Jowisz kiedyś mógł być płaski. Nowe odkrycie naukowców
Planety nie zawsze powstają tak, jak sobie to wyobrażamy. Nowe symulacje pokazują, że duże planety, które powstają dość daleko od swoich gwiazd macierzystych, na początku przypominają spłaszczony dysk. Według naukowców z Uniwersytetu Central Lancashire, tak właśnie mógł powstać Jowisz.
13.02.2024 | aktual.: 13.02.2024 10:16
W Drodze Mlecznej istnieje wiele planet, ale nie jest do końca jasne, w jaki sposób powstają takie obiekty. Wiemy, że gęste obłoki gazu i pyłu zamieniają się w gwiazdy. Pozostałości tworzą inne elementy układu planetarnego: planety, komety, asteroidy i księżyce.
Jak powstają planety? W przypadku mniejszych planet, takich jak Ziemia, Wenus, Mars czy Merkury, obserwujemy zjawisko akrecji kawałków skał - kawałki skał sklejają się, aż w końcu powstanie planeta. W przypadku większych planet gazowych może występować zjawisko zwane niestabilnością dysku. Nowe odkrycie opisali astrofizycy Adam Fenton i Dimitris Stamatellos z Uniwersytetu Central Lancashire. Szczegółowy artykuł na ten temat został opublikowany w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics Letters.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak powstają duże gazowe giganty?
Naukowcy przeprowadzili złożone symulacje, dostosowując różne aspekty procesu, takie jak gęstość gazu, temperatura i prędkość dysku. Badania przeprowadzono w brytyjskim ośrodku DiRAC High Performance Computing Facility. Wyniki były niesamowite i warte wysiłku.
Według nowych badań, protoplanety gazowych olbrzymów najpierw tworzą spłaszczony kształt. Symulacja sugeruje również, że materia gromadzi się na rosnącej protoplanecie głównie na biegunach, a nie wokół równika.
Nie jest jasne, co to odkrycie oznacza dla modelu akrecji jądra, ale badania sugerują, że właściwości protoplanety osadzonej w dysku gwiezdnym mogą wydawać się różne w zależności od kąta patrzenia.
Badania mogą wpłynąć także na inne planety. Naukowcy twierdzą, że jesteśmy coraz lepsi w wykrywaniu powstających planet, ale ważne jest, by zrozumieć, jak interpretować to, na co patrzymy. Z boku kształt naleśnika jest bardziej oczywisty, ale z góry łatwo pomylić okrągły kształt z kulą.
Paweł Maziarz, dziennikarz Wirtualnej Polski