W świecie opartym na AI liczy się nie tylko technologia

O Sztucznej Inteligencji (AI) mówi się obecnie bardzo dużo. W branży technologicznej najczęściej w kontekście wykorzystania AI dla lepszego eksplorowania zasobów jakimi dysponuje dziś ludzkość. Jednak większość tych rozważań bardzo mocno podkreśla rolę technologii. I choć ważność ludzkiego pierwiastka nie pozostaje niezauważona, zwykle mówi się o nim znacznie mniej niż powinno.

Spotkanie TEDx Kamionek | Beyond Boundaries : Ai, Art & Architecture, jedno z tysięcy wydarzeń TEDx (Technologies, Entertainment, Design), które co roku organizowane są na świecie, było okazją do podyskutowania o AI z innej perspektywy. W praktyce, w trakcie każdej z czterech prezentacji AI było jedynie elementem podsumowującym, spinającym dyskusję, a nie punktem wyjścia.

Michał Domański, prowadzący spotkanie odwołał się na jego początku do słów Zdzisława Beksińskiego, który mówił - Pragnę malować w taki sposób, jakbym fotografował sny. Wniosek jest prosty - nowe technologie nie negują naszego postrzegania rzeczywistości lub marzeń, nie zmieniają sposobu w jaki je pojmujemy. Za to dają nowe narzędzia do wyrażania tego jak czujemy świat. Wyrażania z sposób jeszcze lepszy niż dotychczas.

W trakcie spotkania słuchacze przekonali się, że tak jak podsumował to prowadzący spotkanie - tworzenie świata z AI powinno opierać się nie tylko na programistach, technologach, ale wszystkich ludziach, którzy będą potem z tego świata korzystać. To my wszyscy powinniśmy stworzyć ramy świata, w którym przyjdzie, czy też przyszło już nam żyć.

Sztuczna inteligencja jest w pewnym sensie tym samym co takie technologie jak CD, Photoshop czy Spotify - taka myśl towarzyszyła początkowi dyskusji - i tak jak one zmieniły świat sztuki, tak dokonuje tego obecnie AI. W trakcie spotkania usłyszeliśmy cztery opowieści o tym jak praca twórcza jest wykonywana przez ludzi, z ludźmi i dla ludzi.

Pierwszymi prelegantami byli Paweł Garus i Jerzy Woźniak ze studia mode:lina. Ich praca bazowuje na kreatywności, jako sposobie zauważania tego co jest na widoku. Opowiadając swoje przypadki, w których tworzą projekty architektoniczne, odwoływali się to postaci z serialu MacGyver - człowieka, który spinaczem potrafi wysadzić budynek w powietrze.

Jednym z ich najbardziej inspirujących przykładów był pop-up store stworzony z kartonowych pudełek i akwariów. Ograniczenia nie są przeszkodą, ale bodźcem do myślenia poza schematami - mówili architekci. Ich wystąpienie było hołdem dla ludzkiej pomysłowości i zdolności do przekształcania prostych pomysłów w coś niezwykłego. Choć nie padło tu wprost sformułowanie sztuczna inteligencja, to można nawiązać do AI w następujący sposób, jako sposobu na szybkie znalezienie bodźca, który potem staje się katalizatorem innowacji. Dziś z AI może korzystać bowiem każdy, nawet jeśli ma ograniczone zasoby finansowe.

Drugi z prelegentów, Matt Szymanowski z Pluto Studios opowiedział o nowej definicji kina w erze sztucznej inteligencji. Kino na przestrzeni lat było świadkiem wielu rewolucji technologicznych, począwszy od rewolucji jako takiej w postaci możliwości rejestracji ruchomego obrazu. Kino dostosowywało się do nich za każdym razem - do dźwięku, do komputerów. Teraz może dostosować się do AI.

I choć taki obraz kina nie każdemu jest w smak, zdaniem Matta Szymanowskiego AI pozwoli skierować potencjał twórców filmowych w stronę tworzenia opowieści. Bo teraz dzięki AI będzie można jeszcze lepiej wyrazić to co chcą oni przekazać widzowi. A sam widz może w jeszcze większym stopniu uczestniczyć w procesie twórczym - tu pojawiła się ciekawa definicja kina reaktywnego, które jest czymś więcej niż kinem odbieranym za pomocą zmysłów. To kino, którego przekaz jest tworzony na podstawie doświadczeń użytkownika, kino w którym biometria, parametry fizyczne organizmu, decydują o tym jak potoczy się historia.

Matt Szymanowski podkreślił, że AI jest odzwierciedleniem człowieka, jego nadziei, lęków, pragnień. Przy jego pomocy możemy dostrzec tę cześć człowieczeństwa, której nie dostrzeglibyśmy bez AI. A to odmienna perspektywa od tej, którą najczęściej przedstawiają media. Matt Szymanowski opowiedział o swoim projekcie "A Human Future", który łączy tradycyjny dokument z obrazami generowanymi przez AI. Podkreślił, że choć technologia otwiera nowe możliwości, to niesie również wyzwania, takie jak etyka czy wpływ na pracę twórców. AI może demokratyzować sztukę i umożliwiać tworzenie narracji, które wcześniej były niemożliwe - mówił.

Trzecia historia to powieść Krzysztofa Syrucia, który jest artystą wizualnym i projektantem. W jego wypowiedzi AI wybrzmiało najsilniej, bo - łączy on generatywne procesy matematyczne z malarstwem i muralami. Jego prace inspirowane są geometrycznymi strukturami, przestrzenią kolorów i algorytmami. Nie projektuję moich dzieł - pozwalam, by proces twórczy prowadził mnie w nieznane - mówił Krzysztof Syruć. Jego wystąpienie było inspirującą opowieścią o tym, jak matematyka może stać się narzędziem do odkrywania nowych form artystycznego wyrazu. Artysta podkreślił również, że sztuka jest podróżą, a nie jedynie wynikiem.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ostatnim prelegentem był Atilla Arda Beşen, CEO VolareVers, który przedstawił wizję wirtualnych społeczeństw jako przyszłości, która redefiniuje ludzką tożsamość i interakcje. Jego zdaniem ludzkość zawsze przekazywała wiedzę przez technologię. Tak było w czasach pierwszych budowli jakie wzniósł człowiek, tak jest dziś gdy budujemy światy wirtualne.

Wirtualna przestrzeń pozwala człowiekowi być tym kim naprawdę chce być, komunikować się we własny sposób. Likwiduje granice, ale by tak było musimy stawić czoła problemom prawidłowego egzekwowania prawa, równego dostępu, odpowiedzialności za to co dzieje się w świecie cyfrowym.

Ta ostatnia historia prowadziła do bardzo ciekawego wniosku, który zapewne już niejednokrotnie słyszeliśmy, ale wartego powtarzania jak mantra. AI może pomóc w tworzeniu świata wirtualnego na miarę naszych oczekiwań. Jednak trzeba pamiętać, że AI to odzwierciedlenie nas samych. Problem jaki stoi przed nami to odpowiedzialność za kreowanie rzeczywistości wirtualnej. Dlatego wdrażanie AI w nasze życie nie powinno być jedynie pracą programistów i inżynierów, ale wszystkich ludzi. W przypadku świata wirtualnego, jego użytkowników, a także filozofów, socjologów, artystów, socjologów.

Takie przesłanie towarzyszyło spotkaniu TEDx Kamionek | Beyond Boundaries: Ai, Art & Architecture odbyło się w przestrzeni Artintell w warszawskiej Hali Koszyki. Miejscu, w którym łączy się technologia i sztuka.

To sygnał, żebyśmy AI widzieli w szerszym kontekście, a nie tylko jako czegoś co odbierze nam pracę. Bo ten temat przerabiany był już wielokrotnie i nic złego się nie wydarzyło - historia rozwoju społeczeństw pokazuje, że odpowiednio wdrożona technologia, a w tym przypadku jest nią AI, może przynieść więcej dobrego niż złego.