NASA szykuje kolejną misję. Wezmą w niej udział Polacy

Specjaliści z Centrum Badań Kosmicznych PAN wezmą udział w misji badawczej NASA o nazwie IMAP, dotyczącej badań heliosfery. Polacy będą odpowiedzialni za budowę instrumentu oraz przeprowadzenie eksperymentu GLOWS (GLObal solar Wind Structure) będącego częścią przedsięwzięcia. Ministerstwo Edukacji i Nauki poinformowało, że przeznaczy na ten cel 16 milionów złotych.

- Współpraca z NASA jest dla Ministerstwa Edukacji i Nauki potwierdzeniem, że wydatki do tej pory przeznaczone na rozwój badań naukowych w obszarze przestrzeni kosmicznej to znakomita inwestycja. Liczymy, że Centrum Badań Kosmicznych PAN będzie naszą wizytówką w NASA i pomostem do dalszego rozszerzania współpracy dwustronnej - mówił Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Satelita badawczy IMAP ma zostać wyniesiony na orbitę w 2025 roku za pomocą rakiety firmy SpaceX. Pracować będzie w pobliżu tzw. punktu libracji L1 między Ziemią a Słońcem, ok. 1,5 mln kilometrów od naszej planety.

W międzynarodowym konsorcjum przygotowującym misję badawczą IMAP, obok CBK PAN znalazły się takie instytucje jak m.in. MIT, Caltech, JPL i kilkanaście innych cenionych ośrodków badawczych i uniwersyteckich. Sonda kosmiczna IMAP wyposażona będzie w dziesięć instrumentów naukowych, z których jeden - GLOWS, powstanie właśnie w Centrum Badań Kosmicznych PAN.

CBK PAN jest odpowiedzialne za cały proces związany z GLOWS, od złożenia propozycji eksperymentu, przez projekt i budowę instrumentu, aż po analizę zebranych dzięki niemu danych.

Centrum Badań Kosmicznych PAN zostało wybrane jako partner misji NASA IMAP ze względu na wieloletnie doświadczenie w badaniach heliosfery.

- Nasze naukowe zaangażowanie w misję NASA IBEX (Interstellar Boundary Explorer), szczególnie opracowanie uzyskanych danych, jak również wieloletnie inżynierskie doświadczenie w tworzeniu instrumentów badawczych na misje Europejskiej Agencji Kosmicznej i współpraca z partnerami z całego świata pozwoliły wygrać konkurs na udział w misji IMAP. Jesteśmy odpowiedzialni za projekt i wykonanie instrumentu badawczego GLOWS oraz przeprowadzenie całego eksperymentu. To długi, rozłożony na wiele lat proces, wymagający skrupulatności i stałego zaangażowania - wyjaśnia profesor Iwona Stanisławska, dyrektor Centrum Badań Kosmicznych PAN.

- Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk od wielu lat prowadzi badania nad heliosferą i jej otoczeniem. Fakt, że naukowcy z PAN zostali zaproszeni do współpracy przez NASA, obok badaczy z takich instytucji jak Uniwersytet Princeton i MIT, świadczy o najwyższym światowym poziomie naszych badań kosmicznych i o najwyższej efektywności, jaką osiągają najlepsze jednostki PAN. Cieszę się, że kolejny instrument Centrum Badań Kosmicznych, który tym razem w przestrzeń kosmiczną wyniesie rakieta firmy SpaceX, będzie mógł zostać sprawdzony w działaniu - komentuje profesor Jerzy Duszyński, prezes Polskiej Akademii Nauk.

Czytaj także: W kosmosie jest dużo złota. Nikt nie wie skąd się wzięło

GLOWS, czyli GLObal solar Wind Structure, to fotometr do obserwacji fluorescencyjnej poświaty heliosferycznej wodoru w Układzie Słonecznym. Dane uzyskane za pomocą urządzenia umożliwią zbadanie zależności strumienia wiatru słonecznego od szerokości heliograficznej oraz rozkładu w przestrzeni międzyplanetarnej wodoru międzygwiazdowego.

- Dzięki GLOWS po raz pierwszy będziemy w stanie przeprowadzić ważny eksperyment naukowy od początku do końca: poczynając od określenia celu badawczego, poprzez dobór sposobu pomiaru i niezbędnych właściwości instrumentu, projekt i budowę przyrządu pomiarowego, zaplanowanie i realizowanie pomiaru aż do analizy wyników i sformułowania wniosków. Czujemy się do tego dobrze przygotowani dzięki badaniom heliosfery i wiatru słonecznego prowadzonych w CBK przy użyciu opracowanych przez nas modeli oraz doświadczeniom uzyskanym m.in. w ramach rozpoczętej wcześniej i wciąż prowadzonej misji heliosferycznej IBEX - mówi dr hab. Maciej Bzowski, kierujący zespołem naukowców i inżynierów z CBK PAN pracujących nad GLOWS.

Misja NASA, dla której przygotowywany jest eksperyment GLOWS, pozwoli zbadać dwa ważne i powiązane ze sobą zagadnienia naukowe w heliosferze: przyspieszenie cząstek energetycznych oraz interakcje wiatru słonecznego z lokalnym ośrodkiem międzygwiazdowym.

Przedsięwzięcie jest przygotowywane przez międzynarodowy zespół naukowy pod kierownictwem profesora Davida J. McComasa z Uniwersytetu Princeton, a za realizację projektu odpowiada Applied Physics Laboratory (APL) z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Z ramienia NASA misję koordynuje Heliophysics Division w Science Mission Directorate.

Zobacz także: NASA kończy część misji. Polski kret HP3 przestał kopać na Marsie