Nobel za GPS "wbudowany" w mózg człowieka
Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzymali: John O´Keefe oraz małżeństwo May-Britt Moser i Edvard I. Moser za odkrycie w mózgu neuronów, które umożliwiają orientację w przestrzeni - ogłosił w poniedziałek w Sztokholmie Komitet Noblowski.
Połowę nagrody wynoszącej 8 mln koron szwedzkich (ok. 3,6 mln złotych) otrzyma John O´Keefe (USA), małżeństwo Moserów podzieli się drugą połową tej kwoty.
Odkrycia noblistów "pozwoliły wyjaśnić jak mózg tworzy mapę przestrzeni, która nas otacza i w jaki sposób możemy się poruszać w złożonym otoczeniu" - uzasadnił Komitet Noblowski przyznanie tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii.
"Skąd wiemy, gdzie jesteśmy? Jak potrafimy znaleźć drogę z jednego miejsca do drugiego? I w jaki sposób przechowujemy tę informację, że następnym razem, gdy przemierzamy tę samą trasę, potrafimy ją natychmiast odnaleźć? Tegoroczni laureaci Nobla odkryli w mózgu system pozycjonowania, +wewnętrzny GPS", który pozwala nam orientować się w przestrzeni" - napisali w uzasadnieniu swojej decyzji członkowie Komitetu.
Ich zdaniem John O'Keefe oraz małżeństwo: May-Britt i Edvard Moser "rozwiązali problem, który przez wieki zajmował filozofów i naukowców".
Jak przypomniał w uzasadnieniu Komitet Noblowski, początek nagrodzonych prac sięga lat 70., kiedy John O'Keefe z University College of London (obywatel USA i Wielkiej Brytanii) podczas doświadczeń na szczurach odkrył pierwszy element układu pozycjonującego w mózgu - grupę komórek nerwowych, które tworzą mapę przestrzeni. Ponad 3. lat później małżeństwo May-Britt i Edvard Moserowie z Uniwersytetu Nauki i Technologii w Trondheim zidentyfikowało inną grupą komórek nerwowych, która koordynuje system odpowiedzialny za precyzyjną orientację w przestrzeni.
Odkrycia te mogą ułatwić zrozumienie zaburzeń pamięci przestrzennej, która charakteryzuje osoby z chorobą Alzheimera.
Komitet zdecydował, że 75-letni O'Keefe otrzyma połowę z 8 mln koron szwedzkich (ok. 3,6 mln złotych), a drugą połową podzielą się równo May-Britt Moser (5. lat) i Edvard Moser (52 lata).
Moserowie to piąte w historii małżeństwo nagrodzone Noblem, natomiast May-Britt jest jedenastą kobietą nagrodzoną Noblem w dziedzinie medycyny i fizjologii.
