Co może zepsuć się w samolocie?
Samoloty to wspaniałe maszyny, które pozwalają spełniać odwieczne marzenia człowieka o lataniu. To nadal najbezpieczniejszy środek transportu, co potwierdzają statystyki. W przypadku statków powietrznych nie ma miejsca na błędy, gdyż te najczęściej są tragiczne w skutkach. Maszyny są projektowane w taki sposób, aby znieść wiele, a ich stan techniczny zawsze musi być bez najmniejszego zarzutu. Przygotowane z lekkich i wytrzymałych materiałów – tytanu i aluminium, są odporne na bardzo duze wahania temperatur. Wyposażone w zaawansowane systemy, powinny gwarantować bezpieczeństwo. Są jednak sytuacje, których nie da się przewidzieć, o czym na własnej skórze przekonały się tysiące pasażerów na całym świecie, ginąc w katastrofach lotniczych. Gdy zawodzi technika, ludzie są zdani wyłącznie na siebie.
Samoloty to wspaniałe maszyny, które pozwalają spełniać odwieczne marzenia człowieka o lataniu. To nadal najbezpieczniejszy środek transportu, co potwierdzają statystyki. W przypadku statków powietrznych nie ma miejsca na błędy, gdyż te najczęściej są tragiczne w skutkach. Maszyny są projektowane w taki sposób, aby znieść wiele, a ich stan techniczny zawsze musi być bez najmniejszego zarzutu. Przygotowane z lekkich i wytrzymałych materiałów – tytanu i aluminium, są odporne na bardzo duze wahania temperatur. Wyposażone w zaawansowane systemy, powinny gwarantować bezpieczeństwo. Są jednak sytuacje, których nie da się przewidzieć, o czym na własnej skórze przekonały się tysiące pasażerów na całym świecie, ginąc w katastrofach lotniczych. Gdy zawodzi technika, ludzie są zdani wyłącznie na siebie.
Przyczyny katastrof lotniczych mogą być różne. Błędy pilotów, mechaników, kontrolerów lotów czy awarie techniczne – to wszystko może doprowadzić do tragedii. Często przyczyn jest kilka i składają się one na splot nieszczęśliwych wydarzeń. Czasem katastrofa pozostaje niewyjaśniona. Przyjrzyjmy się największym katastrofom samolotów pasażerskich spowodowanym problemami technicznymi.
SW/JB/SW
Katastrofa lotu Japan Airlines 123
Ofiary: 520
Statek powietrzny: Boeing 747-SR46
Data katastrofy: 12 sierpnia 1985 r.
Miejsce: Japonia
Przyczyna: dekompresja kabiny spowodowana błędną naprawą
Przyczyną tej katastrofy była nieprawidłowo przeprowadzona przez specjalistów Boeinga naprawa jednej z grodzi ciśnieniowych. Użyto pojedynczej warstwy spoin, zamiast podwójnej. Z każdym lotem, naprężenia rosły. Doprowadziły one do powstania wyrwy w kadłubie o powierzchni około 3 metrów kwadratowych, co było powodem dekompresji kabiny. Prąd powietrza doprowadził do wyrwania statecznika pionowego i części ogona, co z kolei spowodowało przerwanie przewodów hydraulicznych i utratę sterowności.
Katastrofa lotu Turkish Airlines 981
Ofiary: 346
Statek powietrzny: McDonnell Douglas DC-10
Data katastrofy: 3 marca 1974 r.
Miejsce: Francja
Przyczyna: nagła, wybuchowa dekompresja
W katastrofie, której uległ samolot typu DC-10, życie straciło 346 osób. Jej przyczyną była nagła, "wybuchowa dekompresja", spowodowana wyrwaniem drzwi luku bagażowego. Wywołało to zerwanie całej podłogi i jej zapadnięcie. Przyczyniło się to do uszkodzenia przewodów hydraulicznych i przerwania pracy silnika, w wyniku czego piloci utracili kontrolę nad maszyną.
Problem tkwił w mechanizmie zamków drzwi luku bagażowego. Drzwi pozornie wyglądały na zamknięte, jednak sworznie nie trzymały prawidłowo.
Co ciekawe, to nie jedyny taki przypadek. Wcześniej doszło już do podobnej usterki w DC-10 , jednak skończyło się na szczęśliwym lądowaniu awaryjnym.
Katastrofa lotu American Airlines 191
Ofiary: 273 (w tym 2 osoby na ziemi)
Statek powietrzny: McDonnell Douglas DC-10
Data katastrofy: 25 maja 1979 r.
Miejsce: Stany Zjednoczone
Przyczyna: odpadnięcie lewego silnika
Zniszczeniu uległ pylon z silnikiem co spowodowało oderwanie fragmentu skrzydła i przerwanie dwóch obwodów systemu hydraulicznego. Utrata płynu hydraulicznego uniemożliwiła dalsze sterowanie maszyną.
Katastrofa lotu American Airlines 587
Ofiary: 265 osób (w tym 5 osób na ziemi)
Statek powietrzny: Airbus A300-605R
Data katastrofy: 12 listopada 2001 r.
Miejsce: Stany Zjednoczone
Przyczyna: błąd pilota
Bezpośrednią przyczyną tej katastrofy był błąd pilota, który na krótko przed runięciem maszyny w dół wykonał pięć naprzemiennych ruchów statecznika pionowego. W wyniku agresywnych manewrów doszło do jego przeciążenia i odpadnięcia.
Katastrofa lotu Trans World Airlines 800
Ofiary: 230
Statek powietrzny: Boeing 747-131
Data katastrofy: 17 lipca 1996 r.
Miejsce: Stany Zjednoczone
Przyczyna: uszkodzenie izolacji przewodów elektrycznych, podgrzanie paliwa do temperatury zapłonu
Podczas postoju na lotnisku, w czasie gdy usiłowano znaleźć brakująca pasażerkę, w samolocie była włączona klimatyzacja. To właśnie klimatyzator znajdujący się w okolicy zbiornika z paliwem spowodował jego podgrzanie do temperatury zapłonu. Uszkodzona izolacja przewodów instalacji elektrycznej spowodowała przeskoczenie iskry z kabli wysokiego napięcia do do niskonapięciowego obwodu paliwomierzy, w wyniku czego doszło do wybuchu.
Katastrofa lotu Swissair 111
Ofiary: 229
Statek powietrzny: McDonnell Douglas MD-11
Data katastrofy: 2 września 1998 r.
Miejsce: Kanada
Przyczyna: pożar na pokładzie, awaria przyrządów pokładowych
Przyczyną tej katastrofy był wybuch pożaru na pokładzie, spowodowany wadą jednego z przewodów. Uległ on stopieniu wyniku nadmiernego obciążenia, co spowodowało zapalenie się łatwopalnej izolacji wykonanej z materiału termoakustycznego. Co ciekawe, do katastrofy przyczynili się pasażerowie pierwszej klasy, którzy podłączali dodatkowe urządzenia elektroniczne.
Katastrofa lotu Lauda Air 004
Ofiary: 223
Statek powietrzny: Boeing 767-3Z9ER
Data katastrofy: 26 maja 1991 r.
Miejsce: Tajlandia
Przyczyna: niekontrolowane włączenie się odwracacza ciągu podczas lotu
Przyczyną tej katastrofy było samoistne włączenie się odwracacza ciągu silnika podczas lotu. Śledczy rozważali wiele hipotez: działanie załogi, awarię systemu hydraulicznego, awarię systemu elektrycznego lub wadliwą naprawę. Niestety na żadną z nich nie znaleziono dowodów.
Katastrofa lotu Birgenair 301
Ofiary: 189
Statek powietrzny: Boeing 757-225
Data katastrofy: 6 lutego 1996 r.
Miejsce: Dominikana
Przyczyna: awaria rurek Pitota
Na postawie zeznań mechaników ustalono brak osłon na rurkach Pitota - prostego urządzenia do pomiaru prędkości statków powietrznych. Oficjalnie stwierdzono, że prawdopodobnie lokalny gatunek osy założył w nich gniazdo.
Katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim
Ofiary: 183
Statek powietrzny: Iljuszyn Ił-62M
Data katastrofy: 9 maja 1987 r.
Miejsce: Polska
Przyczyna: awaria silnika, pożar i utrata sterowania samolotem
Jako główną przyczynę katastrofy ustalono wady konstrukcyjno-technologiczne silnika D-KU30.
Katastrofa lotu Spanair 5022
Ofiary: 154
Statek powietrzny: McDonnell Douglas MD-82
Data katastrofy: 20 sierpnia 2008 r.
Miejsce: Hiszpania
Przyczyna: prawdopodobna usterka klap
Prawdopodobnie usterka klap spowodowała ich niewysunięcie, co przełożyło się na brak dostatecznej siły nośnej, przeciągnięcie i uderzenie w ziemię.
Katastrofa lotu Adam Air 574
Ofiary: 102
Statek powietrzny: Boeing 737-400
Data katastrofy: 1 stycznia 2007 r.
Miejsce: Indonezja
Przyczyna: nieprawidłowe działanie przyrządów nawigacyjnych
Przyczyną tej katastrofy było nieprawidłowe działanie przyrządów nawigacyjnych. Niestety pilot nie przejął w porę kontroli nad maszyną. W wyniku lotu nurkowego z nadmierną prędkością (ponad 900 km/h) w końcowej fazie lotu w samolocie wystąpiły uszkodzenia konstrukcji.
Awaryjne lądowanie lotu PLL LOT 016
Ofiary: brak
Statek powietrzny: Boeing 767-300ER
Data: 1 listopada 2011 r.
Miejsce: Polska, Lotnisko Chopina w Warszawie
Przyczyna: nieznana
Około 30 minut po starcie z portu lotniczego Newark-Liberty w USA załoga stwierdziła usterkę centralnego systemu hydraulicznego. Kilkanaście minut przed lądowaniem okazało się, że nie wysunęło się podwozie. Grawitacja także go nie odblokowała. Samolot musiał lądować awaryjnie bez podwozia.
