Katastrofa samolotu Embraer 190. Automatyczny tryb pracy systemu Pancyr-S1

W katastrofie należącego do Azerbaijan Airlines samolotu Embraer 190, który 25 grudnia rozbił się w czasie awaryjnego lądowania w pobliżu kazachskiego miasta Aktau, zginęło co najmniej 38 z 67 osób znajdujących się na pokładzie.

Pasażerska maszyna leciała pierwotnie z Baku do Groznego jednak – jak wynika ze wstępnych wyników śledztwa, na które powołuje się agencja Reutera – została omyłkowo ostrzelana przez rosyjską obronę powietrzną w rejonie Groznego.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ogień do cywilnego samolotu miał otworzyć system przeciwlotniczy Pancyr-S1, który – jak wynika z ustaleń ukraińskiego serwisu Defence Express – mógł wówczas działać w trybie automatycznym. Jego opracowanie i wdrożeniem w swoim systemie przeciwlotniczym kilka lat temu chwalili się sami Rosjanie.

Zobacz także: Rozpoznasz te myśliwce i bombowce?

"W przypadku zmasowanego nalotu dowódca nie zawsze ma czas na analizę sytuacji, zwłaszcza gdy atak nadchodzi z wielu różnych kierunków" – zauważył w 2020 roku szef przeciwlotniczych sił rakietowych Sił Powietrznych Rosji, gen. Oleksandr Gorkow.

Odpowiedzią na ten problem miał być zautomatyzowany system kierowania, nadzorowany przez oprogramowanie z "elementami sztucznej inteligencji", którym chwalił się producent. Wdrożone w Pancyrze rozwiązanie miało pozwolić na automatyczne wyszukiwanie, śledzenie i klasyfikowanie celów, a także na ich niszczenie.

Jak zauważa ukraiński serwis Defence Express, rozwiązanie to nie jest w przypadku broni przeciwlotniczej niczym nowym. Podobne możliwości oferował opracowany jeszcze w czasach ZSRR system przeciwlotniczy 9K330 Tor.

To właśnie ten system – działający prawdopodobnie w trybie automatycznym – odpowiada za katastrofę lotu Ukraine International Airlines 752. Startujący z Teheranu ukraiński, pasażerski Boeing 737 został wówczas omyłkowo zestrzelony. Analiza warunków, w których to nastąpiło uprawdopodabnia tezę, że system przeciwlotniczy działał wówczas automatycznie.

Zdaniem Ukraińców podobna sytuacja mogła mieć miejsce w Groznym, gdzie z powodu ataku ukraińskich dronów część obrony powietrznej mogła działać automatycznie, co miało skrócić czas reakcji na zagrożenie.