Projekt Tytan - polski żołnierz przyszłości

Zintegrowany Indywidualny System Walki Tytan (ZISW Tytan) to projekt, który ma zapewnić żołnierzom wyposażenie i uzbrojenie, które będzie odpowiadać wymaganiom pola walki XXI wieku. Słysząc hasło „żołnierz przyszłości” wiele osób może wyobrazić sobie pancerze rodem z filmów science-fiction i laserową broń, jednak Tytan nie będzie miał wiele wspólnego z komiksowym Iron Manem. Po raz pierwszy pomysł na stworzenie Tytan powstał w 2007 roku. Od tamtego czasu projekt był wielokrotnie zmieniany i modernizowany. System będzie składał się z elementów takich jak uzbrojenie (karabin MSBS, pistolet PR-15, granatnik 40 mm), elementy (celowniki kolimatorowe, nokto- i termowizyjne, lornetki noktowizyjne, wyświetlacze nahełmowe), elementy ochrony (mundur, hełm, maska przeciwgazowa), amunicja i przede wszystkim system komunikacji i łączności. Za stworzenie i dostarczenie systemu odpowiedzialne jest konsorcjum 13 polskich firm, a także Wojskowa Akademia Techniczna, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej i Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii. Wszystkie elementy Tytana będą powstawały w Polsce. Chociaż w skład systemu Tytan wejdzie kilkanaście różnych elementów to nie oznacza to, że każdy żołnierz otrzyma je wszystkie. ZISW Tytan będzie systemem otwartym, który będzie mógł być konfigurowany w zależności od indywidualnych potrzeb. Część elementów wyposażenie Tytana jest już dostępna na rynku (np. celowniki Rubin i Szafir, granatnik RGP-40), inne są już gotowe lecz muszą jeszcze przejść testy i certyfikację (karabinek MSBS 5,56 mm), a nad częścią nadal trwają prace.

Do 2019 roku finansowanie projektu ma wynieść 128 mln złotych. Poproszony o wypowiedź o systemie Tytan, były oficer jednostki wojskowej GROM Ppłk Andrzej Kruczyński, powiedział nam, że wątpi w powodzenie pomysłu.

Jestem sceptyczny co do zasadności wydawania dużych pieniędzy na system walki Tytan. Mam kilkunastoletnie doświadczenie wyniesione z sił specjalnych i nie widziałem, ani nie słyszałem o skutecznym o użyciu na polu walki takiego systemu. Moim zdaniem jest to odległa „bajka przyszłości”. Dodatkowym ryzykiem jest skompletowanie w okresie 2017 – 2019 (2020) Żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej, i znaczne tym faktem obciążenie PGZ. Co może stawiać znak zapytania w kontekście wskazanych terminów chociażby dla pierwszego etapu projektu Tytan - mówi Andrzej Kruczyński.

My pokazujemy jak według założeń projektu ma zostać wyposażony polski żołnierz przyszłości.

Zdjęcia: Michał Sitarski, FRAG OUT! Magazine, www.fragoutmag.com

Podstawową bronią Tytana będzie karabinek MSBS 5,56 mm (Modułowy System Broni Strzeleckiej), który będzie produkowany przez Fabrykę Broni Łucznik-Radom. MSBS to całkowicie nowa broń, która powstaje od zera w radomskim zakładzie pod nadzorem polskich inżynierów. Chociaż karabin wielokrotnie można było już zobaczyć na targach wojskowych, to cały czas nie został wcielony do służby w Wojsku Polskim (jedyne dotychczasowe zamówienie to 150 sztuk strzelających ślepą amunicją dla Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego). Obecnie FB Łucznik-Radom prowadzi testy fabryczne broni i czeka na jej certyfikację. Jedną z najmocniejszych stron karabinu MSBS będzie możliwość jego konfiguracji, tak aby możliwie jak najlepiej spełniał przydzieloną mu rolę. Modułowa konstrukcja pozwala na stworzenie różnych wersji karabinka przez końcowego użytkownika w zależności od potrzeb.

Oprócz karabinka MSBS, w skład Tytana wejdzie też broń krótka. Będzie to, produkowany również w RB Łucznik-Radom, pistolet PR-15 Ragun. Podobnie jak w przypadku MSBS 5,56 mm, tak i Ragun jest w pełni polską konstrukcją. Pistolet będzie prawdopodobnie jednym z tych elementów, które nie trafią do wszystkich użytkowników Tytana. Broń krótka nie jest bowiem niezbędna wszystkim żołnierzom, a skuteczna jest tylko w wyjątkowych sytuacjach (na odległościach do 25 metrów). Podobnie jak w przypadku karabinka MSBS 5,56 mm pistolet PR-15 RAGUN przechodzi testy i czeka na certyfikację.

Uzbrojenie osobiste wchodzące w skład Tytana przewiduje także granatnik 40 mm. Będzie to prawdopodobnie 40 mm Ręczny Granatnik Powtarzalny RGP-40 produkowany przez Zakłady Mechaniczne Tarnów. Niedawno kilka sztuk takich granatników (na razie do przetestowania ich przydatności) dostała Policja. W jednostrzałowy podwieszany granatnik może być też wyposażony karabinek MSBS 5,56 mm. Produkcją amunicji do granatnika zajmą się zakłady Mesko i Dezamet.

Projekt Tytan zakłada, że każdy żołnierz zostanie wyposażony w zaawansowane systemy optoelektroniczne, co będzie dużym skokiem jakościowym jeśli weźmiemy pod uwagę dzisiejszą sytuację. Obecnie bowiem, nawet w jednostkach bojowych, taki sprzęt jak celowniki kolimatorowe czy noktowizyjne występuje dość rzadko lub są one przestarzałe. Za dostarczenie rozwiązań optoelektronicznych do Tytana odpowiedzialny jest lider konsorcjum firma PCO S.A. Dostarczy ona m.in. termowizyjny celownik SCT Rubin.

Na stronie producenta możemy przeczytać, że celownik umożliwia wykrycie przeciwnika bez względu na panujące oświetlenie i warunki atmosferyczne (dzięki temu, że obserwuje ciepło wydzielane przez ludzi). Celownik wyposażony jest też w inteligentny system oszczędzania baterii, który wyłącza się gdy strzelec odsunie oko od celownika. Rubin może też współpracować z nahełmowym wyświetlaczem i przekazywać do niego obraz, co pozwoli na oddawanie strzału „zza węgła”.

PCO dostarczy też monookular noktowizyjny (pozwalający widzieć w nocy), który może być dodatkowo wyposażony w nakładkę termowizyjną .Oprócz tego w skład systemu Tytan wejdzie też dzienny celownik CKD-1 Szafir (też od PCO). Jest to połączenie celownika optycznego z miniaturowym celownikiem kolimatorowym, który znajduje się bezpośrednio na nim.

Nowe mundury dla żołnierza przyszłości dostarczy firma Maskpol. Będzie to nie tylko nowy krój munduru ale także nowy wzór kamuflażu, który ma zastąpić używany od ponad 20 lat wzór 93. Nowe mundury, w ilości 200 sztuk, trafiły już do żołnierzy na testy. Przy ich tworzeniu brane są pod uwagę uwagi ich użytkowników co do kroju, rozmieszczenia kieszeni, a nawet sposobu przyszycia guzików (kanadyjskie mocowane na tasiemce). Jest to zdecydowanie dobry ruch, bowiem modele mundurów z lat 90. (a używane również dziś) są zaprojektowane tak, jakby ten kto był za to odpowiedzialny, żołnierzy widział tylko na paradach a nie podczas działań.

W skład konsorcjum odpowiedzialnego za opracowanie munduru oraz kamizelki dla systemu Tytan wchodzi, oprócz lidera firmy Maskpol, także firma Andropol, Białostocka Wykańczalnia Tkanin, Instytut Optoelektroniki WAT, Instytut Włókiennictwa i Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej.

Maskpol, w projekcie Tytan, odpowiada też za dostarczenie maski przeciwgazowej i hełmu, który ma być kompatybilny z maską przeciwgazową, goglami oraz mieć możliwość montażu dodatkowego wyposażenia na hełmie.

Nowy hełm ma mieć możliwość instalacji na nim takich elementów jak kamera, noktowizor, czy wyświetlacz nahełmowy dostarczający żołnierzowi informacji wizualnych.

Najważniejszym elementem Tytana będzie prawdopodobnie system łączności i dowodzenia jakiego do tej pory w Wojsku Polskim na taką skalę nie było. Każdy z żołnierzy będzie wyposażony w osobistą radiostację (od firmy Radmor) oraz integrator systemu C4I, który dostarczy WB Electronics. C4I to skrót od angielskiego command, control, communication, computers and itelligence co można przetłumaczyć na „dowodzenie, kontrola, łączność, komputer i rozpoznanie”. Integrator systemu C4I to połączenie komputera, radiostacji i telefonu komórkowego, który będzie zbierał informacje i przekazywał je do centrum operacyjnego, a także dostarczał niezbędnych informacji żołnierzowi.

Te będą mogły być wyświetlane na nahełmowym wyświetlaczu. Wcześniej zakładanym rozwiązaniem było wyposażenie żołnierza w konsolę przypominającą smartfon umieszczonej na przedramieniu, jednak zostało ono zarzucone. Wyposażenie żołnierzy w takie systemy daje ogromne możliwości i nawet jeśli byłby to jedyny element całego systemu (czyli bez nowej broni, optyki, mundurów itd.) to wielokrotnie zwiększył by możliwości bojowe żołnierzy i całych jednostek. Zarówno dowódcy jak i żołnierze, którzy mają, w czasie rzeczywistym, dokładny podgląd sytuacji, pola walki, oraz rozmieszczenia jednostek mogą działać skuteczniej. Aby zapewnić jak najlepszą łączność moduł będzie korzystał z łączności radiowej w zakresie 360-400 Mhz, ale będzie też mógł korzystać z sieci GSM.

Integrator będzie zdecydowanie najbardziej zaawansowanym elementem systemu Tytan. Przez to też data wprowadzenia systemu do służby przesunęła się do 2019 roku (z 2017). Ministerstwo Obrony Narodowej, jako zamawiający, zażądało bowiem wzmocnienia szyfrowania połączeń i zabezpieczenia kryptograficznego. Producent zarówno sprzętu jak i oprogramowania integratora, firma WB Electronics, zapewnia, że ich produkt jest już najbardziej zaawansowanym technologicznie rozwiązaniem na świecie. Dodatkowym atutem ma być fakt, że cała dokumentacja i kod źródłowy nalezą w całości do tej polskiej spółki, oznacza to, że będzie mógł być w przyszłości modyfikowany w zależności od potrzeb i nowych wymagań jakie staną przed systemem Tytan.

Wg aktualnego planu dostawa pierwszych 11 700 sztuk kompletów Tytan ma mieć miejsce do 2019 roku. Jest to jednak dopiero pierwszy etap programu, docelowo wszyscy żołnierze jednostek bojowych mają zostać wyposażeni w system Tytan. Z rozwiązań, które powstaną podczas prac nad systemem mają korzystać też Wojska Obrony Terytorialnej.

2 poziom rozwoju system zaplanowany jest na rok 2022, wtedy do Tytana dołączone mają zostać moduł monitorowania skażeń, system ostrzegania i identyfikacji, MSBS 5,56 mm karabin maszynowy, MSBS 5,56 mm karabin bezkolbowy, czyli bull-pup, MSBS 5,56 mm subkarbinek, dalmierz laserowy, mikrokamera nahełmowa oraz monookular termo- i noktowizyjny. Natomiast w trzecim etapie po 2022 roku przewidziane jest wprowadzenie modułu monitorowania życia, a także egzoszkielet. Właśnie tak, Ministerstwo Obrony Narodowej planuje wyposażenie polskich żołnierzy w bojowe egzoszkielety zwiększające siłę i szybkość. Czyli wyobrażenia o Iron Manie nie są może wcale tak wyolbrzymione.