NASA publikuje spektakularne zdjęcie. "Sąsiadka" Drogi Mlecznej

NASA zaprezentowała spektakularne zdjęcie galaktyki M31 w Andromedzie, ukazujące ją w nietypowym dotąd zestawieniu danych zebranych przez różne teleskopy naziemne i kosmiczne.

M31M31
Źródło zdjęć: © NASA
Sebastian Barysz

Galaktyka w Andromedzie, czyli M31, jest jedną z najbliższych sąsiadek Drogi Mlecznej - oddalona "jedynie" o 2,5 miliona lat świetlnych. Jest to galaktyka spiralna podobnie jak nasza i stanowi kluczowy obiekt badań pomagający zrozumieć strukturę i ewolucję Drogi Mlecznej.

Jak powstała fotografia M31?

Wyjątkowe zdjęcie M31 powstało przez połączenie danych uzyskanych w różnych zakresach długości fali, przypisując im odpowiednie kolory. W ten sposób powstał obraz ukazujący galaktykę w sposób niedostępny dla ludzkiego oka.

Dane dotyczące promieniowania rentgenowskiego pochodzą z amerykańskiego Obserwatorium Chandra oraz europejskiego XMM-Newton (kolory: czerwony, zielony, niebieski). Dane w ultrafiolecie dostarczył teleskop GALEX (niebieski), a optyczne pochodzą od astrofotografów korzystających z teleskopów naziemnych (Jakob Sahner i Tarun Kottary). Podczerwień uzyskano dzięki instrumentom takim jak Kosmiczny Teleskop Spitzera, Infrared Astronomy Satellite, COBE, Planck, Herschel (kolory: czerwony, pomarańczowy, fioletowy). Dane radiowe pochodzą z Westerbork Synthesis Radio Telescope (czerwono-pomarańczowy). Część teleskopów już nie działa.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

M31 i ciemna materia

M31 odgrywa istotną rolę w badaniach astrofizycznych. W latach 60. XX wieku obserwacje tej galaktyki doprowadziły do przełomu w rozumieniu ciemnej materii — tajemniczego składnika Wszechświata, który nie emituje ani nie odbija promieniowania elektromagnetycznego, ale wpływa grawitacyjnie na zwykłą materię.

Amerykańska astronomka Vera Rubin (1928–2016) badała krzywe rotacji M31 i doszła do wniosku, że galaktyka ta może składać się w dużej mierze z ciemnej materii. Jej prace zostały potwierdzone w kolejnych dekadach i stanowiły jedne z pierwszych przekonujących dowodów na istnienie ciemnej materii.

M31
M31 © NASA

Niedawne rozpoczęcie pracy Obserwatorium Very Rubin w Chile to kolejny krok w badaniach tego zagadnienia. Teleskop o średnicy 8,4 metra będzie wykonywał wielokrotne przeglądy całego nieba, dostarczając danych kluczowych dla zrozumienia ciemnej materii. W projekcie uczestniczy kilkudziesięciu polskich astronomów.

Galaktyka Andromedy jest również fascynująca dla obserwatorów amatorów. Jest najdalszym obiektem kosmicznym widocznym gołym okiem i można ją dostrzec na niebie nad Polską przy sprzyjających warunkach.

Jak informuje Polska Agencja Prasowa, część z wykorzystanych teleskopów już nie funkcjonuje, ale zebrane przez nie dane nadal pozwalają na tworzenie unikalnych obrazów kosmosu, takich jak najnowsza kompozycja M31 zaprezentowana przez NASA.

Wybrane dla Ciebie
Graniczą z Ukrainą. Część żołnierzy z USA opuszcza kraj NATO
Graniczą z Ukrainą. Część żołnierzy z USA opuszcza kraj NATO
Dwutlenek węgla szkodzi także w jonosferze. Nieoczywiste zagrożenia
Dwutlenek węgla szkodzi także w jonosferze. Nieoczywiste zagrożenia
Wyjaśni wiele. Świadomość jest nadal dla nas tajemnicą
Wyjaśni wiele. Świadomość jest nadal dla nas tajemnicą
„Cegiełki życia” poza Drogą Mleczną. Pierwsze takie odkrycie
„Cegiełki życia” poza Drogą Mleczną. Pierwsze takie odkrycie
Tym chcą zwalczać drony. USA zamówiły broń w Szwecji
Tym chcą zwalczać drony. USA zamówiły broń w Szwecji
Nowa fabryka w Polsce. Będą produkować więcej amunicji 155 mm
Nowa fabryka w Polsce. Będą produkować więcej amunicji 155 mm
Zbliża się eksplozja V Sagittae. To fascynujący układ dwóch gwiazd
Zbliża się eksplozja V Sagittae. To fascynujący układ dwóch gwiazd
Niepokojące zjawisko. Właśnie to dzieje się z Grenlandią
Niepokojące zjawisko. Właśnie to dzieje się z Grenlandią
Demon prędkości. Wzbił się w powietrze po raz pierwszy
Demon prędkości. Wzbił się w powietrze po raz pierwszy
Sprawi, że nauczysz się mniej. AI nie jest idealnym narzędziem
Sprawi, że nauczysz się mniej. AI nie jest idealnym narzędziem
Niszczy roje dronów laserem. Broń będzie gotowa za cztery lata
Niszczy roje dronów laserem. Broń będzie gotowa za cztery lata
Polskie MiG-i przechwyciły rosyjski samolot. Tyle nam ich zostało
Polskie MiG-i przechwyciły rosyjski samolot. Tyle nam ich zostało