Armata z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Każdy może ją kupić

Armatę z Finlandii do Polski sprowadziła firma Polarms z Kołobrzegu i jak przedstawia sklep, jest to egzemplarz pozbawiony cech użytkowych. Nie można z niej strzelać amunicją, ale samo pozbawienie tej możliwości zostało wykonane w sposób jak najmniej ingerujący. Armata nie jest bowiem całkowicie zaspawana, ponieważ można oddać z niej "strzał na sucho".

Jest to też oryginalna produkcja carskiej Rosji, a nie współczesne kopie jak dwie sztuki będące na stanie Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu. Finlandia podobnie jak II Rzeczpospolita odziedziczyła te armaty po carskiej armii.

W przypadku Finlandii było to dokładnie 179 sztuk i sprzedawany egzemplarz był remontowany dwukrotnie: w roku 1929 (przez arsenał A.V.1 w Helsinkach), a potem w roku 1942 przez zakłady Tampella w Tampere. Zakłady remontowe naniosły swoje oznaczenia na lufie poniżej rosyjskich i widać, że armata nosi ślady walk.

Jak podaje Polarms "wewnętrzna płyta pancerna musiała być zdeformowana lub złamana - na co wskazuje nieregularny, krzywy spaw w jej górnej części (patrz zdjęcia). Poza tym płyta nosi ślady prostowania (widoczne podłużne uderzenia od prasy)."

Armata wz.1902, "PUTIŁOWKA" wyceniona na 220 tys. zł jest już włączona do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków województwa zachodniopomorskiego. Sprawia to, że może ja bez problemu kupić każda osoba fizyczna lub firma ulokowana na terenie Polski. Postępowanie wedle firmy Polarms ma być w tym wypadku identyczne, jak przy sprzedaży/kupnie zabytkowego samochodu.

Armata polowa wz. 1902 "PUTIŁOWKA" zwana też czasem jako "PRAWOSŁAWNA" została zaprojektowana przez L. A. Biszljakowa, K. M. Sokołowskiego i K. L. Lipińskiego z Zakładów Putiłowskich w St.Petersburgu. Było to działo mocno inspirowane francuskim Canon de 75 mle 1897, ale Rosjanie zdecydowali na kaliber 76,2 mm.

Konstrukcyjnie armata była konstrukcją działającą w oparciu o długi odrzut lufy z hydrauliczno-sprężynowym oporopowrotnikiem. Armata ważyła ponad około 1,1 tony, miała szybkostrzelność 10 strz./min oraz miała nisko położony środek ciężkości, co było chwalone przez polskich kawalerzystów.

II RP w 1918 roku miała na stanie około 300 armat, z czego na skutek wojny polsko-bolszewickiej ich liczba uległa prawie podwojeniu. Z czasem jednak postarano się je ujednolicić poprzez przekalibrowanie do kalibru 75 mm, czego dokonano w Zakładach Starachowickich za pomocą wymiany lufy bądź poprzez zastosowanie specjalnej wkładki.

Tak przekalibrowane i dodatkowo lekko zmodernizowane w latach 1926-1930 armaty zostały oznaczone jako wz. 1902/26 były nawet używane podczas kampanii wrześniowej, począwszy od obrony Westerplatte.