Jak sprawdzić temperaturę procesora - sposoby

Każdy podzespół podczas pracy komputera pobiera energię elektryczną i wydziela ciepło, a jednym z najbardziej prądożernych elementów jest procesor, który z każdą sekundą wykonuje mnóstwo obliczeń. Zatem jeżeli procesor pobiera dużo energii i pracuje bardzo intensywnie, to jest również jednym z najbardziej nagrzewających się podzespołów, mimo że ma postać niewielkiej, krzemowej płytki.

O odpowiednią temperaturę procesora trzeba dbać, dlatego stosuje się różne elementy chłodzące, które odprowadzają wytwarzane przez niego ciepło i tym samym utrzymują bezpieczną temperaturę. Są nimi np. pasta termoprzewodząca, wentylator, także rurka cieplna (tzw. heat pipe). Pasta termoprzewodząca nakładana jest bezpośrednio na płytkę procesora, dzięki temu wyrównuje mikronierówności powstałe między powierzchnią elementu chłodzącego a tą płytką i świetnie przewodzi ciepło, podobnie jak rurki cieplne.

Kiedy procesor osiąga zbyt wysoką temperaturę, przestaje pracować prawidłowo i powoduje, że komputer zaczyna nam się wieszać, wyłączać samoistnie bądź restartować w czasie wykonywania obciążających czynności, np. grania w gry. Często także możemy usłyszeć jego nierówną pracę: słyszymy, że komputer zaczął pracować głośniej (wentylator zwiększa swoje obroty), ale zaraz potem nagle wycisza się, po czym ponownie "szumi" głośniej.

To dlatego, że procesor zwiększa i zmniejsza na zmianę swoje taktowanie, a więc wydajność pracy. Jest to tzw. throttling termiczny, będący tak naprawdę zabezpieczeniem przed całkowitym przegrzaniem. Jeśli procesor zaczyna osiągać temperaturę dla niego krytyczną, wtedy obniża swoją wydajność. To zjawisko występuje przede wszystkim w laptopach.

Temperaturę procesora możemy sprawdzić za pomocą programów albo w BIOS-ie.

• Jak sprawdzić temperaturę procesora w BIOS-ie?

Żeby sprawdzić temperaturę procesora w BIOS-ie, trzeba najpierw się do niego dostać (sprawdź, jak uruchomić BIOS)
. Aktualna temperatura procesora, w zależności od producenta i wersji BIOS-u, jest opisana za pomocą wyrażenia „Current CPU Temperature” (CPU to po prostu procesor) bądź „CPU Temperature”. Ta informacja może być umieszczona w różnych zakładkach, np. „PC Health Status” (producent: Phoenix/Award), czy „Power” → „Hardware Monitor” (producent: American Megatrends).

Jednak należy wiedzieć, że pokazywana przez BIOS temperatura procesora jest niższa niż ta, którą procesor osiąga podczas intensywnej pracy.

• Jak sprawdzić temperaturę procesora w programach diagnostycznych?

W programach diagnostycznych można sprawdzić aktualną temperaturę procesora podczas zwyczajnej pracy, ale także można sprawdzić maksymalną temperaturę, jaką procesor może osiągnąć, przy użyciu testów obciążających.

Jednym z prostrzych w obsłudze programów diagnostycznych do sprawdzania temperatury procesora jest program Core Temp, który w niewielkim okienku pokazuje temperaturę aktualną, maksymalną i minimalną dla całego procesora bądź dla poszczególnych rdzeni procesora w stopniach Celsjusza. W wersji angielskiej rdzeń określa się mianem "core"; w zależności od procesora tychże rdzeni może być 2, 4 lub 6.

Innym programem do diagnostyki procesora jest HWMonitor, który również pokazuje aktualną, maksymalną i minimalną temperaturę dla poszczególnych rdzeni procesora w stopniach Celsjusza i stopniach Fahrenheita. Wystarczy tylko odszukać w oknie programu nazwę swojego procesora (np. Intel Core..., AMD...).

Programem, który świetnie nadaje się do testowania obciążenia procesora, jest OCCT. Przedstawia on aktualną temperaturę procesora na czytelnych, rysujących się w czasie rzeczywistym wykresach. Ponadto za jego pomocą można wykonać test, który pokaże nam, jak pracuje procesor pod dużym obciążeniem, jaką osiąga wtedy maksymalną temperaturę i czy przy osiągnięciu tej temperatury pracuje stabilnie.

Wyniki tego typu testu pozwalają stwierdzić doświadczonym użytkownikom, czy z komputerem jest wszystko w porządku albo czy istnieje szansa na efektywne, a przede wszystkim bezpieczne podkręcenie procesora (czyli zwiększenie jego wydajności, a więc zwiększenie częstotliwości wykonywania obliczeń).

Żeby zapobiec przegrzewaniu się procesora trzeba przede wszystkim dbać o to, aby komputer stacjonarny bądź laptop miał możliwość swobodnego odprowadzania ciepła na zewnątrz, dlatego należy unikać stawiania komputera w zamkniętej półce w biurku, która ogranicza swobodny przepływ powietrza, czy stawianiu laptopa na kocu, kołdrze czy innych zamkniętych powierzchniach.

Ponadto trzeba pamiętać również o czyszczeniu wnętrza komputera, zwłaszcza laptopa. Laptop posiada zwartą, zamkniętą konstrukcję, z której niewielkimi otworami wydobywa się gorące powietrze. Jego komponenty są chłodzone często niewielkim wentylatorkiem, który chłonie kurz jak gąbka, więc jeżeli na jego łopatkach osadzi się za dużo brudu, wtedy przestanie pracować wydajnie, a co za tym idzie sprawi, że procesor i pozostałe komponenty nie będą odpowiednio chłodzone.

Do czyszczenia elementów komputera używajmy najlepiej sprzężonego powietrza, które skutecznie wydmuchuje kurz z trudno dostępnych miejsc.

W utrzymaniu odpowiedniej temperatury procesora pomoże także wymiana pasty termoprzewodzącej.