Nosisz w kieszeni detektor anihilacji antymaterii. Niezwykłe odkrycie polskich naukowców

Co łączy smartfony z antymaterią? Naukowcy z CERN wykorzystali matryce CMOS, w którą zaopatrzone są telefony, jako detektory cząstek. Czy to niepozorne działanie przybliży nas do zrozumienia procesu anihilacji antymaterii?

W CERN-ie (Europejska Organizacja Badań Jądrowych) w Szwajcarii udało się wygenerować i zbadać cząsteczki antymaterii (tzw. antycząstki). Na zdjęciu przedstawione są urządzenia w tamtejszej Fabryce AntymateriiUrządzenia znajdujące się w CERN. mat. poglądowy
Źródło zdjęć: © Getty Images | Dean Mouhtaropoulos
Justyna Waliszewska

Jak podaje serwis Nauka w Polsce, zespół AEgIS z CERN, w skład którego wchodzą polscy fizycy, odkrył, że przerobione matryce CMOS z aparatów smartfonów mogą skutecznie wykrywać anihilację antymaterii. To rozwiązanie jest proste i tanie, a w dodatku sprawdza się lepiej niż tradycyjne detektory cząstek. Projekt AEgIS bada wpływ grawitacji na antymaterię, porównując zachowanie atomów antywodoru z wodorem. Różnice w zachowaniu mogą dostarczyć cennych informacji o budowie wszechświata.

Naukowcy Instytutu Fizyki UMK.
Naukowcy Instytutu Fizyki UMK. © materiały prasowe UMK | UMK

CERN, czyli Europejska Organizacja Badań Jądrowych, to jedno z największych i najważniejszych laboratoriów naukowych na świecie, zajmujące się badaniem struktury materii i fundamentalnych sił rządzących Wszechświatem. Znajdujący się na pograniczu Szwajcarii i Francji ośrodek zasłynął z budowy Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC) — największego akceleratora cząstek, który pozwala naukowcom na symulowanie warunków panujących tuż po Wielkim Wybuchu.

Nowa technologia w detekcji cząstek

Jak się okazuje, większość z nas w kieszeni nosi przyrząd, który może wykrywać proces anihilacji antymaterii. Matryca CMOS powszechnie występuje w aparatach smartfonów, a po niewielkich modyfikacjach może służyć jako detektor cząstek. Dzięki lepszej rozdzielczości niż standardowe detektory krzemowe, może rejestrować zdarzenia z większą dokładnością niż specjalistyczny sprzęt.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Bliskość i bezpieczeństwo - czas epokowych zmian? - Historie Jutra napędza PLAY #6

Zespół badaczy AEgIS zbudował unikatowy detektor, który jest tysiące razy tańszy niż produkowane specjalnie do takich badań detektory krzemowe. W dodatku nasz detektor ma znacznie lepszą rozdzielczość i umożliwia analizowanie zderzeń cząstek na żywo

- prof. Mariusz Piwiński
Instytut Fizyki UMK, członek zespołu AEgIS

Praktyczne zastosowanie matryc CMOS

Matryce CMOS, mimo że nie są produkowane z myślą o detekcji, po odpowiednich modyfikacjach mogą być używane w tych wyjątkowych pomiarach. Naukowcy usunęli mikrosoczewki, aby odsłonić element światłoczuły, co pozwala na rejestrację śladów cząstek. Jak podaje PAP, w dotychczasowych detektorach pojedynczy piksel ma rozmiar około 30 mikrometrów. Natomiast w matrycy CMOS taki piksel jest mniejszy niż 1 mikrometr. Dzięki temu możliwe będzie rejestrowanie zdarzeń z jeszcze większą precyzją.

Żeby mieć w smartfonach coraz lepsze aparaty fotograficzne, potrzebne są coraz lepsze matryce. Istnieje więc już dobrze znana technologia wytwarzania układów światłoczułych, które mają maleńkie piksele, są oparte na krzemie, a w dodatku są miniaturowe, bo mieszczą się w obudowie telefonu

 - powiedział prof. Mariusz Piwiński z UMK.

Czym jest anihilacja antymaterii?

Anihilacja antymaterii to proces fizyczny, w którym cząstka materii spotyka swoją antycząstkę - mającą tę samą masę, ale przeciwny ładunek. Kolizja prowadzi do ich całkowitego zniszczenia i zamiany masy w energię. Najczęściej obserwowanym przykładem jest spotkanie elektronu z pozytonem (antyelektronem), które skutkuje emisją fotonów gamma. Anihilacja odgrywa ważną rolę m.in. w badaniach nad kosmologią, fizyką cząstek oraz w zastosowaniach technologicznych, takich jak pozytonowa tomografia emisyjna (PET) w medycynie.

Wybrane dla Ciebie

Chiny testują tajemniczą rakietę. Ma nietypową trajektorię
Chiny testują tajemniczą rakietę. Ma nietypową trajektorię
Służy Polsce od 6 lat. Jest do naprawy
Służy Polsce od 6 lat. Jest do naprawy
Co oznacza litera "H" w imieniu Jezusa? Nie każdy o tym wie
Co oznacza litera "H" w imieniu Jezusa? Nie każdy o tym wie
Polska wstrzymuje zakup rakiet. Zabrakło na nie pieniędzy?
Polska wstrzymuje zakup rakiet. Zabrakło na nie pieniędzy?
60-letnia zagadka może mieć rozwiązanie. Wszystko przez czarne dziury
60-letnia zagadka może mieć rozwiązanie. Wszystko przez czarne dziury
Zbłąkana planeta. Zorze podgrzewają jej atmosferę
Zbłąkana planeta. Zorze podgrzewają jej atmosferę
Wiedziałeś, że dinozaury wciąż istnieją? Nawet robimy z nich rosół
Wiedziałeś, że dinozaury wciąż istnieją? Nawet robimy z nich rosół
Rozważają przekazanie Tomahawków Ukrainie. Jest reakcja Kremla
Rozważają przekazanie Tomahawków Ukrainie. Jest reakcja Kremla
Rosyjski okręt na Morzu Śródziemnym. Doznał bardzo poważnej awarii
Rosyjski okręt na Morzu Śródziemnym. Doznał bardzo poważnej awarii
Wysycha w rekordowym tempie. Będzie mieć opłakane skutki dla świata
Wysycha w rekordowym tempie. Będzie mieć opłakane skutki dla świata
Bezsenność i demencja. Brak snu przyspiesza zmiany w mózgu
Bezsenność i demencja. Brak snu przyspiesza zmiany w mózgu
Newa SC na straży polskiego nieba. Wojsko pokazało zdjęcia
Newa SC na straży polskiego nieba. Wojsko pokazało zdjęcia