Odkrycie polskich archeologów. To część starożytnej rezydencji

Polscy naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego powrócili do Ptolemais w 2023 r., po trzynastoletniej przerwie spowodowanej wojną domową w Libii. Miasto to, założone przez dynastię Ptolemeuszy, pełniło istotną rolę od IV wieku p.n.e. do arabskiego podboju w VII wieku n.e. W obecnym sezonie badawczym skupiono się na studiowaniu miejskich zabudowań, co przyniosło zaskakujące odkrycia.

W trakcie czerwcowych wykopalisk w 2024 r., archeolodzy odkryli część gospodarczą rezydencji miejskiej. Z badań wynika, że pochodzi ona z końca II-III w. n.e. Dom ten wyposażony był w skomplikowany system zbierania wody, z centralnym basenem, który odprowadzał deszczówkę do dwóch cystern podziemnych. System ten wskazuje na zaawansowaną wiedzę techniczną i dbałość o zasoby wodne.

Najbardziej niezwykłym znaleziskiem była maska twarzy odkryta w jednej z cystern. Wymodelowana z hydraulicznej zaprawy maska pozbawiona jest jakichkolwiek atrybutów, które umożliwiłyby jej identyfikację. Archeolodzy porównują ją do wyrzeźbionych twarzy z libijskiego sanktuarium w Slonta.

- Twarz odkryta w cysternie wykazuje pewne podobieństwo do ludzkich twarzy wyrzeźbionych na ścianach libijskiego sanktuarium w Slonta, zlokalizowanego na południe od Kyrene. Nie można całkowicie wykluczyć, że właściciel domu, a w każdym razie osoby zaangażowane w powstanie wizerunku, byli z pochodzenia Libijczykami. Dzięki źródłom epigraficznym wiadomo, że co najmniej od I w. p.n.e. obywatelstwo greckich miast Cyrenajki otrzymywali również szybko asymilujący się przedstawiciele libijskich elit. To jednak na razie tylko spekulacje – wyjaśnił dr Piotr Jaworski.

Archeolodzy przypuszczają, że rezydencja mogła zostać odbudowana po trzęsieniach ziemi w III w. Wskazują na to odkryte kamienne pojemniki, które sugerują funkcje publiczne domu. Znalezione pojemniki, używane do składania podatków lub darów, stanowiły dowód na intensywną działalność gospodarczą w późnym okresie rzymskim. Opisując te znaleziska, badacze podkreślają złożoność interakcji kulturowych i ekonomicznych mieszkańców tamtych czasów.