Pentagon chce wcielić do armii powietrzne taksówki

Wspólny projekt zakłada modernizację obecnego, całkowicie elektrycznego modelu S4 od Joby. Nowa wersja zostanie wyposażona w turbinę gazową. Powstanie tym samym hybrydowy system napędowy zdolny do dłuższych lotów, lepiej odpowiadający na potrzeby wojska. 

L3Harris odpowie w tym projekcie za uzbrojenie i „uzwojskowienie” maszyny. Doda czujniki, systemy walki elektronicznej, uzbrojenie oraz zdolności autonomiczne.

Maszyna będzie tzw. „optionally piloted”, co oznacza możliwość wykonywania misji zarówno załogowo, jak i całkowicie autonomicznie. Taki system idealnie wpisuje się w trend tzw. crewed-uncrewed teaming. To wizja wspólnego działania załogowych i bezzałogowych platform powietrznych.

Projekt odpowiada na rosnące zapotrzebowanie Pentagonu na nowoczesne i elastyczne platformy powietrzne, które mogłyby operować w trudnych warunkach. Zwłaszcza w rejonie Indo-Pacyfiku, gdzie dostęp do pasów startowych jest ograniczony, a ryzyko operowania w zasięgu broni przeciwnika, takiego jak Chiny, bardzo wysokie.

Maszyna Joby, podobnie jak śmigłowiec, może startować i lądować pionowo, ale w locie poziomym przekształca się w samolot dzięki przechylanym śmigłom. Według przewodniczącego Joby, Paula Sciarry, nowa platforma może zapełnić istotną lukę w amerykańskim arsenale. Oferuje transport średnich ładunków (1–2 tys. funtów, czyli 450–900 kg) na niskich wysokościach, znacznie taniej niż np. śmigłowiec AH-64 Apache, którego koszt to ok. 30 milionów dolarów.

Joby planuje rozpocząć loty testowe nowej wersji samolotu już jesienią 2025 roku. Pokazy operacyjne zaplanowano na 2026 rok. Produkcja miałaby się odbywać w rozwijanym zakładzie w Marina w Kalifornii oraz w planowanej fabryce w Dayton w Ohio.

– Nowa generacja technologii pionowego startu umożliwia misje na dużym dystansie z udziałem załogowych i bezzałogowych platform – mówi Jon Rambeau, prezes Integrated Mission Systems w L3Harris. – Razem z Joby podzielamy wizję dostarczenia pilnie potrzebnych innowacji, które odpowiadają na aktualne potrzeby wojska.

JoeBen Bevirt, założyciel i CEO Joby Aviation, dodał, że jego firma od ponad dekady testuje swoje rozwiązania z Departamentem Obrony. – Teraz jesteśmy gotowi, by przejść od rozwoju do demonstracji i wdrożenia naszej technologii – podkreśla.

Joby już wcześniej testowało wersję hybrydową S4 w ramach kontraktu z Departamentem Obrony, a w czerwcu 2024 roku firma przeprowadziła rekordowy lot hybrydowego samolotu na wodorowo-elektrycznym napędzie na dystansie 561 mil.

Jednocześnie firma nie porzuca rynku cywilnego. Jak zapewnia Paul Sciarra, rozwój systemów hybrydowych i autonomicznych dla wojska przyniesie także korzyści komercyjnym klientom – i odwrotnie. Joby nadal pracuje nad certyfikacją i komercjalizacją całkowicie elektrycznego modelu S4, który będzie przeznaczony dla miejskiego transportu powietrznego.