Kamizelki kuloodporne w Polsce. Przedstawiamy całą prawdę
Inwazja Rosji na Ukrainę ponownie wzmogła zainteresowanie cywilów sprzętem wojskowym, który można byłoby wysłać do Ukrainy.
Aktualnie ludzie mogą kupić bez problemów celowniki optyczne, czy rozwiązania noktowizyjne lub termowizyjne dedykowane np. myśliwym. Znacznie gorzej ma się sprawa z kamizelkami kuloodpornymi, do których dostęp jest bardzo utrudniony. W zasadzie dostępne są wyłącznie rozwiązania dedykowane sektorowi cywilnemu w postaci kamizelek do noszenia pod ubraniami.
Te są np. czasami noszone przez instruktorów na strzelnicach i są w stanie ochronić przed amunicją pistoletową. Zanim przejdziemy dalej, to omówmy jak rozróżnić stopnie ochrony. Najbardziej przyjęta na rynku jest amerykańska norma NIJ 0101.06 dzieląca kamizelki na klasy IIA, II, IIIA, III oraz IV.
Klasy od IIA do IIIA opierają się wyłącznie wykorzystaniu kevlaru stąd są nazywane balistyką miękką, a kamizelki klasy III oraz IV wykorzystują kevlar, oraz specjalne płyty wykonane z materiału ceramicznego bądź czasem polietylenu.
Warto zaznaczyć, że kamizelki, hełmy bądź wkłady mają datę przydatności do użycia, po której są traktowane jako przeterminowane. Tego typu wkłady dalej spełniają swoją rolę, ale nie ma już gwarancji, że zatrzymają wszystkie deklarowane pociski (zagrożenie z górnej granicy normy).
- IIA - chroni przed pociskami z nabojów 9x19 mm Parabellum i .40 S&W,
- II - chroni przed pociskami z nabojów 9x19 mm Parabellum P+ (o wyższej prędkości) i nabojów .357 Magnum,
- IIIA - chroni przed pociskami z nabojów 9x19 mm Parabellum +P++ (o jeszcze wyższej prędkości) i nabojów .44 Magnum,
- III - chroni już przed karabinową amunicją z ołowianym rdzeniem pocisku kal. 7,62x51 mm NATO lub słabszą pokroju 5,56x45 mm, 5,45x39 mm lub 7,62x39 mm,
- IV - chroni przed przeciwpancernymi pociskami ze stalowym rdzeniem z nabojów kal. .30-06 lub słabszych.
Jak to jest z tymi kamizelkami i hełmami w Polsce — wyjaśnienie od człowieka z branży
Ostatnie dwie klasy są niedostępne dla cywilów, ale okazjonalnie trafiają się na portalach aukcyjnych. Zdecydowaliśmy się zadać parę pytań firmom zajmującym się sprzedażą broni, dlaczego sytuacja jest taka, a nie inna. Na odpowiedzi zdecydowała się firma Polarms z Kołobrzegu.
Dlaczego nikt nie oferuje w Polsce cywilowi sprzedaży nowych kamizelek kevlarowych, hełmów bądź wkładów ceramicznych?
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów broni i amunicji oraz wykazu wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, na których wytwarzanie lub obrót jest wymagana koncesja. Tak samo koncesja jest wymagana na obrót hełmami wojskowymi i policyjnymi, ochraniaczami twarzy, kończyn i innych części ciała (z wyłączeniem konwencjonalnych hełmów stalowych niewyposażonych w żadnego typu akcesoria pokroju noktowizji ani niezmodyfikowanych czy zaprojektowanych do zamontowania takich urządzeń), pancerzami osobistymi, kamizelkami odłamkoodpornymi i kuloodpornymi.
Czyli, jeśli chcemy sprzedawać i kupować tego typu sprzęt, używany przez polską policję i wojsko np. z AMW i potem go odsprzedawać – należy mieć po pierwsze koncesję. Następnie koncesjonowana firma, która coś takiego nabędzie - może te przedmioty sprzedać tylko następującym podmiotom lub osobom - zgodnie z: USTAWĄ z dnia 13 czerwca 2019 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
Art. 61:
Wyroby o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym sprzedaje się:
1) przedsiębiorcom posiadającym koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania lub obrotu wyrobami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
2) Siłom Zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Policji, Agencji Wywiadu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Straży Granicznej, Służbie Celno-Skarbowej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Ochrony Kolei oraz innym państwowym formacjom uzbrojonym, w odniesieniu do których dostęp do takich wyrobów regulują odrębne przepisy – po okazaniu dokumentu uprawniającego do ich nabycia;
2a) zarządcom lub dzierżawcom obwodów łowieckich oraz członkom Polskiego Związku Łowieckiego posiadającym pozwolenie na broń do celów łowieckich, a 2022-02-11 Kancelaria Sejmu s. 53/102 także uprawnienia do wykonywania polowania – wyłącznie w zakresie tłumików dźwięku (huku);
3) innym podmiotom, których dostęp do wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym regulują odrębne przepisy – na warunkach w nich określonych.
Kamizelki kuloodporne, hełmy wojskowe i policyjne, ochraniacze twarzy, kończyn i innych części ciała sprzedaje się także przedsiębiorcom, którzy posiadają koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, oraz przedsiębiorcom albo jednostkom organizacyjnym, którzy na podstawie odrębnych przepisów powołały wewnętrzne służby ochrony oraz szkołom kształcącym w zawodzie pracownika ochrony fizycznej osób i mienia, a także przedsiębiorcom prowadzącym działalność szkoleniową dla osób ubiegających się o wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej.
No i tyle – jak kogoś nie ma na liście, to my nie możemy dokonać sprzedaży.
Jak wygląda kwestia przeterminowanych osłon balistycznych?
Używane i przeterminowane osłony balistyczne nadal są sprzedawane przez AMW w obrocie specjalnym, gdzie krąg nabywców jest ograniczony do firm posiadających koncesję. Nie ma żadnych przepisów, które mówiłyby wprost, że uszkodzone czy przeterminowane wyroby tego typu można sprzedawać na wolnym rynku. Niby także nie ma przepisów tego zabraniających, ale dochodzą do nas informację, że interpretacja tego przez MSWiA jest taka, że nadal obowiązują je te przepisy. Zresztą – Ustawa przewiduje możliwość pozbawienia cech użytkowych wyrobów o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym – ale to pozbawienie musi być POTWIERDZONE przez państwową instytucję. Czyli nie wystarczy po prostu popsuć hełmu czy kamizelki – musi to być zrobione zgodnie ze specjalną specyfikacją i dostać POTWIERDZENIE – dopiero wtedy można taki „zepsuty” wyrób można sprzedać na wolnym rynku.
W takim razie skąd trafiają okazjonalnie oryginalne kamizelki, czy hełmy na Polski rynek?
Z tego co się orientujemy, tak restrykcyjne przepisy dotyczące hełmów i kamizelek kuloodpornych nie obowiązują np. w Niemczech. Można sobie wyobrazić teoretyczną sytuację, kiedy to polski podmiot sprzedaje hełmy z AMW do Niemiec, a stamtąd drogą wysyłkową, kupują je polscy obywatele – w pełni legalnie, ponieważ samo prywatne posiadanie, zakup, czy sprzedaż wyrobów o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym jako osoba fizyczna nie jest sankcjonowane przez prawo - jest dozwolone.
Jakie bariery istnieją w przypadku w wysyłaniu tego sprzętu na Ukrainę jako firma?
Niezbędne jest zezwolenie od Ministerstwa Rozwoju, a procedura jego uzyskania trwa wiele tygodni bądź nawet miesięcy.
Warto też zaznaczyć, że sporo produktów na rynku to wyroby z Chin, z których realny poziom ochrony może się zarówno zgadzać bądź dość mocno rozmijać się z deklaracjami, jak i oznaczeniami. Z wiadomych względów w USA są ludzie, którzy przeprowadzali testy chińskich osłon balistycznych i część daje radę.
