Zadziwiająca broń. Su‑47 Berkut – zapomniany następca Su‑27, niedoszły rywal Raptora

Su-47 - samolot z ujemnym skosem skrzydeł
Su-47 - samolot z ujemnym skosem skrzydeł
Źródło zdjęć: © Domena publiczna
Łukasz Michalik

05.09.2021 08:16

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Su-47 Berkut to samolot, który wyróżnia się już na pierwszy rzut oka. Konstruktorzy zastosowali w nim ujemny skos skrzydeł, które wyglądają, jakby zostały zamontowane odwrotnie. To nietypowe rozwiązanie zapewnia Su-47 wyjątkowe możliwości w powietrzu.

Biuro Suchoja rozpoczęło prace nad Berkutem w połowie lat 80., zaraz po zakończeniu testowania maszyny T-10M, czyli późniejszego Su-35. Według pierwotnego pomysłu, S-47 miał być następcą Su-27 i jego wersji rozwojowej, od których pozyskał część podzespołów, m.in. przód kadłuba, podwozie i – częściowo – kokpit wraz z owiewką.

Zastosowane w nim rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na określenie tej maszyny mianem myśliwca generacji 4,5, którego prototyp wzbił się w powietrze w 1997 roku.

Priorytetem konstruktorów była w przypadku Berkuta wysoka manewrowość, na rzecz której poświęcono cechy stealth, wprowadzając je jedynie w ograniczonym zakresie (gładkie pokrycie kadłuba). Tym, co wyróżnia Su-47 spośród wielu innych maszyn, są jednak przede wszystkim bardzo nietypowe skrzydła o ujemnym skosie.

Ujemny skos skrzydeł – wady i zalety

Zastosowanie ujemnego skosu skrzydeł zapewnia bardzo wiele korzyści. Skrzydła takie zapewniają lepszą manewrowość, niższą tzw. prędkość przeciągnięcia, a także stawiają niższy opór aerodynamiczny. Ma to wpływ m.in. na prędkość i zasięg samolotu, a pośrednio – także na konieczną moc silników, długość pasa startowego czy zapas paliwa.

  • Su-47
  • Su-47
  • Su-47
  • Su-47 - wizualizacja
[1/4] Su-47Źródło zdjęć: © Domena publiczna

Wadą jest fakt, że na skrzydła działają bardzo duże siły, co wymaga zaprojektowania solidnej konstrukcji, zdolnej znieść takie obciążenia. Dlatego rozwiązanie to – choć znane od dziesięcioleci – ciągle pozostaje eksperymentem.

Su-47 Berkut – niezwykły prototyp

Su-47 – mimo obiecujących właściwości – pozostał jedynie prototypem. Zbudowano tylko jeden egzemplarz tego samolotu, wyróżniający się znacznym wykorzystaniem tytanu i materiałów kompozytowych.

Su-47 w towarzystwie Su-27 i Su-30
Su-47 w towarzystwie Su-27 i Su-30© Airliner.net, lic. GNU Free Documentation License, v. 1.2 | Sergey Krivchikov

Choć maszyna nie została przetestowana z uzbrojeniem (przewidziano dla niego aż 14 punktów podwieszeń), Berkut latał od września 1997 roku, a jego oficjalna prezentacja w roku 1998 wywołała ogromne zainteresowanie. W kolejnych latach Berkut uświetniał różne targi i pokazy lotnicze, ale pozostawał jedynie ciekawostką, bez praktycznego znaczenia.

Niedawno, po bardzo długiej przerwie, Rosjanie ponownie pokazali tę konstrukcję. Su-47 Berkut został zaprezentowany podczas targów MAKS 2019. Nie jest jednak jasne, czy była to po prostu prezentacja starej ciekawostki lotniczej, czy może wskazówka, że w biurze Suchoja wznowiono prace nad maszynami o takich rozwiązaniach konstrukcyjnych.

Su-47 Berkut – to warto wiedzieć:

  1. Powstał tylko jeden przedseryjny egzemplarz Su-47 Berkut. Jedyny prototyp został oblatany w 1997 roku, a później uczestniczył w licznych targach i prezentacjach sprzętu lotniczego.
  2. Rozwiązania testowane na Su-47 trafiły do późniejszych konstrukcji Suchoja. Zebrane doświadczenia wykorzystano przy budowie Su-35, a także w przyszłościowym, rosyjskim samolocie 6. generacji, Su-57 (PAK-FA).
  3. Ujemny skos skrzydeł, choć rzadko spotykany, był testowany m.in. podczas drugiej wojny światowej przez Niemców w odrzutowym bombowcu Ju-287. W latach 80. do starej koncepcji powrócili Amerykanie, testując ją przy pomocy eksperymentalnego samolotu Grumman X-29A.
Źródło artykułu:WP Tech
Komentarze (312)