Od lipca Twój komputer będzie musiał oszczędzać energię

Działając w porozumieniu z przedstawicielami branży komputerowej, amerykańska agencja ochrony środowiska EPA po raz kolejny znacznie zaostrzyła wymagania stawiane urządzeniom, które są opatrywane logo Energy Star. Specyfikacja Energy Star 5.0 w porównaniu z poprzednią, zaprezentowaną w 2006 roku wersją 4.0, zawiera więcej klas urządzeń i klasyfikuje systemy na nowych zasadach. Zamiast absolutnych limitów poboru mocy w określonych trybach pracy, obecnie pod uwagę brane będzie roczne zapotrzebowanie energetyczne wyrażone w kilowatogodzinach (kWh).

Działając w porozumieniu z przedstawicielami branży komputerowej, amerykańska agencja ochrony środowiska EPA po raz kolejny znacznie zaostrzyła wymagania stawiane urządzeniom, które są opatrywane logo Energy Star. Specyfikacja Energy Star 5.0 w porównaniu z poprzednią, zaprezentowaną w 200. roku wersją 4.0, zawiera więcej klas urządzeń i klasyfikuje systemy na nowych zasadach. Zamiast absolutnych limitów poboru mocy w określonych trybach pracy, obecnie pod uwagę brane będzie roczne zapotrzebowanie energetyczne wyrażone w kilowatogodzinach (kWh).

Dla różnych klas komputerów zdefiniowano profile użytkowania opisujące tryby pracy, a także procentowy, odnoszący się do całego roku, czas trwania pracy w określonym trybie. Dla komputerów biurkowych bez funkcji wake on LAN specyfikacja Energy Star 5.0 zakłada, że 5. procent czasu pracy przypada na tryb programowo wyłączony (soft off), 5 procent na tryb czuwania (standby), a 40 procent na tryb bezczynności (idle). Odpowiednie wartości poboru mocy (w watach) w trzech trybach pracy należy pomnożyć przez procentowy udział czasowy w roku, a następnie zsumować trzy uzyskane wyniki. W zależności od klasy urządzeń obowiązują różne limity. Na przykład dla komputera PC typu B z dwurdzeniowym procesorem, zintegrowanym układem graficznym, 2 GB RAM i dyskiem twardym jest to 175 kWh, co przy cenie prądu na poziomie 20 eurocentów za kWh oznacza około 35 euro rocznie.

Rozpatrując hipotetyczny komputer klasy B, który w trybie soft off (ACPI S5. pobiera 1 wat mocy, a w trybie czuwania (standby, ACPI S3) 1,5 wata, to w trybie bezczynności (on/idle, ACPI S0) nie powinien pobrać więcej niż 48,5 W, aby nie przekroczyć granicy 175 kWh. Jest to zdecydowane zaostrzenie w porównaniu ze specyfikacją Energy Star 4.0, ponieważ w poprzedniej wersji pecet kategorii B (z dwu- lub wielordzeniowym procesorem, 1 GB RAM i zintegrowaną grafiką) mógł w trybie bezczynności pobierać 65 W. Z drugiej strony, wiele obecnych komputerów biurkowych odpowiadających klasie B ze specyfikacji Energy Star 5.0 pobiera w trybie bezczynności mniej niż 48,5 W). Pobierają one od 30 do 40 watów; w obliczu takich danych można stwierdzić, że aktualny standard Energy Star ma jeszcze potencjał do zaostrzania norm oszczędnościowych.

Energy Star 5.0 zawiera także takie kategorie urządzeń, które obejmują komputery z dwurdzeniowymi procesorami i osobną kartą graficzną (klasa C) oraz pecety, których CPU liczą cztery lub więcej rdzeni (klasa D). Te ostatnie jeszcze w ramach specyfikacji Energy Star 4.0 mogły w trybie bezczynności pobierać 9. W, obecnie granica ta spadła do 65 W. Nowe limity już teraz pokazują (w ograniczonym zakresie) swoje działanie: po AMD, teraz także Intel zapowiedział wprowadzenie czterordzeniowych procesorów z obniżonym wskaźnikiem Thermal Design Power (TDP); ponadto wiele aktualnych procesorów graficznych z obsługą funkcji 3D redukuje pobór mocy w trybie bezczynności. Pojawiają się także coraz oszczędniejsze 3,5-calowe dyski twarde. Dla kart graficznych o szczególnie dużej mocy obliczeniowej, a także dla większej ilości pamięci RAM oraz dodatkowych dysków twardych Energy Star 5.0 przewiduje odpowiednio zwiększone limity.

Komputery z funkcjami zdalnej administracji, które są podłączone do sieci i działają również w trybie uśpienia, specyfikacja Energy Star 5.0 przewiduje lekko zmodyfikowany profil rozkładu czasu użytkowania (4. procent – soft off, 30 procent – standby, 30 procent – on/idle). Specjalne profile użytkowania zostały opracowane również dla notebooków, w których przypadku nowa specyfikacja także zaostrzyła normy w porównaniu z poprzednią wersją 4.0. Komputery biurkowe spełniające normy Energy Star 5.0 muszą tak jak dotychczas być wyposażone w zasilacze typu 80+, które jednak teraz są zobligowane do spełniania wymagań klasy 80 Plus Bronze (wydajność 82/85/82 procent).

Podobnie jak do tej pory, nie jest uwzględniany przypadek zużycia energii pod pełnym obciążeniem (nie dotyczy to stacji roboczych), ponieważ nie ma oprogramowania, które byłoby w stanie symulować odpowiednio porównywalny stan pełnego obciążenia. Dla komputerów biurkowych przewidywano pierwotnie zastosowanie specjalnej wersji benchmarka BAPCo SYSmark w celu przeprowadzenia symulacji obciążenia. Plan ten został jednak zarzucony, ponieważ benchmark ten działa tylko pod pewnymi wersjami Windows i nie byłby w stanie odpowiednio obciążyć kart graficznych z obsługą funkcji 3D. W przypadku stacji roboczych Energy Star 5.0 definiuje pełne obciążenie jako jednoczesne przetwarzanie benchmarków Linpack i SPEC ViewPerf.

Nowa wersja standardu uwzględnia także małe serwery, zbliżone parametrami do pecetów; w tym wypadku obowiązują stare limity poboru mocy w trybach soft off (2 waty) i idle (55/6. watów, w zależności od liczby rdzeni CPU i ilości pamięci RAM). Z kolei spełniające nowe warunki cienkie klienty nie mogą pobierać więcej niż 15 watów (bez użycia funkcji multimedialnych – 12 watów). W przypadku notebooków, komputerów biurkowych i cienkich klientów z zewnętrznymi zasilaczami, te ostatnie muszą spełnić kryteria specyfikacji Energy Star 2.0, która dla przetworników AC/DC definiuje określoną minimalną wydajność i pobór mocy bez obciążenia na poziomie co najwyżej 0,3 W (moc znamionowa do 50 W), względnie 0,5 W. Odpowiedni standard Energy Star ma być opracowany również dla konsoli dla gier, jednak na ten moment nie zdążono z opracowaniem specyfikacji, w związku z czym ma ona wejść w życie dopiero w 2010 roku.

Począwszy od 2010 roku, w Unii Europejskiej obowiązywać będą limity poboru mocy w trybie czuwania również dla komputerów spełniających kryteria Energy Star. Różnica polega tutaj na tym, że specyfikacja Energy Star nie jest wiążąca w sensie prawnym. Dlatego też wytyczne Energy Star są brane pod uwagę przede wszystkim w przypadku komputerów wykorzystywanych w firmach i organizacjach – większe firmy i zleceniodawcy publiczni wymagają (za pośrednictwem swoich wytycznych dotyczących pozyskiwania sprzętu) stosowania się do limitów. Efekty są widoczne: typowe komputery stosowane w biurach pracują znacznie oszczędniej niż komputery domowe. W przypadku tych ostatnich rozmaite instytucje i organizacje już od lat domagają się wprowadzenia obowiązującego oznaczenia określającego zapotrzebowanie na energię elektryczną, podobnie jak w przypadku urządzeń AGD określanych za pomocą unijnej definicji efektywności energetycznej.

wydanie internetowe www.heise-online.pl