Długość życia pszczół miodnych jest o połowę krótsza niż 50 lat temu

Nasza przyszłość jest związana z pszczołami. Bez pszczół i innych owadów zapylających trudno będzie uprawiać większości roślin, od których jesteśmy zależni. Tymczasem naukowcy donoszą, że długość życia dorosłej pszczoły miodnej jest obecnie o prawie 50 procent krótsza niż jeszcze 50 lat temu.

Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma "Scientific Reports" (DOI: 10.1038/s41598-022-21401-2).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Wiadomo, że kolonie pszczół miodnych mogą się zestarzeć, a nawet wymrzeć. Jest to część naturalnego cyklu ich istnienia. Jednakże w ciągu ostatniej dekady amerykańscy pszczelarze zgłaszali straty, których skala wydawała się zdecydowanie wykraczać poza naturalne cykle życia kolonii tych tak ważnych dla naszego życia owadów. Aby dokładnie zrozumieć czym jest to spowodowane, konieczne było przeprowadzenie odpowiednich badań. I podczas gdy dotychczas w takich przypadkach koncentrowano się na takich czynnikach, jak choroby, pasożyty lub pestycydy, tym razem zbadano cykl życia pszczół w oderwaniu od tych czynników.

Naukowcy zaczęli się zastanawiać, jak duży może być tutaj wpływ czynników czysto genetycznych? W tym celu postanowili odizolować wybrane do badania pszczoły od ich środowiska jeszcze zanim osiągnęły dojrzałość. W przypadku potwierdzenia przyjętej hipotezy można by nie tylko odnaleźć genetyczną przyczynę, ale także potencjalne rozwiązanie. Jeżeli bowiem udałoby się zidentyfikować czynniki genetyczne, które wpływają na szybsze wymieranie pszczół, być może udałoby się na tyle zmodyfikować te geny, aby można było uniknąć dalszych strat w ich liczebności.

W przypadku pszczół przetrzymywanych w warunkach laboratoryjnych, które wykluły się z poczwarek już w specjalnych inkubatorach zauważono, że niezależnie od zastosowanej diety mediana czasu ich życia jest zaskakująco niska. Wyniosła ona zaledwie 17,7 dnia, podczas gdy w przypadku podobnego typu badań przeprowadzanych w latach 70. XX wieku było to aż 34,3 dnia. Jest to tym bardziej zaskakujące, że w roku 2000 zostały ustalone standardy procedur hodowania pszczół w warunkach laboratoryjnych, co można było się spodziewać, że przełoży się na jakość życia i długość ich życia.

Jak mają się te obserwacje do funkcjonowania kolonii? Jak dotąd naukowcy zauważali, że istnieje paralela pomiędzy danymi uzyskanymi w warunkach laboratoryjnych a długością cyklu życia pszczół na wolności. Innymi słowy, jeżeli jakiś czynnik skraca życie pszczół w niewoli, będzie to miało miejsce także w koloniach. Badacze postanowili zatem przeprowadzić modelowanie funkcjonowania kolonii w oparciu o uzyskane w laboratorium dane dotyczące krótszego o 50 proc. cyklu życia pszczół. W przypadku tych kolonii, które odradzają się co roku uzyskano spadek liczebności na poziomie 33 proc., co mieściło się w zgłaszanym w ciągu ostatnich 14 lat przez pszczelarzy przedziale od 30 proc. do 40 proc.

Co prawda badane pszczoły mogły zostać wystawione np. na działanie pestycydów jeszcze w stadium larwalnym, w czasie, kiedy były karmione przez robotnice, jednakże nie zaobserwowano świadczących o tym symptomów. Co więcej, podobne wskazujące na czynniki genetyczne tendencje zaobserwowano także w przypadku np. muszek owocówek.

Kolejnym celem badań naukowców stanie się porównanie omawianych tendencji w przypadku pszczół w USA z tymi żyjącymi w innych państwach.

Źródło: University of Maryland, fot. Pixabay