Najpotężniejsza broń w historii. 64 lata temu zbudowali ją Rosjanie

W październiku 1961 r. Związek Radziecki zdetonował Car bombę, znaną także jako RDS202. Wybór daty nie był przypadkowy – Nikita Chruszczow chciał zaprezentować siłę ZSRR podczas partyjnego zjazdu i wysłać wyraźny sygnał Zachodowi.

Analiza raportów amerykańskiego wywiadu ujawnia, że Car bomba spełniła funkcję propagandową. Eksperci z USA przewidywali, że ZSRR w ciągu dekady może osiągnąć szczyt możliwości w dziedzinie broni termojądrowej. W 1961 r. przeprowadzono co najmniej 19 testów, z czego 14 miało moc powyżej jednej megatony – to około 66 razy więcej niż bomba zrzucona na Hiroszimę.

Projekt Car bomby nadzorował fizyk Julij Borisowicz Chariton. Zespół skonstruował bombę ważącą 27 t w zaledwie cztery miesiące. Rosyjskie źródła podają, że miała ona moc 50 megaton, natomiast Amerykanie szacowali ją na 58 megaton. Niezależnie od tych różnic liczbowych, skala eksplozji była bezprecedensowa.

Ładunek zrzucono z wysokości 10,5 km nad Nową Ziemią. Bomba opadała na spadochronie o masie ok. 800 kg i eksplodowała na wysokości czterech km. Grzyb atomowy osiągnął 64 km wysokości i 40 km średnicy. Skały w pobliżu epicentrum wyparowały, a błysk widziano z odległości 900 km. Fala uderzeniowa trzykrotnie okrążyła glob, a wstrząsy sejsmiczne odnotowano nawet w Wielkiej Brytanii.

Eksperci oceniali, że tak potężna broń nie miała praktycznego zastosowania militarnego, choć mogłaby zniszczyć miasto wielkości Paryża. CIA uznała, że zrzucenie tak dużej bomby na USA jest nierealne, ale test potwierdził możliwości technologiczne ZSRR.

Warto wspomnieć, że wśród twórców Car bomby był Andriej Sacharow, który później stał się znanym działaczem na rzecz ograniczenia broni jądrowej i praw człowieka. W 1975 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, którą przeznaczył na cele charytatywne.