Trzęsienie ziemi w Birmie. Dlaczego region jest narażony na tak silne wstrząsy?

Dwa silne trzęsienia ziemi o magnitudzie 7,7 i 6,4 uderzyły w środkową część Birmy (Mjanmy) 28 marca 2025 r. Wstrząsy były odczuwalne także w sąsiednich krajach, takich jak Tajlandia, Indie i Chiny. Amerykańska Służba Geologiczna (USGS) podała, że epicentrum znajdowało się zaledwie 16 kilometrów na północny zachód od miasta Sagaing. W wyniku trzęsienia ziemi w Birmie zawalił się słynny most Ava w miejście Mandalaj, wpadając do rzeki Irrawaddy. Kilka budynków również uległo zniszczeniu.

Wstrząsy były odczuwalne aż w Bangkoku w Tajlandii, co spowodowało, że mieszkańcy w panice wybiegli na ulice, a budynki zaczęły się chwiać - po silnym trzęsieniu ziemi zawalił się tam wieżowiec. Władze Tajlandii poinformowały, że w wyniku zawalenia się wieżowca w dzielnicy Chatuchak w Bangkoku zginęły dwie osoby, a 50 zostało rannych.

"To wydarzenie sejsmiczne podkreśla wrażliwość Mjanmy (Birmy) na trzęsienia ziemi, głównie z powodu jej położenia wzdłuż uskoku Sagaing" - informuje "India Today", powołując się na badania naukowców z Wydziału Inżynierii Geodezyjnej, Uniwersytetu Chulalongkorn w Bangkoku, którzy analizowali kilka lat temu aktywność sejsmiczną w tym miejscu. Ich badania były publikowane w naukowym czasopiśmie "Geodesy and Geodynamics".

Birma jest położona pomiędzy czterema płytami tektonicznymi: indyjską, euroazjatycką, sundajską i birmańską, które oddziałują na siebie ze względu na aktywne procesy geologiczne. Wstrząsy wystąpiły w epicentrum uskoku Sagaing, który przebiega przez Birmę na długości około 1,2 tys. kilometrów i ma bogatą historię aktywności sejsmicznej. Jest rodzajem granicy geologicznej, w której dwa lądy przesuwają się bokiem względem siebie. Uskok ten jest główną granicą tektoniczną styku dwóch płyt - indyjskiej i birmańskiej.

Występujący tam ruch tektoniczny jest gwałtownym uwolnieniem naprężeń w skorupie ziemskiej, które powoduje ruch warstw skalnych i jest przyczyną wstrząsów sejsmicznych w tej okolicy. Badacze Pyae Sone Aung, Chalermchon Satirapod i Constantin-Octavian Andrei analizowali przesunięcia i deformacji uskoku Sagaing w Birmie za pomocą ciągłych pomiarów GPS. Ich badania potwierdziły, że uskok stale się przesuwa, a naprężenie narasta z czasem.

Gdy to naprężenie zostanie nagle uwolnione, powoduje trzęsienie ziemi. Zmierzony współczynnik poślizgu (od 11 do 18 mm rocznie) sugeruje znaczny ruch, co oznacza, że ​​więcej energii jest magazynowane i może zostać uwolnione jako silne trzęsienie ziemi. Ruchy tych płyt, jak pisali naukowcy, są odpowiedzialne za powstawanie wielu zjawisk geologicznych w tym regionie, w tym uskoków, gór, a także dużych wstrząsów sejsmicznych.

Region ten jest bardzo wrażliwy na aktywność sejsmiczną z uwagi na aktywne uskoki między dwoma napierającymi na siebie płytami tektonicznymi, które powodowały już silne trzęsienia. Uskok Sagaing notował już dużą aktywność sejsmiczną: w tym o magnitudzie 7,7 w 1946 r. i 6,8 w 2012 r.

Obecnie władze oceniają sytuację i zbierają informacje o możliwych skutkach - podaje "India Today". Rządząca Mjanmą junta wojskowa zwróciła się z prośbą o międzynarodową pomoc humanitarną i ogłosiła stan wyjątkowy w sześciu regionach po tym, jak Birmę nawiedziło potężne trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,7 - podała agencja AFP.