Kaspersky Lab prezentuje listę szkodliwych programów, które najczęściej atakowały użytkowników w czerwcu 2009 r.
Podobnie jak w poprzednich miesiącach, czerwcowe zestawienie zostało przygotowane w oparciu o dane wygenerowane przez system Kaspersky Security Network (KSN). W najnowszym zestawieniu analitycy z Kaspersky Lab zastosowali jednak nieco inne metody wyboru i analizy danych.
Pierwsza tabela zawiera szkodliwe programy, aplikacje wyświetlające reklamy oraz potencjalnie niebezpieczne narzędzia, które zostały wykryte i zneutralizowane na komputerach użytkowników po raz pierwszy, na przykład przez moduł ochrony w czasie rzeczywistym (skanowanie podczas dostępu). Użycie statystyk z tej metody skanowania pozwala na dokonanie analizy najnowszych, najbardziej niebezpiecznych i najszerzej rozprzestrzenionych szkodliwych programów.
Zmiana sposobu analizy danych nie miała żadnego wpływu na liderów rankingu - Net-Worm.Win32.Kido.ih pozostał na pierwszym miejscu. W zestawieniu pojawiły sie także dwie nowe modyfikacje tego robaka: Kido.jq oraz Kido.ix. Skuteczność robaków z rodziny Kido wynika przede wszystkim z tego, że rozprzestrzeniają się one na wiele sposobów, łącznie z wykorzystaniem nośników wymiennych (takich jak pendrive'y), które są następnie podłączane do niezabezpieczonych komputerów. Z podobnej metody infekowania korzystają robaki z rodziny AutoRun (AutoRun.dui oraz AutoRun.rxx), które także dostały się do zestawienia.
Na dwudziestym miejscu znalazła się aplikacja adware Shopper.v. Jest to typowy program z tej kategorii - instaluje rozmaite paski narzędzi w przeglądarce internetowej oraz kliencie poczty i przy ich użyciu wyświetla banery reklamowe. Usuwanie tych pasków narzędzi może być kłopotliwe.
Drugie zestawienie przedstawia dane wygenerowane przez moduł ochrony WWW i odzwierciedla krajobraz zagrożeń online. Ranking obejmuje szkodliwe programy wykryte na stronach WWW oraz zagrożenia, które infekują komputery podczas odwiedzania witryn. Innymi słowy, druga lista odpowiada na pytania: "Jakie szkodliwe programy najczęściej infekują strony WWW?" oraz "Jakie szkodliwe programy są najczęściej pobierane - świadomie lub nieświadomie - przez użytkowników podczas odwiedzania stron WWW?".
Pierwsze miejsce zajął Gumblar.a - trojan-downloader, który jest doskonałym przykładem zagrożenia typu "drive-by download".
Gumblar.a ma postać małego zaszyfrowanego skryptu, który po uruchomieniu przekierowuje użytkownika na zainfekowaną stronę WWW. Następnie, przy użyciu szeregu luk, pobierany i instalowany jest plik wykonywalny szkodliwego programu. Po instalacji plik modyfikuje wyniki wyszukiwania Google. Szkodnik szuka także na zainfekowanym komputerze haseł do serwerów FTP i infekuje je.
W rezultacie powstaje botnet składający się z zainfekowanych serwerów, który może być wykorzystywany przez cyberprzestępców do instalowania dowolnych szkodliwych programów na komputerach niczego nieświadomych użytkowników. Liczba zainfekowanych serwerów jest niebotyczna i - co więcej - szkodnik wciąż się rozprzestrzenia.
Kolejnym przykładem ataku drive-by download jest trojan-downloader LuckySploit.q, który uplasował się na trzecim miejscu drugiego rankingu i jest także obecny w pierwszym zestawieniu. Jest to sprytnie zamaskowany skrypt, który na początku pobiera z zainfekowanego komputera informacje o konfiguracji przeglądarki internetowej. Następnie szkodnik szyfruje dane przy użyciu publicznego klucza RSA i umieszcza je na stronie WWW przygotowanej przez cyberprzestępców. Dane są odszyfrowywane na serwerze z użyciem prywatnego klucza RSA a do użytkownika trafia odpowiedni zestaw skryptów (z zależności od zainstalowanej przeglądarki). Skrypty te wykorzystują luki atakowanego komputera i pobierają szkodliwe programy. Takie wieloetapowe podejście znacznie utrudnia analizę oryginalnego skryptu, który pobiera informacje o przeglądarce: jeżeli serwer odszyfrowujący dane jest niedostępny, wykrycie konkretnych skryptów trafiających na atakowany komputer staje się niemożliwe.
Wiele szkodliwych programów wykorzystuje luki w aplikacjach różnych producentów. Obecność w rankingu takich exploitów jak Trojan-Clicker.SWF.Small.b, Exploit.JS.Pdfka.gu, Exploit.JS.Pdfka.lr czy Exploit.SWF.Agent.az świadczy zarówno o popularności aplikacji Adobe Flash Player oraz Adobe Reader, jak i o ilości luk w tych programach. Luki w produktach Microsoftu także są intensywnie wykorzystywane przez cyberprzestępców: sam Trojan-Downloader.JS.Major.c wykorzystuje szereg błędów w zabezpieczeniach różnych wersji systemu Windows oraz pakietu Microsoft Office.
Coraz wyraźniejszy staje się trend wykorzystywania przez cyberprzestępców zestawu zaawansowanych ataków drive-by download do instalowania szkodliwych programów na komputerach atakowanych użytkowników. Można powiedzieć, że ataki cyberprzestępcze są coraz bardziej zorientowane na WWW. Jednocześnie, coraz ważniejsze staje się uaktualnianie systemów operacyjnych i użytkowanych aplikacji.
Na koniec czerwcowego raportu nowość - zestawienie krajów, z których pochodzi najwięcej prób infekowania komputerów przez Internet.
