Słońce i wiatr lepsze od węgla. Odnawialne źródła energii wiodą prym

Zapotrzebowanie na energię elektryczną z dnia na dzień rośnie na całym świecie, ale - jak podaje BBC - wzrost energii słonecznej i wiatrowej był tak silny, że pokrył 100 proc. dodatkowego zapotrzebowania na energię elektryczną, przyczyniając się nawet do niewielkiego spadku zużycia węgla i gazu.

Kraje rozwijające się, zwłaszcza Chiny, przodują w rozwoju czystej energii, podczas gdy bogatsze państwa, takie jak USA i kraje UE, w większym stopniu polegają na paliwach kopalnych. W 2024 r. węgiel nadal był największym pojedynczym źródłem energii na świecie, co potwierdza Międzynarodowa Agencja Energetyczna. Chiny, dzięki ogromnym inwestycjom w energię słoneczną i wiatrową, zdołały zmniejszyć produkcję energii z paliw kopalnych o 2 proc.

Węgiel, który w znacznym stopniu przyczynia się do globalnego ocieplenia, nadal był największym indywidualnym źródłem energii na świecie w 2024 roku, utrzymując tę ​​pozycję od ponad 50 lat - według IEA.

Indie również zwiększyły swoją zdolność produkcji energii odnawialnej, co pozwoliło im ograniczyć zużycie węgla i gazu. W przeciwieństwie do tego, w USA i UE wzrost zapotrzebowania na energię przewyższył produkcję z czystych źródeł, co zwiększyło zależność od paliw kopalnych. Mimo tych różnic, jak podkreśla cytowany przez BBC energetyczny Ember, jest to "kluczowy punkt zwrotny".

Malgorzata Wiatros-Motyka, starszy analityk Ember, cytowana przez BBC, zaznacza, że te dane wskazują, że "to początek zmiany, w której czysta energia nadąża za wzrostem zapotrzebowania". Energia słoneczna odegrała kluczową rolę, zaspokajając 83% wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną. Obecnie większość produkcji energii słonecznej (58%) odbywa się w krajach o niższych dochodach, co jest wynikiem znacznego spadku kosztów.

W niektórych krajach rozwój energii słonecznej jest tak szybki, że stwarza nieoczekiwane wyzwania. W Afganistanie powszechne użycie pomp wodnych zasilanych energią słoneczną obniża poziom wód gruntowych, co może zagrozić długoterminowemu dostępowi do wody. Dr David Mansfield i firma Alcis ostrzegają, że niektóre regiony mogą wyschnąć w ciągu pięciu do dziesięciu lat, co zagraża milionom miejsc pracy.

Adair Turner, przewodniczący komisji ds. energii w Wielkiej Brytanii, zauważa, że kraje w "pasie słonecznym" i "pasie wiatrowym" stoją przed różnymi wyzwaniami energetycznymi. Państwa w pasie słonecznym mogą znacznie obniżyć koszty energii, przyjmując systemy oparte na energii słonecznej, wspierane przez coraz tańsze baterie. Natomiast kraje w pasie wiatrowym, takie jak Wielka Brytania, napotykają trudności związane z kosztami i stabilnością dostaw energii.

Chiny pozostają niekwestionowanym liderem w branży czystych technologii. W sierpniu 2025 r. ich eksport technologii czystej energii osiągnął rekordowe 20 mld dolarów, napędzany wzrostem sprzedaży pojazdów elektrycznych i baterii.