Kontynent się rozpada. Pękniecie bez przerwy rośnie
Na naszych oczach Afryka stopniowo podlega przemianom, które zwiastują separację Półwyspu Somalijskiego od reszty kontynentu. Geolodzy prognozują, że w dalekiej przyszłości stanie się on wyspą. Wszystko to za sprawą potężnych sił tektonicznych działających pod powierzchnią Ziemi. Skutki będą jednak widoczne dopiero za miliony lat.
Wyjaśniając to, specjaliści od geologii podkreślają, że Afryka nieustannie doświadcza procesów tektonicznych. Te zmiany mogą przekształcić Półwysep Somalijski w osobną wyspę. Obserwacje przeprowadzone na fizycznej mapie kontynentu ujawniają Rowy Afrykańskie, które wyglądają niczym olbrzymie szczeliny.
Dynamika Półwyspu Somalijskiego
Mimo braku wielkich trzęsień ziemi czy erupcji wulkanicznych, w głębokich warstwach Ziemi zachodzą ważne zmiany i dochodzi do wielu ruchów tektonicznych. Te procesy, choć niewidoczne teraz, przyczynią się do utworzenia za kilka milionów lat nowego obszaru morskiego.
Pęknięcia Strefy Wschodnioafrykańskiej
Afrykańska strefa ryftu obejmuje dwa znaczące pęknięcia w skorupie ziemskiej: jedno biegnie przez Etiopię i Kenię, drugie zaś tworzy łuk od Ugandy do Malawi. Mimo że aktywność sejsmiczna w tym regionie nie jest oczywista, pęknięcia oraz trzęsienia ziemi występują głównie pod kątem do głównej linii ryftu, co sugeruje możliwy jej przesuw.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Najnowsze symulacje komputerowe oparte na danych z satelitów potwierdzają, że rozciąganie w Afryce wciąż trwa. Działania w astenosferze (warstwa o grubości ok. 100 km, położona w górnej części płaszcza Ziemi) prowadzą do zniekształceń terenu, które wytwarzają duże naciski w litosferze (od 10 do 100 km). Kiedy te naciski osiągną maksymalną wartość, ziemia drży, a teren się rozrywa. Procesy te, wraz z przesunięciem materiału ziemskiego w północno-wschodnim kierunku, nadal kształtują geologię kontynentu, wpływając na jego przyszłość.
Ruchy kontynentów
Kształtowanie się ziemi napędzane jest przez ruchy płyt tektonicznych, które stanowią część skorupy ziemskiej. Ten proces, nazwany tektoniką płyt, opiera się na kilku ważnych mechanizmach:
- Dryf kontynentalny: Płyty kontynentalne unoszą się na warstwie półpłynnej zwanej astenosferą. Ruch ten wynika z konwekcji w płaszczu Ziemi, gdzie gorący materiał wznosi się, stygnie i opada, tworząc napęd przesuwania płyt.
- Grzbiety śródoceaniczne: Obszary, w których z magmy wynurzają się nowe płyty oceaniczne, prowadząc do ich rozchodzenia się od grzbietów.
- Subdukcja: Jest to proces, w którym jedna płyta zanurza się pod inną i wnika w płaszcz Ziemi, jednocześnie się topiąc. Skutkami tego mogą być formowanie się gór, wulkanów i trzęsień ziemi.
- Transformacja: Płyty przemieszczają się wzajemnie wzdłuż uskoków transformacyjnych, co skutkuje napięciami i wyzwalaniem energii w postaci trzęsień ziemi.
Te długotrwałe procesy prowadzą do nieustannych zmian w kształcie i położeniu lądów na powierzchni Ziemi, trwających przez miliony lat.
