Mrówki pamiętają swoich wrogów i chowają urazę
Naukowcy z Niemiec w niedawnych badaniach konfrontowali mrówki z jednego gniazda z konkurentkami z innej kolonii, co często kończyło się zaciekłą walką. Owady, które spotkały się z obcymi osobnikami, pamiętały te negatywne doświadczenia i kiedy znów napotykały mrówki z gniazda, które wcześniej uznały za wrogie, zachowywały się wobec nich bardziej agresywnie niż wobec mrówek z nieznanych im gniazd.
Mrówki identyfikują się po zapachu. W ten sposób odróżniają członków swojego gniazda od osobników z innych kolonii. Często toczą zaciekłe walki z sąsiadami o zasoby i pożywienie. W niedawno opublikowanych na łamach "Current Biology" (DOI: 10.1016/j.cub.2024.11.054) badaniach, zespół biologów ewolucyjnych z Uniwersytetu Albrechta i Ludwika we Fryburgu wykazał, że owady te potrafią zdobywać wiedzę na podstawie wcześniejszych doświadczeń.
W swoich eksperymentach konfrontowali ze sobą mrówki z różnych kolonii. Mrówki testowe pamiętały te doświadczenia i kiedy napotykały członków z nieznanego mrowiska lub z takiego, z którego osobnikami nie miały negatywnych doświadczeń, były mniej agresywne, ale gdy spotykały się mrówki z dwóch rywalizujących kolonii, dochodziło do zaciekłej walki.
Zapach wroga
Każde gniazdo ma swój własny, specyficzny zapach. Poprzednie badania wykazały już, że mrówki zachowują się bardziej agresywnie wobec swoich najbliższych sąsiadów. Wynika to z częstych kontaktów i konkurencji o pożywienie. Mrówki pamiętają spotkania z członkami innych mrowisk i traktują każdego napotkanego osobnika odpowiednio. Szczególnie chętnie otwierają żuwaczki i gryzą lub rozpylają kwas i zabijają swoich najbliższych konkurentów. Rzadziej wykonują takie agresywne manewry przeciwko gniazdom, które są dalej od ich własnego.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Do tej pory nie było jasne, dlaczego tak się dzieje, ale nowe badania pokazały, że mrówki pamiętają zapach swoich wrogów. Dlatego są bardziej agresywne, gdy stają w obliczu osobników z gniazd, z którymi konkurują. Chociaż dowodzi to niezwykłej zdolności, biorąc pod uwagę ich małe mózgi, może to również wyjaśniać, dlaczego mrówki są jednym z niewielu gatunków oprócz ludzi, które toczą długotrwałe wojny.
Eksperymenty
Naukowcy przeprowadzili eksperyment na mrówkach z gatunku Lasius niger, czyli hurtnicach pospolitych. Eksperyment odbył się w dwóch etapach. W pierwszym mrówki zdobywały różne doświadczenia: jedna grupa napotkała mrówki ze swojego gniazda, druga grupa natrafiła na agresywne mrówki z konkurencyjnego gniazda "A", a trzecia grupa napotkała agresywne mrówki z konkurencyjnego gniazda "B". Spotkania były krótkie, każde trwało około minuty i były powtarzane codziennie przez pięć dni.
W drugim etapie naukowcy zbadali, jak mrówki z różnych grup zachowywały się, gdy napotykały konkurentów z gniazda "A". Mrówki, które już w pierwszej fazie zostały skonfrontowane z osobnikami z tego gniazda, zachowywały się znacznie bardziej agresywnie niż mrówki z pozostałych dwóch grup.
– Często myślimy, że owady funkcjonują jak zaprogramowane roboty – mówi Volker Nehring, który kierował pracami zespołu. – Nasze badanie dostarcza nowych dowodów na to, że mrówki uczą się na podstawie swoich doświadczeń i potrafią chować urazę – dodaje.
Badacze wskazują, ze kiedy mrówki często spotykają osobniki z innego gniazda, wskazuje to na prawdopodobieństwo, że będą konkurować o pożywienie. Jednak gdy spotkania są rzadkie, to sugerują, że konkurencja jest odpowiednio oddalona lub korzysta z innych źródeł pożywienia. W takich przypadkach nie ma powodu, aby rozpoczynać konflikt, który zaszkodzi obu stronom. Eksperymenty z mrówkami pokazują, że teoretycznie dwie kolonie mrówek mogą żyć obok siebie w harmonii. Ale gdy jeden osobnik zachowuje się na tyle agresywnie, że wywołuje reakcję u członków drugiego, uruchamia błędne koło, które prowadzi do wojny totalnej.
Źródło: Albert Ludwigs University of Freiburg, IFLScience, fot. Wikimedia Commons/ Tülay Kersken/ CC BY-SA 3.0
