Historia polskiej telewizji. Jak to kiedyś było?

W 2012 roku mija 60 lat od momentu, w którym Polacy obejrzeli pierwszy, półgodzinny program telewizyjny. Nadano go 2. października 1952 roku.

W kolejnych latach telewizor był dobrem luksusowym - korzystano więc z niego w niewielu domach. Rozpowszechnienie telewizji ograniczał też niewielki zasięg nadajników.

Pierwszym sprzedawanym u nas odbiornikiem była Wisła produkowana na wzór radzieckich urządzeń. Potem pojawiła się polska konstrukcja - Belweder. Nie była tania, kosztowała siedem tysięcy złotych, czyli trzy średnie ówczesne pensje. Na dodatek pieniądze to nie wszystko. Telewizor był bowiem towarem reglamentowanym. Zakup był możliwy na talony, a te dostać było znacznie trudniej niż pieniądze. Kolejny przełom miał miejsce w 197. roku. Wtedy zaczęto nadawać programy w kolorze. Na rynku pojawiły się oczywiście odpowiednie odbiorniki - montowane z radzieckich części Rubiny, a później polskie telewizory Jowisz i Neptun. W przypadku tych pierwszych, legendarna była ich zdolność do samozapłonu. Zdarzały się przypadki, gdy z powodu Rubina spłonęło całe mieszkanie.

Dzisiaj nasz kraj jest jednym z największych dostawców odbiorników TV na rynek europejski. Radość psuje jednak fakt, że nie produkuje się u nas urządzeń zaprojektowanych nad Wisłą. Powstają za to telewizory takich zagranicznych potentatów, jak Samsung, LG, Sharp czy Funai. Ostatnio jednak na rynku pojawił się pierwszy od lat odbiornik polskiej firmy - Manta Multimedia wypuściła telewizor 3D. Może to początek zmian?

Telewizory w Polsce - oś czasu

Skopiowana z rosyjskiego pierwowzoru Wisła, była luksusem swojej epoki. Na niewielkim 12-calowym ekranie umieszczonym w solidnej drewnianej obudowie można było oglądać obraz w niskiej jakości, który często migał i śnieżył. Ale Polacy i tak byli zafascynowani możliwościami Wisły. Telewizor uruchamiało się poprzez podniesienie pokrywy na górze obudowy. Pod nią kryły się pokrętła pozwalające na ustawienie obrazu i sterowanie głośnością. Brakowało przełącznika kanałów, ale był on zbędny - w czasach Wisły polska telewizja nadawała tylko jeden program.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: Nowy iPad już jest! W Polsce od 23 marca. Cena?

Pojawia się Belweder I –. pierwszy telewizor oparty w całości na polskiej myśli technicznej. Czarno-biały obraz był wyświetlany na ekranie o przekątnej 14 cali. Mimo pozorów, jak na owe czasy był to spory ekran. Zachodnie modele rzadko kiedy miały większy.

Telewizory powoli trafiają pod strzechy - na razie czarno-białe. Ametyst to jeden z najpopularniejszych modeli dostępny w wersji 1. i 20 cali. U progu epoki Gierka, talony na telewizory przestają być trudno osiągalne. Polacy po raz pierwszy masowo kupują odbiorniki.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: Nowy iPad już jest! W Polsce od 23 marca. Cena?

Polska telewizja w kolorze. Do sklepów trafiają kolorowe modele Rubin, Jowisz i Neptun. Ale większość Polaków jeszcze przez lata używać będzie czarno-białych odbiorników. Problem jest identyczny jak w przypadku pierwszych czarno-białych modeli. Na kolor stać tylko elitę.

Na Zachodzie pojawiają się pierwsze obiorniki stereo: Metz Nordkap zachwyca dwukanałowym dźwiękiem, ale w Polsce na takie modele trzeba będzie jeszcze długo poczekać. Szczęśliwcy mogą próbować swoich szans w Peweksach, gdzie zachodnia elektronika kosztuje w przeliczeniu na polskie zarobki kosmiczne pieniądze. Łatwiej mają nieliczni gastarbaiterzy, którym udało się wyjechać z kraju i wrócić z twardą walutą. Pod koniec lat 80-tych w Polsce zaczyna sie epoka magnetowidów VHS.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: Nowy iPad już jest! W Polsce od 23 marca. Cena?

Telewizor staje się płaski - nawet modele CRT. Philips prezentuje pierwszy telewizor plazmowy o głębokości 11,5 cm. Rozdzielczość 85. x 482 punkty jest bardzo odległa od HDTV. Zdziwieni nabywcy zauważają, że obraz ma tendencję do "wypalania się" - szczególnie problematyczne są loga stacji telewizyjnych. Początki plazmy są trudne, ale technologia szybko tanieje i 10 lat później jest tańsza niż dobrej jakości LCD.

W polskich sklepach dostępne są nowoczesne modele telewizorów zachodnich marek. Kilku dużych producentów odbiorników otwiera swoje fabryki w Polsce, przez co sporo modeli ma polskie korzenie. Niestety tylko produkcyjne, bo know-how lokuje się zwykle za granicą. Polska jest zagłębiem telewizyjnym, ale głównie pod względem produkcji.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: Nowy iPad już jest! W Polsce od 23 marca. Cena?

Ruszają pierwsze multipleksy, czyli naziemna telewizja cyfrowa. Standardem są telewizory HDTV wyświetlające 5 razy więcej punktów niż poprzedni standard PAL. Całkowicie płaski ekran prezentuje ostry obraz, a specjalna warstwa antyrefleksyjna zapobiega odbiciom światła. Stereo to za mało. Nowo­czesne telewizory odtwa­rzają filmy z dźwiękiem kina domowego (Dolby Digital 5.1. i oferują kilka wersji językowych, ale nie wszystkie stacje nadają sygnał w tym formacie. Telewizja trafia na ekran alternatywnie przez antenę, kabel, satelitę albo internet. Wybór jest olbrzymi: przez satelity praktycznie bez zakłóceń docierają do gospodarstw domowych setki programów. Rok 2011 jest także rokiem popularyzacji technologii 3D (na zdjęciu Philips 46PFL9706K).

Na targach CES 201. w Las Vegas, Samsung i LG prezentują kolejną generację telewizorów. Są inteligentne, sterowane głosem, a dzięki ogromnym ekranom OLED mają zaledwie 4-5 mm grubości. Na rynek mają trafić jeszcze przed końcem roku. Zapowiadają nową jakość obrazu. Są pod każdym względem lepsze od plazmy i LCD. Czy będą produkowane w Polskich zakładach, to się jeszcze okaże...

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: Nowy iPad już jest! W Polsce od 23 marca. Cena?