Śpimy godzinę dłużej. Nie jest to nowy pomysł
Dlaczego przestawiamy zegarki? Od Benjamina Franklina po Winstona Churchilla, historia czasu letniego pokazuje spory, eksperymenty i wojenne potrzeby.
Już w nocy z 25 na 26 października cofniemy swoje zegarki z godziny 3:00 na godzinę 2:00. Wraz z każdą zmianą czasu pojawiają się pytania, czy nie lepszym rozwiązaniem byłaby rezygnacja z tej praktyki i jeśli tak - to czy na rzecz czasu zimowego, czy może letniego.
Jak pokazuje historia, to właśnie czas letni został specjalnie "stworzony", podczas gdy ludzkość głównie dostosowywała się do czasu zimowego.
Od pomysłu do praktyki: początki odejścia od czasu zimowego
Pierwszą osobą zastanawiającą się nad metodami wydłużenia dnia był amerykański uczony Benjamin Franklin. Chociaż nie postulował on zmiany czasu, to zachęcał ludzi do zmiany własnego rytmu dobowego i wstawania wcześniej, by dłużej wykorzystywać naturalne światło słoneczne.
Dopiero w 1895 roku nowozelandzki entomolog George Vernon Hudson jako pierwszy zaproponował przesunięcie zegarów do przodu w lecie. Zaproponował korektę o dwie godziny przez pięć miesięcy w roku. Chociaż niektórzy Nowozelandczycy byli zaintrygowani pomysłem Hudsona, wielu go wyśmiało.
Pierwsze propozycje i brytyjski przełom
Człowiekiem, którego pomysł doprowadził bezpośrednio do regularnej zmiany czasu, jest brytyjski budowniczy William Willett. W 1905 roku samodzielnie wpadł on na pomysł przesunięcia zegarów latem.
W 1907 roku wydał broszurę zatytułowaną "Marnowanie światła dziennego", w której szczegółowo opisał swoją propozycję. Jeden z posłów poparł pomysł Willetta i w 1908 roku przedstawił go parlamentowi jako Ustawę o czasie letnim z 1908 roku.
Willett latami walczył o akceptację tej koncepcji w Wielkiej Brytanii. Silne wsparcie przyszło z polityki i nauki. Winston Churchill mówił w Guildhall: Pożyczamy godzinę w kwietniu, oddajemy ją ze złotym procentem pięć miesięcy później. Samą ideę krytykowali rolnicy i część naukowców, obawiając się chaosu i przerw w ciągłości danych.
Wojna przyspiesza decyzje
W miarę trwania I wojny światowej Niemcy uznały, że wprowadzenie czasu letniego Willetta zapewni więcej światła słonecznego wieczorami, zastępując sztuczne oświetlenie i oszczędzając cenne paliwo na cele wojenne. W ten sposób, podążając za brytyjską ideą, w 1916 roku Niemcy jako pierwsze wprowadziły czas letni.
Po tym wydarzeniu Wielka Brytania i kraje europejskie po obu stronach konfliktu szybko przyjęły czas letni, a Stany Zjednoczone poszły w ich ślady 31 marca 1918 roku, po przystąpieniu do wojny.
W Polsce zaś czas letni został przyjęty jednorazowo w 1919 roku. Później zaś przyjęto go w latach 1946–1949 i1957–1964. Obecnie zmiana czasu obowiązuje od 1977 roku.