Karwowskiit. Nowy minerał z Jordanii nazwany na cześć polskiego profesora
Profesor Łukasz Karwowski, wybitny badacz i znawca meteorytów, który zmarł niespełna rok temu, został uhonorowany poprzez nadanie jego imienia nowemu minerałowi. Został on odkryty w Jordanii przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego. Nazwany "karwowskiitem", minerał ten jest częścią grupy fosforanów, które są rzadko spotykane na Ziemi, a konkretnie należy do podgrupy znanego jako merrillit.
16.11.2023 | aktual.: 16.11.2023 17:01
Fosforany odgrywają kluczową rolę jako główne źródło fosforu w materii kosmicznej. Niektóre z fosforanów, które zostały odkryte w meteorytach, nie zostały jeszcze znalezione w skałach powstałych na Ziemi. Inne fosforany są obecne zarówno na naszej planecie, jak i w kosmosie.
Karwowskiit - wyjątkowy minerał nazwany na część Polaka
Jak podaje Uniwersytet Śląski, karwowskiit, który jest częścią grupy merrillitu, został odkryty w pobliżu jordańskiego miasta Al Qatrana. Jest to minerał zarówno ziemski, jak i meteorytowy. Występuje on razem z nikelfosfidem, który do tej pory był znany tylko z meteorytów.
Odkrycie tego minerału jest zasługą naukowców z Uniwersytetu Śląskiego. Są to profesorowie Evgen Galuskin i Irina Galuskina z Wydziału Nauk Przyrodniczych, a także prof. Joachim Kusz i dr Maria Książek z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych. W badaniach współpracowali z nimi Yevgeny Vapnik z Uniwersytetu Ben-Guriona w Izraelu oraz dr Grzegorz Zieliński z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pod koniec października, nowy minerał i jego nazwa zostały zatwierdzone przez Komisję Nowych Minerałów, Nomenklatury oraz Klasyfikacji przy Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej (CNMNC-IMA).
Profesor Łukasz Karwowski (1945–2022), którego imię nosi teraz nowy minerał, był legendą Wydziału Nauk o Ziemi oraz Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Jako wybitny geolog, mineralog i petrograf, był światowej klasy badaczem meteorytów. Był założycielem i wieloletnim prezesem Polskiego Towarzystwa Meteorytowego.
Jednym z obszarów specjalizacji profesora Karwowskiego były właśnie fosforany, wśród których najbardziej typowym jest rzadko spotykany na Ziemi merrillit. Profesor Karwowski był odkrywcą dwóch nowych minerałów fosforanowych, które zostały znalezione w meteorycie Morasko - jednym z najbardziej znanych polskich meteorytów, który zderzył się z powierzchnią Ziemi około 5–6 tys. lat temu. Meteoryt ten składa się głównie z metalicznego żelaza, ale można w nim znaleźć także bogactwo fosforanów, w tym takie, które nie występują na Ziemi.
