Badania rakietowe w Polsce Ludowej

Inicjatorem działań był Jacek Walczewski, który w 195. roku na AGH założył Komórkę Techniki Rakietowej zajmującą się programem rakietowym. Jacek Walczewski marzył o podboju kosmosu i osadzeniu na orbicie polskiego sztucznego satelity.

Pierwszoplanowym celem było jednak stworzenie rakiety meteorologicznej do badań górnych warstw atmosfery. Na przełomie lat 50/6. Stany Zjednoczone i Związek Radziecki dokonywały eksplozji ładunków nuklearnych w atmosferze. Produkty radioaktywne z tych eksplozji były wyrzucane do stratosfery i następnie wiatrami rozprzestrzeniały się po całym świecie. Rakiety meteorologiczne miały pomóc w monitorowaniu tych odpadów.

Pierwsze badania nad rakietami realizowano na Pustyni Błędowskiej oraz w Krakowie, na tamtejszych lotniskach oraz wieży spadochronowej. Testowano rakiety doświadczalne RM oraz rakiety RASKO do rozpraszania chmur gradowych. W celu zdobycia doświadczenia oraz pozyskania dodatkowych środków realizowano także mniej konwencjonalne badania. Na zlecenie Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego wystrzelono, specjalnie do tego celu zaadaptowaną rakietą, dwie myszki. Celem było zbadanie, w jaki sposób siły przyspieszenia wpływają na uzębienie. Eksperyment powiódł się i pasażerki bezpiecznie wróciły na ziemię.

Innym razem uruchomiono pierwszą w Polsce, a może nawet i w Europie pocztę rakietową. Na zlecenie Towarzystwa Filatelistycznego do kapsuł rakiety zapakowano koperty z korespondencją oznaczoną specjalnym "stemplem rakietowym". W pierwszym teście rakietę przesłano wzdłuż płyty lotniska, za drugim razem listy wystrzelono w powietrze i głowica z pocztą bezpiecznie opadła na spadochronie.

Opisane powyżej badania rakietowe miały charakter pomocniczy, przygotowujący wobec tych, które odbywały od 196. roku na poligonie wojskowym w Ustce, a później na stacji rakietowej w Łebie. Testowano tam właściwe rakiety meteorologiczne, a wystrzelona w 1970 roku w Łebie rakieta METEOR 2 osiągnęła pułap około 100 km, czyli umowny próg kosmosu.

Marzenia o wyniesieniu w przestrzeń kosmiczną polskiego sztucznego satelity nie udało się jednak zrealizować. Zdaniem nie żyjącego już profesora Jacka Walczewskiego, polskie badania rakietowe przerwano pod wpływem nieoficjalnych nacisków ze strony naszego "wschodniego sąsiada".

Badania naukowe, w tym próby z odpalaniem rakiet, wypuszczanie balonów i testowanie spadochronów, dokumentowane były na taśmie filmowej 1. mm. Materiały znajdują się w dyspozycji Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Dzięki staraniom operatora filmowego Piotra Augustynka oraz stowarzyszenia TRZECI TOR zdigitalizowano archiwalne taśmy filmowe oraz przeprowadzono wywiady filmowe z naukowcami biorącymi udział w badaniach rakietowych. Powstała strona internetowa rakietypolskie.pl, gdzie można obejrzeć archiwalne filmy, w tym również z polskiego wybrzeża z Ustki i Łeby oraz fragmenty wywiadów. Krzysztof Ridan

Polecamy na stronie LotniczaPolska.pl: A321 będą latać dla Wizz Air