W 2013 roku lodówki będą obchodzić swoje setne urodziny. W ciągu ostatniego wieku na tyle zadomowiły się w naszych kuchniach, że trudno wyobrazić sobie bez nich życie, a przy okazji na tyle spowszechniały, że przestaliśmy patrzeć na nie jako na zaawansowany technologicznie sprzęt. W konsekwencji kiedy przychodzi do zakupu lodówki, często trudno nam odnaleźć się wśród wszystkich modeli i oferowanych przez nie funkcji. W tym poradniku doradzimy, na co należy zwrócić uwagę podejmując decyzję, jaką lodówkę kupić.
Konstrukcja
Lodówki dostępne są w wersji z zamrażalnikiem oraz bez, w wersji side by side oraz do zabudowy. Coraz popularniejszym rozwiązaniem stają się także lodówki typu "French Door". Wybór najodpowiedniejszego dla nas typu chłodziarki w dużej mierze uzależniony będzie od ilości miejsca jakie możemy na nią przeznaczyć oraz od zasobów naszej kieszeni – a w przypadku lodówek cena najczęściej idzie w parze z rozmiarem.
Najpopularniejsze w polskich domach są lodówki z zamrażalnikiem, najbardziej uniwersalne i najlepiej spełniają zapotrzebowania typowej rodziny. Zamrażalnik może znajdować się na górze lub na dole, na zewnątrz lub wewnątrz komory chłodziarki, a jego umiejscowienie ma wpływ na ogólny rozmiar lodówki. Jednodrzwiowe lodówki z zamrażalnikiem wewnętrznym są mniejsze, a taki typ konstrukcji ogranicza ilość miejsca w głównej komorze chłodniczej. W lodówkach dwudrzwiowych zamrażalnik nie zajmuje dodatkowego miejsca na półki - umiejscowiony jest poza komorą chłodniczą i posiada niezależną parę drzwi. Znajdować się on może na dole lub u góry, a wybór jednej z tych opcji zależy od naszych osobistych preferencji, chociaż należy pamiętać że zazwyczaj zamrażalniki umieszczone na górze są mniejsze od tych umieszczanych na dole.
Dodatkowo, wziąć pod uwagę należy wygodę dostępu do poszczególnych partii lodówki – do dolnego zamrażalnika trzeba się schylać, jednak półki chłodziarki będą umieszczone wyżej, na poziomie wzroku. Jeśli zamrażalnik jest umieszczony na górze będziemy mieli do niego łatwy dostęp, jednak schylać będziemy musieli się do umieszczonej na dole półki na świeże owoce. Decydując się na jedno z tych rozwiązań konstrukcyjnych, należy przemyśleć, czy wszyscy domownicy będą mieli swobodny dostęp do wszystkich półek chłodziarki.
Lodówki typu French Door (francuskie drzwi) to propozycja dla osób, która mogą sobie pozwolić na nieco szerszą lodówkę, ale mają za mało miejsca na chłodziarkę typu Side by Side. Ten typ lodówek posiada komorę zamrażalnika w dolnej części urządzenia (z osobnymi drzwiami) oraz dwoje drzwi do komory chłodzącej. Komora chłodnicza jest jest wspólna i niczym nie podzielona poza poziomymi półkami. Dwoje drzwi (w niektórych modelach jedne są szersze, a drugie węższe) umożliwia bardzo wygodny i łatwy dostęp do wnętrza lodówki.
Side by Side to największy i najdroższy typ chłodziarko-zamrażarek, wyjątkowo popularny w Stanach Zjednoczonych. Mają znacznie większą przestrzeń chłodzącą, a ze względu na rozmiar posiadają otwierane na boki drzwi skrzydłowe. To właśnie lodówki side by side posiadają najwięcej dodatkowych funkcji, takich jak kostkarka do lodu bądź dozownik napojów. Decydując się na lodówkę side by side należy upewnić się że mamy wystarczająco dużo miejsca w kuchni.
Lodówki bez zamrażalnika są zdecydowanie najmniejsze, ale najlepiej nadają się do miejsc w których występuje duża rotacja produktów i nikt nie potrzebuje przechowywać pożywienia przez dłuższy czas, chociaż i tam często brak zamrażalnika może być dokuczliwy. Idealnie z kolei sprawdzają się w lokalach i miejscach wyposażonych w oddzielne zamrażalki wolnostojące. Ich główną zaletą jest niska cena.
Oddzielną kategorią są lodówki wszystkich powyższych typów przeznaczone do wkomponowania w kuchenną zabudowę. Posiadają płaskie drzwi które umożliwiają dostosowanie obudowy do wystroju wnętrza poprzez założenie maskownicy. Dzięki takiemu rozwiązaniu lodówka nie będzie wyróżniającym się elementem kuchennego wystroju. Jeśli nie mamy możliwości ustawienia lodówki w kuchni w taki sposób, aby umożliwić standardowe otwieranie drzwi z lewej do prawej, sprawdźmy przed zakupem, czy wybrany przez nas model posiada możliwość zmiany tego kierunku. W większości przypadków taka możliwość istnieje, a dokonuje jej autoryzowany serwis.
Pojemność
Jak informują sami producenci, optymalną pojemnością chłodziarki dla jednego użytkownika jest 120 litrów. Dodatkowe 30 litrów należy wziąć pod uwagę w przypadku każdego kolejnego domownika korzystającego z lodówki, więc w przypadku małżeństwa z dwójką dzieci najodpowiedniejszym wyborem będzie lodówka nie mniejsza niż 210 litrów. Pojemność zamrażalnika dla jednej osoby to 50-100 litrów, w zależności od zapotrzebowania na przechowywanie żywności głęboko zmrożonej.
Jest to jednak tylko informacja ogólna, decydując się jaką lodówkę kupić, rozważyć musimy swoje indywidualne potrzeby. Innej przestrzeni potrzebować będą ludzie robiący codziennie bieżące zakupy, a innej osoby raz na jakiś czas kupujące większą ilość produktów na dłuższy okres.
Małe lodówki podblatowe mają pojemność chłodziarki na poziomie 100 litrów, natomiast w przypadku dużych lodówek side by side ten parametr może wynosić ponad 500 litrów.
Wnętrze
Odpowiednie wyposażenie wnętrza lodówki wpłynie nie tylko na wrażenia wizualne, ale także ułatwi nam sprawne układanie produktów spożywczych w chłodziarce. Lodówka wyposażona może być w półki szklane, druciane lub z tworzywa sztucznego.
Półki szklane są najbardziej estetyczne, najłatwiej też utrzymać je w czystości, jednak to właśnie one są najdroższe. Półki druciane są najtańsze, jednak nie zapewniają odpowiedniej ochrony przed zabrudzeniami – rozlany na najwyższym poziomie produkt spożywczy zabrudzi wszystko co znajduje się poniżej. Półki w lodówce powinny dawać możliwość swobodnej aranżacji i niezależnego ustalania ich wysokości. Niektórzy producenci umożliwiają ustawienie półek pod kątem.
Na drzwiach lodówki znajdują się balkoniki, standardowo wyposażone w miejsce na butelki kartony z napojami i mlekiem znajdującą się na najniższym poziomie drzwi. Warto sprawdzić czy ta półka posiada wkładkę antypoślizgową, która pozwoli uniknąć rozlania napojów przy gwałtownym otwieraniu drzwi. Dodatkowo wyposażenie tych półek jakim są grzebienie podtrzymujące butelki pozwala powstrzymać ich przechylanie i zniwelować brzęczenie. Wśród balkoników znaleźć powinniśmy też wkładkę przeznaczoną do przechowywania jajek oraz zamykane pojemniki na masło, najczęściej znajdujące się przy górnej krawędzi drzwi. Tak samo jak w przypadku półek, dobrze jeśli producent dał możliwość swobodnej regulacji wysokości balkoników.
Najczęściej na dole chłodziarki znajdują się szuflady przeznaczone do przechowywania warzyw i owoców. Standardowo lodówka wyposażona jest w dwie szuflady, wykonane z tworzywa sztucznego wykonanego z myślą o bezpośrednim kontakcie z żywnością. Szuflady powinny być przezroczyste, tak aby móc rozpoznać ich zawartość bez wysuwania. Droższe modele posiadać mogą także pojemnik próżniowy, który zapewnia dłuższe utrzymywanie świeżości przechowywanych w nim produktów.
Szuflady są także najczęściej spotykanym wyposażeniem zamrażalnika. Dzięki możliwości wysuwania łatwo dostaniesz się do umieszczonych z tyłu mrożonek. Dodatkowym wyposażeniem zamrażalnika może być pojemnik na lód oraz szuflada wstępnego mrożenia.
Agregat i termostat
Standardowo lodówki wyposażone mogą być w jeden lub dwa agregaty chłodnicze i analogicznie jeden lub dwa termostaty. Chociaż lodówki wyposażone w jeden agregat są stosunkowo tańsze, tak posiadanie dwóch niezależnych układów chłodzenia daje nam większy komfort w dostosowywaniu ustawień lodówki do naszych potrzeb. Możemy dzięki temu jednocześnie rozmrażać zamrażalnik, nie przerywając pracy głównej komory chłodziarki, nie wspominając o dużo większej niezależności w ustawieniach chłodzenia w trakcie codziennego użytkowania.
Lodówki wyposażone w dwa agregaty są jednak droższe i zużywają więcej energii elektrycznej. Dlatego producenci coraz częściej w dwa termostaty wyposażają lodówki z jednym agregatem chłodzącym. Takie rozwiązanie pozwala niezależnie ustawiać temperaturę w chłodziarce i zamrażalniku, jednak – w przeciwieństwie do urządzeń z dwoma agregatami – nie daje nam możliwości rozmrażania tylko jednej z komór.
Klasa energetyczna
Pobór prądu przez lodówkę stanowi 20% do 30% całości energii elektrycznej zużywanej przez polskie gospodarstwo domowe. Warto więc zadbać aby to działające 24-godziny na dobę urządzenie było jak najbardziej ekonomiczne, ponieważ ma spory wpływ na wysokość płaconych przez nas rachunków.
Informacje o zużyciu energii znaleźć możemy na dołączonej do każdego urządzenia etykiecie energetycznej. Każda lodówka oznaczona jest w skali od D do A, gdzie niższa litera alfabetu oznacza urządzenie bardziej ekonomiczne. Od 2010 wprowadzono dodatkowe oznaczenia A+, A++ oraz A+++ określające najbardziej wydajne klasy energetyczne przyznawane najbardziej energooszczędnym chłodziarkom.
Etykieta informuje także o rocznym zużyciu energii według zoptymalizowanych pomiarów, podawaną w kWh na rok. Musimy jednak brać pod uwagę, że rzeczywiste zużycie energii w dużej mierze zależy od warunków użytkowania i lokalizacji urządzenia.
Zamrażalnik
W przypadku chłodziarko-zamrażarek zwrócić uwagę powinniśmy na klasę zamrażalnika, która na etykiecie energetycznej oznaczona jest przy pomocy gwiazdek w skali od jednej do czterech. Jedna gwiazdka oznacza chłodzenie do temperatury -6°C, podczas gdy czterogwiazdkowy zamrażalnik jest w stanie zapewnić temperaturę poniżej -24°C. Każda gwiazdka oznacza dodatkowe -6°C.
Od temperatury zależy jak długo przechowywać możemy żywność – zamrażalniki najwyższej klasy umożliwiają mrożenie artykułów spożywczych ponad rok, z kolei zamrażalniki jednogwiazdkowe służą jedynie do krótkotrwałego przechowywania produktów. Kolejnym parametrem na który powinniśmy zwrócić uwagę jest także zdolność zamrażania. Podaje on wagę żywności o temperaturze pokojowej, która może zostać zamrożona w ciągu jednej doby. Wydajność mrożenia podawana jest w kilogramach.
Funkcje
Tańsze lodówki wyposażone są w sterowanie mechaniczne, zazwyczaj w postaci pokrętła regulującego temperaturę wewnątrz chłodziarki. Droższe i nowocześniejsze modele sterowane są elektronicznie, a sama lodówka często wyposażona jest w wyświetlacz podający podstawowe informacje na temat ustawionych parametrów chłodzenia. razem z większym zaawansowaniem technologicznym idą także dodatkowe funkcje samej chłodziarki.
Automatyczne rozmrażanie to funkcja która zdejmuje z nas uciążliwy obowiązek odszraniania chłodziarki. Szron osadzający się na tylnej ścianie lodówki jest rozmrażany i skraplany do zbiorniczka na agregacie, skąd odparowuje do pomieszczenia. Wszystko to odbywa się w trakcie normalnej pracy, bez zmiany temperatury w komorze chłodziarki. Obecność szronu zwiększa jednak wilgotność wewnątrz lodówki – ten mankament wyeliminowany został w lodówkach bezszronowych. Obecny w nich system No Frost monitoruje poziom wilgotności i automatycznie przy pomocy pozbawionego wilgoci powietrza osusza wnętrze lodówki, dzięki czemu na tylnej ściance nie pojawia się szron.
Funkcja szybkiego chłodzenia służy do szybkiego obniżenia temperatury wewnątrz komory chłodniczej. Jest szczególnie przydatna latem lub kiedy lodówka pozostała przez dłuższy czas otwarta, pozwala na szybkie schłodzenie dopiero co zakupionych produktów. Analogicznie w przypadku komory zamrażalnika działa funkcja szybkiego mrożenia. Wiele nowoczesnych lodówek posiada wyznaczone strefy chłodzenia. Są to specjalnie oznaczone miejsca w chłodziarce utrzymujące stałą temperaturę, odpowiednią do przechowywania poszczególnych typów artykułów spożywczych. Na przykład komora 0°C, najczęściej znajdująca się w najbliższym sąsiedztwie zamrażarki stwarza idealne warunki do przechowywania mięsa i ryb, w których zdecydowanie dłużej zachowują świeżość. Coraz częściej w lodówkach instalowany jest system antybakteryjny, który pozwala na dłuższe zachowanie świeżości przechowywanych produktów. Specjalna powłoka umieszczona wewnątrz lodówki powstrzymuje rozwój grzybów i pleśni, które są główną przyczyną psucia się
artykułów spożywczych.
W okresie urlopowym przydatna okazać się może funkcja wakacje, która pod naszą nieobecność ogranicza zużycie prądu poprzez zmniejszenie siły chłodzenia. Taka opcja pozwala zaoszczędzić energię, a zarazem nie dopuszcza do powstawania w lodówce nieprzyjemnego zapachu, który może powstać jeśli lodówkę na czas wyjazdu zostawimy odłączoną od zasilania.
Lodówki z najwyższej półki cenowej posiadają także dodatkowe funkcje, takie jak dozownik kostek lodu (lub samodzielną kostarkę) lub dozownik schłodzonych napojów, do których dostać się możemy nie otwierając drzwi lodówki. Lodówki wyposażone w automatyczną kostkarkę do lodu w większości przypadków wymagają stałego podłączenia do bieżącej wody, a zatem musimy przewidzieć miejsce podłączenia wody jeszcze przed zakupem urządzenia. Znaleźć możemy też modele wyposażone w ekrany lcd, z możliwością podłączeniem do internetu przez Wi-Fi. Dzięki temu możemy nie tylko wygodnie zmieniać ustawienia mrożenia na dotykowym ekranie, ale także sprawdzić w internecie przepisy na potrawy ze składników które aktualnie chłodzą się w naszej lodówce. Najnowsze lodówki (niestety, także dość drogie) umożliwiają sprawdzanie parametrów pracy i zdalną zmianę ustawień lodówki za pomocą smartfona.
