Jak zmieniały się kontrolery gier wideo?

Konsole gier wideo od lat dostarczają nam znakomitej rozrywki. Jednak czym byłaby konsola bez świetnego kontrolera? Sprawdziliśmy jak zmieniał się sposób sterowania w grach na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat.

Dołącz do nas na Facebooku

Część z was zapewne pamięta kultową konsolę Atari 2600 z 1977 roku. Jako jedna z pierwszych wprowadziła wymienne kartridże, które całkowicie odmieniły rynek. Dołączony był do niej joystick z pojedynczym, dużym, czerwonym przyciskiem - bo przecież czego można było chcieć więcej podczas gry w PacMana, który święcił wówczas swoje triumfy. Kultowy joystick do dziś zajmuje szczególne miejsce w sercach wielu graczy. Jego konstrukcja budziła wiele różnych skojarzeń zawierających podteksty seksualne. Niektórzy nawet twierdzą, że podczas zabawy tym joystickiem były wykorzystywane nie tylko ręce...

Ta konsola trafiła na rynek w 1980 roku i była bezpośrednim konkurentem Atari 2600. Dołączony do niej kontroler wyglądał jak hybryda telefonu komórkowego czy, jak kto woli, pilota do telewizora z dwunastoprzyciskową klawiaturą numeryczną rodem z bankomatu. Posiadał nietypowe manetki sterujące w postaci okrągłych potencjometrów. Takie rozwiązanie świetnie sprawdzało się w grach sportowych, niestety w grach akcji manetki były dość niewygodne. Później pojawił się specjalny adapter, umożliwiający podpięcie do konsoli kontrolera Atari.

Konsola ColecoVision w 1982 roku ukazała światu potomka wspomnianego wcześniej joysticka i pilota do TV. Klawiatura numeryczna z plastikowymi przyciskami została zaprojektowana dla wybranych funkcji podczas gry.

Atari z zazdrością spoglądało na kontroler ColecoVision i postanowiło zaoferować graczom coś podobnego. Stworzyło kontroler z analogowym joystickiem i systemem funkcyjnych klawiszy - start, pause oraz reset. Urządzenie okazało się na tyle nieudane, że okrzyknięto je najgorszym kontrolerem w historii. Niecentrująca się automatycznie konstrukcja joysticka była zbyt zawodna, co zniechęciło wielu graczy do jego używania.

Nintendo Entertainment System to hit z 1983 roku. Konsola jako pierwsza wprowadziła nowy standard kontrolera - od teraz miało się go trzymać w obu rękach, a przyciski obsługiwać kciukami. Przyciski oraz krzyżak do dziś inspirują twórców konsol gier wideo.

Oczywiście Zapper to nie jedyny kontroler tego typu, jednak żaden inny tak świetnie nie wyglądał. Był dostępny wraz z konsolą NES i genialną grą Duck Hunt. Ciekawostką była wersja wyglądem przypominająca rewolwer, dostępna tylko w Japonii. Niestety technologia, która została zaimplementowana w pistoletach świetlnych nie współpracuje z ekranami LCD, a era telewizorów CRT już dawno minęła.

Konsola NES biła rekordy popularności, a Nintendo serwowała graczom coraz to nowe, innowacyjne kontrolery. Po pistolecie Zapper, w 1988 roku światło dzienne ujrzał Family Trainer. Była to winylowa mata o rozmiarach 1 x 1 m, z dwunastoma czułymi na dotyk obszarami z jednej strony, a z drugiej z ośmioma, którą można było wykorzystać jako kontroler w kilkunastu grach. Wyprowadziła ona gry wideo spod strzech. Przyciągała zwłaszcza nietrzeźwych zapaleńców, którzy chcieli sobie na niej potańcować.

Kontroler NES Advantage był solidny, miał duże przyciski (w tym dwa turbo), joystick i świetnie nadawał się do gier arcade. Sprawdzał się tam, gdzie trzeba było naciskać przyciski A i B do biegania. Ponadto był idealny dla niepełnosprawnych graczy pozbawionych palców.

Ten alternatywny kontroler dla konsoli NES trafił na rynek w 1988 roku. Został zaprojektowany z myślą o ergonomii. Tak jak wiele późniejszych kontrolerów, takich jak te dla PlayStation czy N64, posiada tzw. "skrzydła" zapewniające pewny chwyt. Wyposażono go również w analog.

U schyłku popularności konsoli NES pojawił się bardzo ciekawy kontroler. Japoński gigant po raz pierwszy wykorzystał gesty. Tak, już ponad 20 lat temu na potrzeby gier wideo powstało urządzenie, które w czasie rzeczywistym odwzorowuje ludzkie ruchy na ekranie telewizora. Niestety gadżet nie odniósł sukcesu. Był nieprecyzyjny, a jego obsługa wielu użytkownikom sprawiała duże trudności.

W Brazylii konsolę tę produkowano do 1998 roku. Dołączony do niej kontroler przypominał TurboGrafx i zarazem oryginalny kontroler NES.

TurboGrafx-16 powstała, gdy 16-bitowe konsole odchodziły już do lamusa. Dołączony do niej kontroler nie wniósł nic nowego. Był zwyczajną kopią tego znanego z konsoli NES - wyróżniał się tylko dwoma dodatkowymi przyciskami turbo.

Kontroler dołączony do tej konsoli został zaprojektowany z myślą o ergonomii. Posiadał krzyżak i występował w dwóch wersjach. Ta 6-przyciskowa z pewnością do dziś zajmuje szczególne miejsce w sercach wielu graczy Street Fightera II.

Kontroler dołączony do konsoli Super Nintendo Entertainment System był prawie tak samo ważny jak ten od NES. SNES posiadał krzyżak, cztery główne przyciski i dwa "shoulder". Całość świetnie sprawdzała się w akcji.

Konsola Jaguar to już druga próba Atari wejścia na rynek gier wideo. Kontroler dołączony do tej konsoli był dość oryginalny - można nawet pokusić się o stwierdzenie, że był dziwaczny. Posiadał krzyżak, trzy główne przyciski i aż dwanaście dodatkowych. Jak łatwo można się domyślić, konsola nie odniosła sukcesu.

Choć Sega Saturn przegrała batalię z Sony PlayStation, jej kontroler świetnie sprawdzał się w bijatykach 2D.

Pierwsza wersja kontrolera PlayStation niczym szczególnym się nie wyróżniała. Wyglądem przypominała ten znany ze SNES. Był dobry, jednak do okrzyknięcia go mianem świetnego, trochę mu brakowało. Nie posiadał gałek analogowych i wibracji.

Druga wersja kontrolera konsoli PlayStation była zdecydowanie ciekawsza. Choć wyglądem przypominała poprzednią generację, dodano gałki analogowe, które nareszcie umożliwiały wygodne sterowanie postacią w grach 3D.

Kolejna wersja kontrolera do PlayStation została wyposażona w system wstrząsów. Początkowo DualShock sprzedawany był jedynie w kolorze szarym, później również w innych barwach.

Chyba każdy gracz pamięta konsolę Nintendo 64. Kontroler do niej dołączony był wyposażony w gałkę analogową, krzyżak i sześć przycisków akcji. Swoją budową niektórym przypominał Triceratopsa. Do dziś wszyscy zastanawiają się po co ten trzeci uchwyt. Krążą plotki, że tylko dziewczyny wiedzą jak zrobić z niego użytek.

Konsola Dreamcast nie uratowała Segi. Do dziś ma ona jednak swoich fanatycznych zwolenników. Ciekawostką były karty pamięci z wbudowanym wyświetlaczem i przyciskami (VMU). Ich czytnik znajdował się w kontrolerze, którego wygląd zdaje się zainspirował projektantów Xboksa 360.

Kontroler od PlayStation 2 był lekki i niezwykle wytrzymały. Dual Shock 2 został wyposażony w system wstrząsów działający z różnym natężeniem (w zależności od sytuacji w grze) oraz w system wykrywania siły nacisku na poszczególne przyciski kontrolera. Początkowo sprzedawany był tylko w kolorze czarnym. Później na rynek trafiła wersja srebrna i różowa.

Oryginalny pad do konsoli Xbox był nieporęczny. Przez swoje gabaryty śmiało można stwierdzić, iż został zaprojektowany z myślą o dłoniach ogrów - z tego powodu trafił nawet do Księgi Rekordów Guinessa. Microsoft szybko zrozumiał swój błąd i wprowadził nową wersję "S", wyposażoną w dwa joysticki, krzyżak i cztery główne przyciski.

Choć kontroler przeznaczony do Nintendo GameCube na pierwszy rzut oka wygląda jak tania zabawka, zapewniał duży komfort podczas grania. Było to pierwsze tego typu urządzenie, które do komunikacji z konsolą wykorzystywało transmisję bezprzewodową. Takie rozwiązanie stało się później standardem.

Chyba najbardziej znany i lubiany przez graczy - kontroler od Xboksa 360. Dostępny jest w dwóch wersjach, przewodowej i bezprzewodowej (zasilanej dwoma bateriami AA). Co ciekawe, kompatybilny jest z komputerami PC (wymagany jest odbiornik podłączany do komputera poprzez port USB). Wyróżnia go ergonomia i ciekawy wygląd.

Kontroler Dualshock 3 jest bardzo podobny do modelu znanego z konsoli poprzedniej generacji. Dodano jedynie czujnik ruchu oraz łączność bezprzewodową Bluetooth. Osłabiono także system wstrząsów. W wersjach oprogramowania od 2.50 DualShock 3 sam się wyłącza po określonym czasie bezczynności.

Nintendo wiedząc, że nie masz szans w bezpośredniej konkurencji z Sony i Microsoftem, postanowiło wynieść kontrolery na zupełnie nowy poziom rozrywki. Oryginalny kontroler Wii Remote to kombinacja akcelerometrów i czujników podczerwieni do wykrywania pozycji w trójwymiarowej przestrzeni. Urządzenie pozwala na sterowanie w grze, zarówno za pomocą ruchów ręką, jak i naciskanie tradycyjnych przycisków. Z konsolą kontroler komunikuje się za pomocą Bluetooth. Ponadto został wyposażony w force feedback, 4KB pamięci trwałej, wewnętrzny głośnik oraz remote port, za pomocą którego do kontrolera można podłączyć inne urządzenie np. Nunchuk (tzw. gruchę) wyposażoną w akcelerometr i gałkę analogową z dwoma bocznymi przyciskami.

Sukces Nintendo Wii spowodował, że Sony i Microsoft także zapragnęły mieć kontrolery ruchu. Sony stworzyło bezprzewodowy kontroler PlayStation Move na PS3, który wyglądem przypomina Wii. Odwzorowuje on ruchy wykonywane przez gracza poprzez kamerę PlayStation Eye i przenosi je na ekran telewizora. Powstało wiele gier obsługujących nowy kontroler Sony.

Microsoft poszedł o krok dalej i stworzył urządzenie Kinect. Pozwala ono graczowi na interakcję z konsolą bez konieczności używania kontrolera - poprzez interfejs wykorzystujący gesty wykonywane przy pomocy kończyn, całego ciała, jak i przez komendy głosowe. W rzeczywistości nasze ciało zmienia się w jeden wielki kontroler. Gadżet przyjął się na rynku, a jego sprzedaż liczona jest dziś w milionach sztuk.

Dołącz do nas na Facebooku

Dobra informacja to dobry tytuł.
Codziennie próbujemy zaciekawić Was swoimi tytułami - pora na odwrócenie ról.
Zostań na 1 dzień wydawcą Wirtualnej Polski i decyduj, co danego dnia będą czytać miliony Polaków.

Wejdź na ciekawsza.wp.pl