Na pokładzie była m.in. Anna Jantar. 45. rocznica tragicznej katastrofy na Okęciu

14 marca 1980 roku, podczas lądowania na warszawskim Okęciu, doszło do katastrofy samolotu PLL LOT. Wydarzenie wstrząsnęło Polską, a jego przyczyny były przedmiotem badań dwóch komisji śledczych - polskiej i radzieckiej, które doszły do sprzecznych wniosków.

Ił-62, który uległ katastrofie. Zdjęcie z lotniska w Nowym JorkuIł-62, który uległ katastrofie. Zdjęcie z lotniska w Nowym Jorku
Źródło zdjęć: © Wikimedia
oprac.  AMM

To jedna z najczarniejszych katastrof lotniczych w Polsce, zginęło wtedy 87 osób (77 pasażerów i 10 członków załogi). Przez lata dwie komisje śledcze badały przyczyny tej katastrofy, jednak ich wnioski były różne. Polska komisja i komisja radziecka z Moskwy doszły do odmiennych konkluzji. Przyczyny tragedii były złożone i obejmowały zarówno błędy konstrukcyjne, jak i oszczędności w eksploatacji maszyn - przypomina Polska Agencja Prasowa.

Tragiczny lot z Nowego Jorku

Samolot Ił-62 "Mikołaj Kopernik" miał wystartować z lotniska im. Kennedy'ego w Nowym Jorku 13 marca 1980 roku o godzinie 19 czasu miejscowego, jednak intensywne opady śniegu opóźniły wylot. Po oczyszczeniu pasa startowego maszyna wyruszyła do Warszawy o 21:18.

Lot nad Atlantykiem przebiegał bez zakłóceń, a załoga nie zgłaszała problemów technicznych. Dowodził 46-letni kapitan Paweł Lipowczan, doświadczony pilot z blisko 9 tys. godzin w powietrzu, oraz drugi pilot Ireneusz Łachocki. Na pokładzie wolna pozostała ponad połowa miejsc, wśród pasażerów była wokalistka Anna Jantar i amatorska drużyna bokserska z USA.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Około godziny 11 czasu polskiego załoga nawiązała kontakt z wieżą kontrolną na Okęciu, nie zgłaszając żadnych problemów. Pogoda była bezchmurna, a samolot skierowano na ścieżkę podejścia do lądowania. Kapitan zgłosił trudności z sygnalizacją podwozia i planował drugi krąg wokół lotniska, co nie wzbudziło niepokoju, gdyż podobne awarie były wcześniej notowane.

Niespodziewana awaria

Podczas zwiększania mocy, by wznieść się na drugi krąg, doszło do pęknięcia wału w silniku nr 2. Turbina rozpędziła się poza dopuszczalne obroty, co doprowadziło do jej rozerwania i uszkodzenia innych elementów samolotu, w tym silników i układów sterowania.

Załoga straciła kontrolę nad maszyną, która zaczęła opadać. Kapitanowi udało się ominąć zakład poprawczy dla nieletnich, jednak samolot uderzył w ziemię, rozbijając się na terenie dawnego fortu wojskowego. Wszyscy na pokładzie zginęli.

Kontrowersje wokół przyczyn

Specjalna komisja uznała eksplozję turbiny za główną przyczynę katastrofy, wskazując na ukryte wady materiałowo-technologiczne. Raport przesłano do ZSRR, gdzie został odrzucony. Dopiero po latach przyznano, że silnik miał wady konstrukcyjne.

Według dokumentów odnalezionych w Instytucie Pamięci Narodowej, także polska strona przyczyniła się do wypadku poprzez oszczędności w eksploatacji maszyn. Katastrofa była związana z przedłużonym czasem eksploatacji silników i próbami napraw we własnym zakresie.

Ofiary katastrofy spoczywają na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie, a załoga na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Na terenie klubu sportowego Skra postawiono pomnik upamiętniający sportowców, którzy zginęli w wypadku. Imię kapitana Lipowczana nosi jedna z ulic na warszawskim Okęciu.

Wybrane dla Ciebie
Problemy rosyjskiej floty podwodnej. Od "kulejącego okrętu" do "pływającej Hiroszimy"
Problemy rosyjskiej floty podwodnej. Od "kulejącego okrętu" do "pływającej Hiroszimy"
Tajemnica posągów z Wyspy Wielkanocnej rozwiązana. Są nowe badania
Tajemnica posągów z Wyspy Wielkanocnej rozwiązana. Są nowe badania
Błędnie zdiagnozowała raka. AI myli się w 7 na 10 przypadków
Błędnie zdiagnozowała raka. AI myli się w 7 na 10 przypadków
Widowiskowy pokaz świateł z dalekiej północy. Zorza polarna znów nad Polską
Widowiskowy pokaz świateł z dalekiej północy. Zorza polarna znów nad Polską
Odkryli egipską twierdzę sprzed 3,5 tys. lat. W środku piece i ciasto
Odkryli egipską twierdzę sprzed 3,5 tys. lat. W środku piece i ciasto
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach