B-1 Lancer. Legendarny bombowiec strategiczny US Air Force

"Bone", czyli bombowiec przenoszący ładunku nuklearne powoli odchodzi ze służby. To świetny moment, żeby przyjrzeć się jego historii.

B-1 LancerB-1 Lancer
Źródło zdjęć: © Getty Images
Bolesław Breczko

Bombowce strategiczne to potencjalnie najbardziej śmiercionośne maszyny wojny. Ich zadaniem jest dostarczenie bomby atomowej nad cele przeciwnika i wyrządzenie jak największych strat, także w ludziach.

Od czasu drugiej wojny światowej broń nuklearna nie została użyta w walce. W czasie zimnej wojny i później jej zadanie to odstraszanie przeciwnika. Nie oznacza to jednak, że lotnictwo strategicznie nie miało nic do roboty. Stany Zjednoczone regularnie prowadzą loty treningowe oraz tzw. manifestację siły, w ramach których bombowce strategiczne są wysyłane w loty do odległych zakątków świata. Mają one przekazać potencjalnemu przeciwnikowi wiadomość: nie zadzieraj z nami, bo następnym razem samolot nie będzie leciał "na pusto".

W 2021 roku Stany Zjednoczone dysponują trzema bombowcami strategicznymi. Wszystkie trzy wywodzą się z czasów zimnej wojny. Są to B-52 Stratofortress, B-2 Spirit o właśnie "Bone", czyli B-1 Lancer. Rok 2021 to także początek końca B-1, w tym roku US Air Force planuje wycofać ze służby 17 z 62 bombowców tego modelu.

Plany konstrukcyjne B-1 rozpoczęły się w roku 1965, ale pierwszy egzemplarz produkcyjny wzbił się w powietrze dopiero 19 lat później w 1984, a gotowość bojową maszyny uzyskały kolejne 2 lata później.

B-1 był konstruowany z myślą o pokonaniu obrony przeciwlotniczej Związku Radzieckiego i dostarczenie ładunku nuklearnego nad jego terytorium. Samolot miał mieć możliwość wykonywania bardzo długich lotów i rozwijania naddźwiękowych prędkości.

B-1
© Getty Images

W tym celu samolot został wyposażony w skrzydła o zmiennej geometrii. Mogą one być ustawione pod jednym z pięciu kątów: 15, 25, 45, 55 i 67,7 stopnia. Rozłożone skrzydła są wykorzystywane do startów i lądowania oraz podczas lotów na dużych wysokościach w celu zwiększenia zasięgu. Pilot składa skrzydła podczas lotów z dużą prędkością (zbliżającą się do 1 Macha i szybciej) w celu zmniejszenia oporów aerodynamicznych.

B-1 Lancer mogły przenosić dwa typy bomb atomowych używanych obecnie przez US Army: B61 i B83. Druga z nich jest obecnie najpotężniejszą bombą atomową używaną przez Stany Zjednoczone, a jej moc maksymalna to równoważnik 1,2 megaton trotylu. Bomba "Little Boy" zrzucona na Hiroszimę miała moc 18 kiloton trotylu.

Zarówno samolot B-1, jak i bomba B83 były przystosowane do zrzucania podczas lotu na niskiej wysokości z dużą prędkością. Bomba mogła być zrzucona już z 50 metrów, możliwe było w niej zastosowanie opóźnionego zapłonu, aby samolot zdążył uciec, a B-1 był specjalnie wzmocniony, aby przetrwać falę uderzeniową wybuchu.

b-1
© Getty Images

Chociaż samoloty B-1 nigdy nie zrzuciły nigdy ładunku nuklearnego, to brały udział we wszystkich większych konfliktach z udziałem Stanów Zjednoczonych. Chrztem bojowym B-1 była pierwsza wojna w Zatoce Perskiej i operacja Desert Fox w Iraku w 1998 roku. Następnie samoloty brały udział w wojnie w Jugosławii, oraz w Iraku i Afganistanie w latach 2000.

W 1995 roku zdolność samolotów B-1 do przenoszenie ładunków nuklearnych została całkowicie wyłączona przez usunięcie sprzętu do uzbrojenia bomb. Od tego czasu nadal pełnią rolę odstraszania i biorą udział w operacjach przy pomocy broni konwencjonalnej. W 2018 roku samoloty B-1 odpaliły 19 rakiet JASSM w ramach operacji bombardowania miast Damaszek i Homs w Syrii.

Wybrane dla Ciebie
Ostatni Kormoran II na wodzie. Co dalej z niszczycielami min?
Ostatni Kormoran II na wodzie. Co dalej z niszczycielami min?
Myśliwce z Polski dla Ukrainy? Kijów jest w stanie spełnić warunek
Myśliwce z Polski dla Ukrainy? Kijów jest w stanie spełnić warunek
Rozstrzygnięcia w programie FCAS. Przyszłość europejskiego myśliwca nowej generacji
Rozstrzygnięcia w programie FCAS. Przyszłość europejskiego myśliwca nowej generacji
Mars wpływa na klimat Ziemi. Nowe symulacje pokazują skalę
Mars wpływa na klimat Ziemi. Nowe symulacje pokazują skalę
Ukraińcy zmieniają taktykę. Tak teraz używają dronów
Ukraińcy zmieniają taktykę. Tak teraz używają dronów
US Navy kupuje broń za 1,7 mld dolarów. Posłuży do polowania na drony
US Navy kupuje broń za 1,7 mld dolarów. Posłuży do polowania na drony
Egzotyczne PzH 2000 w Ukrainie. Nie oddali ich za darmo
Egzotyczne PzH 2000 w Ukrainie. Nie oddali ich za darmo
Rosyjski zakład tonie w długach. Problemy z remontami samolotów
Rosyjski zakład tonie w długach. Problemy z remontami samolotów
Ziemska atmosfera na Księżycu. Jak to w ogóle możliwe?
Ziemska atmosfera na Księżycu. Jak to w ogóle możliwe?
Stracili trzy cenne wozy. Skuteczne uderzenie Ukraińców
Stracili trzy cenne wozy. Skuteczne uderzenie Ukraińców
Chcą zasilać farmy fotowoltaiczne nocą. Wiązkami laserowymi z orbity
Chcą zasilać farmy fotowoltaiczne nocą. Wiązkami laserowymi z orbity
Ukrainiec ocenił rakiety Sapsan. Widzi przewagę nad Iskanderami
Ukrainiec ocenił rakiety Sapsan. Widzi przewagę nad Iskanderami
MOŻE JESZCZE JEDEN ARTYKUŁ? ZOBACZ CO POLECAMY 🌟