Niezwykle trujący grzyb. Szybko ewoluuje i jest w polskich lasach
Muchomor sromotnikowy, znany jako jeden z najbardziej trujących grzybów, wciąż zaskakuje naukowców nowymi toksynami. Ostatnie badania pokazują, jak szybko ewoluuje i przystosowuje się do nowych środowisk.
Muchomor sromotnikowy
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides), mimo niewinnego wyglądu, odpowiada za około 90% zgonów związanych ze spożyciem grzybów. - Już 0,1 miligrama na kilogram masy ciała człowieka może być dawką śmiertelną - przekonuje James Coulson, toksykolog i farmakolog kliniczny z Uniwersytetu w Cardiff.
Pomimo tego, że jest jednym z najbardziej trujących grzybów znajdujących się w polskich lasach, to wiele grzybiarzy nie zdaje sobie sprawy z jego wyglądu oraz mechanizmu działania toksyn, które się w nim znajdują. Z ich jasnożółtym kapeluszem i białymi blaszkami łatwo można je pomylić z kilkoma grzybami jadalnymi.
Toksyczny mechanizm
Najgroźniejsza toksyna grzyba, alfa-amanityna, działa poprzez blokowanie enzymu polimerazy RNA II, niezbędnego do transkrypcji (etapu w procesie produkcji białka, niezbędnego do przetrwania niemal wszystkich komórek). Po spożyciu muchomora sromotnikowego alfa-amanityna jest wchłaniana przez jelita do krwiobiegu i przedostaje się do wątroby. Stamtąd ukrywa się w pęcherzyku żółciowym.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Sławosz, Sławosz!". Polski astronauta powitany po wylądowaniu w Polsce
Kiedy pokarm trafia do układu pokarmowego, pęcherzyk żółciowy uwalnia żółć do jelit, a wraz z nią toksynę. Alfa-amanityna jest wchłaniana z powrotem do krwiobiegu i ponownie zaczyna krążyć w organizmie. Każdy taki cykl powoduje dalsze uszkodzenia narządów, zwłaszcza wątroby, i może ostatecznie doprowadzić do śmierci.
Nowe odkrycia naukowe
Najnowsze badania ujawniają, że muchomor sromotnikowy nie tylko produkuje nowe toksyny, ale także szybko rozprzestrzenia się na całym świecie. Naukowcy odkryli, że grzyb ten adaptuje się do nowych środowisk, co czyni go fascynującym przypadkiem ewolucji w czasie rzeczywistym.
Badania pokazują, że muchomor sromotnik ewoluuje, by przetrwać w nowych środowiskach. Naukowcy odkryli, że grzyb ten może rozmnażać się bez partnera, co ułatwia mu kolonizację nowych terenów.
Mimo że zatrucia są rzadkie, brak antidotum sprawia, że wczesna interwencja jest kluczowa. W 2023 r. chińscy badacze odkryli, że pewien barwnik medyczny może być potencjalnym antidotum, co daje nadzieję na przyszłość. Nie opracowano jednak do tej pory w pełni skutecznej odtrutki.
