoliny Południowej wyjaśnił na łamach The Conversation, na czym polega modelowanie przebiegu chorób zakaźnych. Zwrócił uwagę, że "nawet metody wykorzystujące uczenie maszynowe niekoniecznie mogą ujawnić, kiedy zakończy się pandemia lub ile osób umrze". 

Varlik jest historykiem, który zajmuje się chorobami i zdrowiem publicznym. Jego zdaniem warto spojrzeć w przeszłość, by zrozumieć, co doprowadziło do rozpoczęcia i zakończenia najgroźniejszych pandemii w przeszłości. To pozwoli również lepiej zrozumieć, na jakim etapie znajdujemy się obecnie. 

- Na początku pandemii wiele osób miało nadzieję, że koronawirus po prostu zniknie. Niektórzy twierdzili, że zniknie samoistnie wraz z letnim upałem. Inni twierdzili, że odporność stada zadziała, gdy zostanie zarażona wystarczająca liczba osób - zwraca uwagę badacz. - Ale nic z tego się nie wydarzyło.

Naukowiec zauważa, że połączenie wysiłków w zakresie zdrowia publicznego w celu powstrzymania i złagodzenia pandemii okazało się pomocne, ale jego zdaniem niewystarczające. Chociaż naukowcy wiążą spore nadzieje na powstrzymanie COVID-19, gdy powstanie skuteczna szczepionka, to ostrzegają, że wciąż pozostaje wiele nierozwiązanych tajemnic dotyczących odporności na chorobę.

Wszystko wskazuje na to, że nawet jeśli uda się stworzyć szczepionkę i opanować pandemię, to SARS-CoV-2, podobnie, jak grypa, będzie atakować sezonowo. Wirus, chociaż aktywny w mniejszym stopniu, to wciąż będzie powodować w różnych miejscach na świecie ogniska epidemii. 

- Po pojawieniu się choroby rzadko ustępują - zauważa Varlik. - Niezależnie od tego, czy są to bakterie, wirusy czy pasożyty, praktycznie każdy patogen chorobowy, który dotknął ludzi w ciągu ostatnich kilku tysięcy lat, nadal jest z nami. Jego całkowite wyeliminowanie jest niemal niemożliwe. 

Jedyną chorobą, która została zwalczona poprzez szczepienia, jest ospa. Kampanie masowych szczepień prowadzone przez WHO w latach 60. i 70. XX wieku zakończyły się sukcesem. W 1980 r. ospa została uznana za pierwszą - i nadal jedyną - chorobę ludzką, która została w pełni wyeliminowana, zauważa naukowiec.

Niestety przeważająca większość chorób epidemiologicznych wciąż stanowi zagrożenie. Historyk podaje za przykłady malarię, SARS, MERS, gruźlicę, trąd czy odrę. “Dodaj do tego SARS-CoV-2 i ogólny obraz epidemiologiczny stanie się jasny”.

- Badania nad globalnym obciążeniem chorobami pokazują, że roczna śmiertelność spowodowana chorobami zakaźnymi - z których większość występuje w krajach rozwijających się - stanowi prawie jedną trzecią wszystkich zgonów na świecie - podaje Vatlik i dodaje, że główną przyczyną są zmiany klimatyczne, zaburzenia ekologiczne oraz łatwość podróżowania po całym świecie. 

Badacz zwraca uwagę, że wciąż są choroby, które mimo skutecznych środków leczenia i szczepionek, wciąż odbierają ludziom życie. Za przykład może posłużyć dżuma, która na przestrzeni ostatnich 5000 lat doprowadziła do licznych lokalnych epidemii i powodowała śmierć milionów ludzi. 

Chociaż wiele krajów podnosiło się stosunkowo szybko po pandemiach, to niektóre społeczeństwa nigdy nie były w stanie poradzić sobie ze skutkami epidemii. "Skumulowane skutki spadku populacji stały się niemożliwe do odzyskania", wyjaśnia Vatlik i za przykład podaje upadek średniowiecznego Egiptu. 

- Miejmy nadzieję, że COVID-19 nie będzie się utrzymywać przez tysiąclecia. Ale dopóki nie pojawi się skuteczna szczepionka, a prawdopodobnie nawet później, nikt nie jest bezpieczny - podsumowuje Vatlik, dodając, że historia uczy nas, że nie powinniśmy zbyt optymistycznie podchodzić do możliwości całkowitego pozbycia się COVID-19.