Filozofia Big Data. Cele, korzyści i aspekty etyczne

Niemal każdy obszar działalności ludzkiej wiąże się z generowaniem ogromnych ilości zróżnicowanych i stale ewoluujących danych. Informacyjny chaos próbują okiełznać specjaliści od Big Data. Po co to robią? Jakie korzyści i zagrożenia wiążą się z nadzorowaniem potężnych zbiorów informacji?

Filozofia Big Data. Cele, korzyści i aspekty etyczneBig Data
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
SKOMENTUJ

Big Data nie ma jednej definicji – rozumienie tego pojęcia zależy od wielu czynników. Generalnie tym mianem można określić ogromne zasoby danych, których analizowanie i przetwarzanie wymaga olbrzymich nakładów pracy i specjalistycznych narzędzi. Poruszanie się po informacyjnym gąszczu jest trudne, ale czasem warto to robić – badania mogą niekiedy prowadzić do ważnych wniosków i odkryć.

Analizy Big Data dają szerszy wgląd w rzeczywistość

Ogrom danych, z jakimi mierzą się eksperci od Big Data, przekracza możliwości analityczne jednostkowego umysłu. Nietrudno oprzeć się wrażeniu, że wiedza, jaką posiada człowiek, pozostaje fragmentaryczna i niepełna w porównaniu z informacjami, jakie przetwarzają sieci komputerowe i internet.

Umysł ludzki – choćby i ponadprzeciętnie wyedukowany – jest w stanie poznać jedynie odcinek rzeczywistości. Natomiast analizy Big Data, które bazują na znacznie szerszym zakresie danych, wydają się oferować pełniejsze odpowiedzi na zadawane pytania. Badania jednostkowe są równie istotne, jednak w niektórych przypadkach dopiero poznanie szerszej perspektywy pomaga rozwiązać dany problem.

Najważniejsze pytanie: w jakim celu?

Dane – czy te jednostkowe, czy zebrane w ogromnych wolumenach – same w sobie nie są ani dobre, ani złe. Badanie potężnych zasobów informacji również nie ma nacechowania moralnego (jeśli oczywiście pozyskano je zgodnie z prawem). Wszystko zależy od tego, w jakim celu gromadzimy i przetwarzamy te dane.

Instytucje różnego rodzaju – takie jak na przykład banki czy uczelnie – korzystają z analiz Big Data, by opracowywać optymalny plan rozwoju. Firmy z sektora przemysłu próbują w ten sposób znaleźć odpowiedź na pytanie, jak usprawnić działanie poszczególnych sektorów i tym samym zwiększyć produktywność. Ekolodzy mogą poprzez badanie danych przewidzieć, w jakim stanie znajdzie się środowisko w kolejnych latach – i podjąć działania, które choć trochę ograniczą negatywny wpływ człowieka na przyrodę.

Analiza Big Data może więc prowadzić do odkrycia czegoś nowego czy rozwiązania problemu, którego nikt nie był w stanie do tej pory rozwiązać. Skutkiem jest szeroko rozumiana korzyść i, ogólnie, postęp. Jednocześnie należy pamiętać o drugiej stronie medalu: nadzór nad potężnymi zasobami informacji może skutkować poważnymi nadużyciami.

Aspekty etyczne

Zarządzanie dużymi ilościami danych rodzi różne pytania natury etycznej. Ważną kwestią jest między innymi prywatność osób, których dotyczą gromadzone i analizowane dane. Przypadki, gdzie dana instytucja czy firma przetwarza dane klientów i pracowników za ich zgodą i w związku ze świadczonymi usługami, nie stanowią problemu. Dużo gorzej wygląda sytuacja, gdy klient nie wyraził zgody na to, by informacje o nim były zbierane i przetwarzane – a mimo to ktoś je pozyskuje i z nich korzysta.

Niektóre firmy dopuszczają się handlu danymi klientów, co jest nie tylko etycznie niewłaściwe, ale i zabronione w świetle prawa. Co pewien czas słyszy się również o przypadkach, gdy producent zaawansowanego technicznie urządzenia, takiego jak smartfon, kamera do monitoringu czy nawet odkurzacz, gromadził za pośrednictwem technologii dane na temat życia prywatnego użytkownika.

Zbieranie informacji to jedno – a sam proces ich analizowania to drugie. Jednak także i tutaj może dochodzić do nadużyć. Na przykład niektórzy są skłonni do manipulowania danymi i fałszowania ich dla uzyskania określonych rezultatów, co na przykład może wiązać się z osiąganiem przez firmę jakichś osobistych korzyści. Dlatego coraz częściej postuluje się, by w zespołach analityków był zatrudniany etyk.

Nie ulega wątpliwości, że informacja to dziś potężna broń – wszystko zależy od tego, do jakich celów będzie używana.

Wybrane dla Ciebie

Modernizacji nad Adriatykiem ciąg dalszy. Czas na CAESAR-y i SAMP/T
Modernizacji nad Adriatykiem ciąg dalszy. Czas na CAESAR-y i SAMP/T
Rosja gromadzi siły przy granicy z Finlandią. Satelity wykryły rozbudowę baz
Rosja gromadzi siły przy granicy z Finlandią. Satelity wykryły rozbudowę baz
Indie zdobyły "militarne złoto". Tej broni boją się nawet Amerykanie
Indie zdobyły "militarne złoto". Tej broni boją się nawet Amerykanie
Polski astronauta poleci na ISS. Przyznał ile trwają przygotowania
Polski astronauta poleci na ISS. Przyznał ile trwają przygotowania
"Żelazna Dywizja" sprawdza nową broń. Sięgnie bardzo daleko
"Żelazna Dywizja" sprawdza nową broń. Sięgnie bardzo daleko
Pobór do wojska i wydatki na obronność według kandydatów na prezydenta
Pobór do wojska i wydatki na obronność według kandydatów na prezydenta
To jednak nie woda. Wyjaśnienie tajemniczych struktur na Marsie
To jednak nie woda. Wyjaśnienie tajemniczych struktur na Marsie
Indie tracą satelitę radarowego. Kluczowy sprzęt wojskowy nie dotarł na orbitę
Indie tracą satelitę radarowego. Kluczowy sprzęt wojskowy nie dotarł na orbitę
Odkrycie w kosmosie. Nieznany organizm na chińskiej stacji
Odkrycie w kosmosie. Nieznany organizm na chińskiej stacji
Wzbije się w powietrze. Czegoś takiego świat nie widział
Wzbije się w powietrze. Czegoś takiego świat nie widział
Prototypowy czołg Belgii dla Ukraińców. Trafi na testy
Prototypowy czołg Belgii dla Ukraińców. Trafi na testy
Powstał dom przyszłości. Zasilany wyłącznie wodorem i fotowoltaiką
Powstał dom przyszłości. Zasilany wyłącznie wodorem i fotowoltaiką