Smartfony, tablety i laptopy mogą powodować bezsenność
Naukowcy z USA odkryli, iż krótkie fale świetlne emitowane przez wyświetlacze laptopów, tabletów i smartfonów powodują drastyczny spadek ilości melatoniny, co oznacza bezsenność i przyczynia się do poważnych zaburzeń zdrowotnych.
Zespół naukowców z Rensselaer Polytechnic Institute (USA) pod kierownictwem prof. Mariany Figueiro w trakcie badań nad wpływem wyświetlaczy urządzeń elektronicznych na widzenie użytkownika, odkrył poważne zaburzenia powodowane przez emitujące jasne światło wyświetlacze smartfonów, tabletów i laptopów.
Nazwane "efektem latarki LED" zaburzenia polegają na gwałtownym spadku poziomu melatoniny - jednego z głównych hormonów odpowiedzialnych za procesy snu - zwłaszcza u nastolatków. Powoduje to znaczne opóźnienie w zasypianiu oraz nawracającą uporczywą bezsenność, trudną do wyleczenia.
Melatonina jest hormonem produkowanym przez szyszynkę w nocy wraz z zapadającymi ciemnościami. Występuje zarówno u zwierząt o dziennym, jak i nocnym trybie życia. Jest swoistym "budzikiem" zawiadamiającym organizm o konieczności snu. Wystawienie na światło w nocy, zwłaszcza na krótkie fale świetlne, może zmniejszyć, opóźnić lub nawet przerwać na pewien czas produkcję melatoniny. Niedostatek melatoniny powoduje zaburzenia cyklu dobowego, co objawia się bezsennością, otyłością, a nawet zagraża wystąpieniem takich chorób, jak rak piersi u kobiet, którego częstsze występowanie udowodniono u osób pracujących w nocy.
Zespół prof. Figueiro przeprowadził testy na 1. ochotnikach obojga płci, wybranych spośród grupy studentów i nastolatków w wieku od 16 lat. Używali oni tabletów z rożnymi systemami operacyjnymi, czytając i pisząc, grając w gry oraz oglądając filmy. Wszystkie tablety były jednostkami dostępnymi na rynku, z ekranami nastawionymi na tryb dużej jasności, co jest zwykle ustawieniem standardowym.
Uczestniczących w eksperymencie podzielono na 3 grupy. Pierwsza grupa używała tabletów, posługując się goglami filtrującymi fale świetlne o długości 47. nm. Ta część widma jest bowiem odpowiedzialna za największe pobudzanie i tym samym spadek poziomu melatoniny. Druga grupa używała gogli filtrujących tylko część krótkich fal świetlnych. Trzecia grupa nie używała gogli.
Jak wykazały badania, największy wpływ światła emitowanego przez wyświetlacz był widoczny w grupie trzeciej, zaś najmniejszy - w grupie pierwszej. Godzina pracy na tablecie nie wpływała znacząco na poziom melatoniny - jego wahania były niewielkie. Jednak po dwóch godzinach pracy wieczorem wpływ na poziom melatoniny był znaczny.
"Nasze badania wykazały, że ekspozycja na fale krótkie emitowane przez ekran w czasie przekraczającym dwie godziny oznacza spadek poziomu melatoniny o ponad 2. proc." - napisała prof. Figueiro w publikacji, która ukazała się w Applied Ergonomics.
Badaczka z zespołu, Brittany Woods stwierdziła, że obecny rozwój technologii produkcji wyświetlaczy daje w efekcie sprzęt coraz większy, z rosnącą jasnością ekranu. Dotyczy to zarówno telewizorów, jak i laptopów, tabletów czy nawet smartfonów.
_ "Zwiększoną jasność uzyskuje się przez wzrost emisji fal krótkich światła białego, co czyni je potencjalnymi źródłami zakłócania rytmu dobowego oraz sztucznego obniżania poziomu melatoniny w porze, kiedy jej wydzielanie jest najważniejsze dla organizmu, a więc wieczorem. Powoduje to poważne zakłócenia snu oraz inne dolegliwości, np. otyłość. Jest to potencjalne źródło schorzeń przewlekłych, ponieważ występuje w populacji nastolatków i osób młodych" _ - dodaje Woods.
W trakcie badań zespół stwierdził także, że typ zadań wykonywanych przez uczestników wpływał na jasność ekranu, a więc i na emisję białego światła, jaka działała na organizmy badanych. Według pomiarów urządzeniem do mierzenia natężenia wybranych elementów widma świetlnego Dimesimeter, wielkość światła dostarczanego rogówce wahała się od 5 luksów przy czytaniu dużych partii tekstu do 5. luksów, w trakcie gry. Według zespołu badawczego oznacza to, że wpływ krótkich fal świetlnych w przypadku zadań powodujących wzrost jasności wyświetlacza, może być nawet większy niż wykazany w eksperymencie.
Jak stwierdzili naukowcy, badania mogą służyć zaprojektowaniu wyświetlaczy, które będą automatycznie zmieniały poziom emisji, zgodnie z rytmem dobowym człowieka i tym samym nie będą powodowały zaburzeń w wydzielaniu melatoniny, jak obecne.
