Wielka zagadka. Skąd znali zwierzę, które wymarło miliony lat temu?

Archeolodzy wcześniej spekulowali, że to jakieś mityczne stworzenie, ale nowe badania sugerują, że dzieło zostało zainspirowane dicynodontem, wymarłym gatunkiem, który żył na długo przed pojawieniem się człowieka. Tylko skąd o nim wiedzieli lokalni artyści?

Tajemnicze zwierzę z kłami przedstawione na jednej ze skał w RPA może przedstawiać pradawny gatunek, który wymarł miliony lat temu. Tak przynajmniej twierdzi Julien Benoit z University of Witwatersrand w Johannesburgu w RPA. Jego analizy ukazały się na łamach pisma "PLOS ONE" (DOI: 10.1371/journal.pone.0309908).

Ściana z prawdopodobnym przedstawieniem pradawnego gatunku znajduje się w zachodnich obszarach RPA. Określana jest jako Panel Rogatego Węża. Powstała w latach 1821–1835 i jest dziełem artystów z ludu San. Ta afrykańska społeczność uważana jest za jeden z najstarszych ludów świata.

Na ścianie widnieją różne zwierzęta oraz inne elementy kulturowe związane z ludem San. Wśród przedstawień zwierząt jedno szczególnie zwróciło uwagę Benoita. To sporych rozmiarów stworzenie z kłami zwróconymi do dołu, które nie pasuje do żadnego znanego współczesnego gatunku z tego obszaru.

Benoit zauważył, że głowa namalowanego stworzenia przypomina dicynodonta. To roślinożerne zwierzęta, które niegdyś zamieszkiwały niemal całą Ziemię. Wyginęły jeszcze przed pojawieniem się dinozaurów i na długo przed pojawieniem się pierwszych ludzi w Afryce. Nie ma możliwości, by członkowie społeczności San widzieli na żywo dicynodonta. Skąd zatem wiedzieli o jego istnieniu?

Społeczność San posiada bogatą mitologię i w jednym z mitów jest mowa o dużych zwierzętach, które niegdyś przemierzały południową Afrykę. Być może w którymś z zaginionych mitów istniał opis tych zwierząt i artyści nim się zainspirowali. Naukowy opis pierwszego dicynodonta pojawił się już po wykonaniu malunków, zatem artyści z San nie mogli mieć z nim kontaktu. Ale autor badania wskazuje na coś innego. W rejonie Panelu Rogatego Węża znaleziono liczne skamieniałości dicynodontów. Wiadomo też, że lud San włączał do swojej sztuki różne aspekty swojego otoczenia, w tym skamieliny. Benoit sugeruje, że malunek stworzenia z kłami mógł być inspirowany właśnie znalezionymi kośćmi.

Zachodnie obszary RPA słyną z licznych, dobrze zachowanych skamieniałości, w tym dicynodontów. Benoit analizując sztukę naskalną z Panelu Rogatego Węża doszedł do wniosku, że tajemnicze stworzenie z kłami skierowanymi w dół to artystyczna interpretacja znalezionych skamieniałości dicynodontów.

To dosyć odważna teza, ale istnieją dowody archeologiczne na to, że lud San mógł zbierać skamieniałości i włączać je do swoich dzieł sztuki. Jednak zakres wiedzy rdzennych mieszkańców Afryki na temat paleontologii jest słabo poznany. - Obraz powstał najpóźniej w 1835 r., co oznacza, że ​​ten dicynodont został przedstawiony co najmniej dziesięć lat przed odkryciem naukowym i nazwaniem pierwszego dicynodonta przez Richarda Owena w 1845 r. Malowidło to potwierdza, że pierwsi mieszkańcy południowej Afryki, łowcy-zbieracze z ludu San, odkryli skamieniałości, zinterpretowali je i zintegrowali ze swoją sztuką naskalną i systemem wierzeń – powiedział Benoit.

Wychodzi na to, że społeczność San była świadoma istnienia wymarłych gatunków. Zagłębiając się w mitologię ludu San, Benoit przytoczył w publikacji niektóre opowieści członków ludu o swoich przodkach, którzy zetknęli się z "wielkimi, potwornymi bestiami, przewyższającymi słonie lub hipopotamy pod względem masy".

Dalsze badania rdzennych kultur mogą rzucić więcej światła na to, w jaki sposób ludzie na całym świecie traktowali znalezione skamieniałości i włączali je do swojej kultury.

Źródło: Public Library of Science, IFLScience, fot. Julien Benoit, CC-BY 4.0