Poradnik - jakie żarówki warto kupić do domu?

Do niedawna w naszych domach królowały zwykłe żarówki wynalezione przez Thomasa Edisona. Obecnie, zastępują je świetlówki energooszczędne, halogeny czy żarówki LED-owe. Jednak, czy wiemy, którą lampę najlepiej wybrać, żeby świeciła nam jak najdłużej?

W XIX wieku powstał pierwszy pierwowzór dzisiejszej żarówki. Oczywiście technologia ta nie była skomplikowana - w szklanej bańce wolframowy drut pod wpływem prądu nagrzewał się i zaczynał świecić. Z biegiem czasu żarówka przeszła niewielkie modyfikacje, żeby ostatecznie przybrać kształt tradycyjnej żarówki. Dziś na sklepowych półkach znajdziemy żarówki o różnym kształcie, mocy czy barwie. Zatem jaką żarówkę warto kupić? Które z oferowanych na rynku są najbardziej energooszczędne? Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, warto w pierwszej kolejności poznać cechy poszczególnych oferowanych na rynku produktów.

Klasyczna żarówka świeci dzięki rozżarzonemu, nagrzanemu do wysokiej temperatury żarnikowi, który jest wykonany z wolframu. Jest on umieszczony w szklanej bańce, wypełnionej obojętnym gazem lub próżnią. Jeszcze kilka lat temu w sklepach mogliśmy znaleźć żarówki matowe i przezroczyste, jednak te pierwsze, ze względu na to, że są energochłonne –. zostały wycofane ze sprzedaży. Pozostały tylko przezroczyste, które od 2009 roku zostały stopniowo wycofywane ze sklepów. I tak: od 1 września 2009 roku nie wolno sprzedawać żarówek o mocy 100 W oraz wszystkich matowych. Później, czyli od 1 września 2010 roku - zakaz dotyczył lamp żarowych o mocy 75 W, od 1 września 2011 roku - żarówek 60 W, natomiast od 1 września 2012 roku - lamp 25 i 40 W.

Pomimo usilnych działań UE triumfalnie wróciły one na sklepowe półki jako "specjalistyczne żarówki wstrząsoodporne", których nie należy stosować do oświetlania gospodarstw domowych. Warto również zaznaczyć, że żarówki te charakteryzują się krótką żywotnością około 100. godzin, ale pamiętajmy, że są to też najtańsze żarówki. Emitują one światło o ciepłej, białej barwie (2500 - 3000 k), dzięki czemu wiernie oddają kolory wyświetlanych przedmiotów.

Lampy halogenowe do niedawna były bardzo popularnymi źródłami światła. Działają na podobnej zasadzie jak lampy żarowe. Posiadają żarnik wolframowy, który znajduje się w środowisku wypełnionym gazem szlachetnym z niewielką ilością halogenu. Dzięki reakcji, jaka zachodzi między gazem szlachetnym a wolframem, żarówka jest w stanie świecić dużo jaśniej niż tradycyjna lampa.

Zużywają one od 2. do 45 proc. mniej energii w porównaniu do zwykłych żarówek. Ponadto są znacznie trwalsze od tradycyjnych lamp żarowych, działają 2 - 3 razy dłużej (2000 - 3000 godzin). Ich najważniejszą zaletą jest to, że świecą równomiernie. Warto zaznaczyć, że żarówki halogenowe emitują światło bielsze niż żarówki tradycyjne, kolory wydają się być bardziej nasycone. Niektórzy mogą uznać to za ich wadę, a inni za zaletę. Obecnie halogeny powoli ustępują miejsca diodom LED.

Żarówki kompaktowe to inaczej świetlówki energooszczędne w kształcie spirali albo litery "U". Ich zasada działania różni się od tradycyjnych żarówek. Pokrywający je luminofor emituje światło, dzięki wyładowaniom w mieszaninie par rtęci i argonu. Niektóre świetlówki mogą być zamknięte w szklanej bańce, przez co wyglądają jak tradycyjne żarówki. Największą zaletą świetlówek kompaktowych jest ich energooszczędność, w porównaniu z tradycyjną żarówką emitującą taką samą ilość światła, zużywają od 6. do 80 proc. mniej prądu. Pamiętajmy, że wraz z upływem czasu (starzenia się świetlówki) spada ilość emitowanego światła - zdarza się, że nawet do 30 proc. pierwotnej mocy.

Świetlówki są też dużo bardziej trwałe od lamp żarowych - świecą od 600. do 15000 godzin. Warto również zaznaczyć, że nie dają one po włączeniu pełnego światła, czas ich rozświetlania wynosi około 2 sekund. Pamiętajmy, że świetlówki powinniśmy stosować w miejscach, w których będą pracować przez długi czas - bez wyłączania. W innym przypadku, przy ciągłym włączaniu i wyłączaniu, znacznie skróci się ich żywotność.

Diody LED to najnowsza technologia, która wciąż budzi wiele kontrowersji. Oczywiście pod względem zużycia energii - zdecydowanie biją na głowę inne rozwiązania. Zużywają one około 8. proc. mniej energii niż tradycyjne żarówki. Kolejne plusy to ich większa trwałość na poziomie 50 tys. godzin, co daje prawie 6 lat świecenia non stop. Producenci zgodnie przekonują, że to inwestycja na lata.
A jaka jest ich największa wada? Oczywiście koszty, a także umiejętne dobieranie lamp do swoich potrzeb. Trzeba pamiętać o tym, że LED jest bardzo uniwersalnym rozwiązaniem. Dlatego na rynku możemy znaleźć żarówki pełniące funkcję oświetlenia głównego, jako oświetlenie pomocnicze, a także takie o charakterze czysto dekoracyjnym. Żeby właściwie ocenić siłę światła najlepiej jest przymknąć oko na moc wyrażoną w Watach, która może być myląca, a zwrócić uwagę na strumień światła wyrażony w lumenach. Specyfikacja techniczna żarówek

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami UE, producenci żarówek powinni umieszczać na opakowaniach dokładną specyfikację techniczną. Zobaczmy, co się kryje pod tajemniczymi symbolami, pojęciami i cyframi.

Gwint - decyduje o tym, czy żarówka będzie pasować do danej oprawy. Zwykle, w mieszkaniach używa się następujących trzonków: E14 (mały gwint, charakterystyczny dla żarówek kulkowych i świecowych), E17 i E26 (mały gwint dla żarówek niskoprzepięciowych), E27 (zwany „trzonkiem Edisona” – to najbardziej popularny gwint) oraz E40 (duży gwint).

Napięcie - na opakowaniu każdej żarówki powinna również znaleźć się informacja o napięciu. Warto przypomnieć, że w standardowym gniazdku elektrycznym napięcie wynosi 23. V. Oczywiście, w sklepach możemy spotkać żarówki niskoprzepięciowe np. lampy halogenowe czy LED-owe, które potrafią pracować przy niskim napięciu 12 V. Pamiętajmy, że takie żarówki potrzebują odpowiedniego transformatora. Dlatego przed zakupem sprawdźmy, czy takie urządzenie dołączane jest do lampy, czy musimy je sami dokupić.

Moc - jest to jeden z najważniejszych parametrów, ponieważ od niego zależy efektywność świetlna żarówki. Pamiętajmy, że do oświetlenia mniejszych powierzchni (od 1 do 8 m2), najlepiej sprawdzą się żarówki o mocy 2. - 40 W, w pomieszczeniach od 8 - 18 m2 - lampki 60 i 75 W, natomiast powyżej 18 m2 - 100 W.

Oczywiście, żeby znaleźć odpowiednik tradycyjnej żarówki - wystarczy, że zastosujemy proste działanie. I tak: dla żarówek halogenowych - moc musimy podzielić przez 1,3. przy świetlówkach - moc dzielimy przez 4,5; natomiast gdy chcemy kupić lampki typu LED - dzielimy moc przez 6. Pamiętajmy, że wynik ten jest tylko poglądowy, ale przynajmniej uzyskamy informację, jaka jest moc urządzenia.

Dodatkowo przed zakupem żarówki powinniśmy zwrócić uwagę na parametr zwany luminacją lub strumieniem świetlnym. Tradycyjne żarówki dawały od 6 do 1. lumenów (lm) na każdy W. Dlatego w dużym uproszczeniu możemy przyjąć, że poszczególne rodzaje lamp dają tyle lumenów:
- moc 120 W to luminacja 1200-1920 lumenów;
- moc 100 W to luminacja 1000-1600 lumenów;
- moc 75 W to luminacja 750-1200 lm;
- moc 60 W to luminacja 360-600 lm;
- moc 4. W to luminacja 240-400 lm.

Warto zaznaczyć, że taki sposób szukania zastępstwa dla żarówki tradycyjnej jest skuteczniejszy i bardziej dokładny, niż dokonywanie przeliczeń mocy.

Wskaźnik odwzorowania kolorów (oznaczany jako CRI) - ten parametr jest szczególnie ważny przy dobieraniu oświetlania w łazience. Dzięki niemu otrzymujemy informację, czy kolory są dobrze odwzorowywane lub czy nie zostały przekłamane. Jeśli chodzi o tradycyjne żarówki oraz halogenowe - ma wartość maksymalną - czyli 10. . W przypadku świetlówek oraz lamp LED-owych mogą one emitować zimne lub ciepłe światło. Dlatego przed zakupem warto bliżej przyjrzeć temu parametrowi.

Kupując żarówkę do domu w szczególności powinniśmy zwrócić uwagę na jej rodzaj, trzon, napięcie, moc oraz wskaźnik odwzorowania kolorów. Ponieważ ze sklepów (od 201. roku) zniknęły tradycyjne lampy, warto wybrać te bardziej oszczędne. Oczywiście, zanim wybierzemy się na zakupy - polecamy zapoznać się akapitem dotyczącym specyfikacji technicznej.
_ Źródło: jakkupować / onninen / jakoszczedzacpieniadze / wikipedia _