Zatopiony kontynent. Naukowcy poznali kolejną tajemnicę Zealandii
Eksperci wciąż badają Zealandię, czyli kawałek lądu o powierzchni około 4,9 mln kilometrów kwadratowych, którego 94 proc. znajduje się pod wodami Pacyfiku. Ostatnio udało im się ustalić, że może on być dwa razy starszy, niż początkowo sądzono.
Naukowcy od dawna debatują, czy ląd znajdujący się ponad 1000 metrów pod wodami południowego Pacyfiku jest kontynentem, czy też nie. W 2017 roku zespół geologów uznał, że Zealandia zasługuje na takie miano, jednak nie wszyscy eksperci są do tego przekonani.
Zealandia jest starsza, niż początkowo sądzono
- To nie jest jak góra, kraj ani planeta. Nie ma formalnego organu, który zatwierdzałby kontynent – powiedział Nick Mortimer, geolog z nowozelandzkiego GNS Science, który kierował grupą geologów w 2017 roku, cytowany przez Science Alert.
Mortimer w ocenie Zealandii posłużył się dość kontrowersyjną definicją kontynentu. Zgodnie z nią, "kontynent powinien mieć jasno określone granice, zajmować obszar większy niż 386 000 mil kwadratowych (1 milion kilometrów kwadratowych), znajdować się nad otaczającą skorupą oceaniczną i mieć grubszą skorupę kontynentalną niż ta skorupa oceaniczna". Zealandia spełnia wszystkie te warunki. Problematyczny był jednak jej wiek.
Wcześniejsze badania wykazały, że najstarsza część skorupy i skały, jaką pobrano z Zealandii ma zaledwie 500 milionów lat, podczas gdy na wszystkich innych kontynentach skorupa ma co najmniej 1 miliard lat. Najnowsze badania, które ukazały się na łamach GeoScience World dowodzą jednak, że skorupa jest dwa razy starsza, niż początkowo sądzono. W ich trakcie eksperci przyjrzeli się 169 kawałkom granitu Zelandii, które znaleziono pod Wyspą Południową i Wyspą Stewart. Granit tworzy się, gdy magma krystalizuje się głęboko w skorupie ziemskiej. Dzięki ekstrakcji mikroskopijnych kryształów z granitu zespół był w stanie określić zarówno wiek samych kryształów, jak i skorupy, w której powstały.
Uzyskane w ten sposób wyniki dowiodły, że skorupa była kiedyś częścią innego superkontynentu znanego jako Rodinia, który powstał między 1,3 miliarda a 900 milionów lat temu. To oznacza że, "geologiczna historia Zelandii zaczyna się znacznie wcześniej niż 500 milionów lat temu", jak zaznacza Science Alert.
