Zbliża się zmiana czasu. Uważaj na negatywne konsekwencje

Manipulacja dostępnością światła poprzez zmianę czasu zakłóca funkcjonowanie naszego zegara biologicznego – zwraca uwagę psycholog zdrowia prof. Marta Jackowska z Uniwersytetu SWPS w Sopocie. Zegar ten reguluje funkcje naszego organizmu, takie jak sen, trawienie czy nastrój.

W nocy z 26 na 27 października, przestawimy zegarki z czasu letniego na zimowy. Oznacza to, że zmrok będzie zapadał wcześniej. W zależności od godzin pracy, może dojść do sytuacji, gdzie zimą w ciągu doby nie spotkamy na zewnątrz światłą dziennego. Z kolei w marcu, przy przejściu na czas letni, trudnością bywa przyzwyczajenie się do wcześniejszego wstawania.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Funkcje naszego organizmu, takie jak sen, czuwanie, trawienie, temperatura ciała czy nawet nastrój, są regulowane przez nasz zegar biologiczny. Jego funkcjonowanie jest ściśle powiązane z dostępnością światła lub jego brakiem, czyli ciemnością. Zmiana czasu jest więc niczym innym jak zakłóceniem funkcjonowania naszego zegara biologicznego poprzez manipulację dostępnością światła – uważa prof. Marta Jackowska z Uniwersytetu SWPS w Sopocie, cytowana przez Polską Agencję Prasową.

Najłatwiej zauważyć takie skutki jak niewyspanie i zły nastrój, jednak odczuwamy je przede wszystkim podczas wiosennej zmiany czasu. Poza tym dość szybko mijają, gdy organizm przyzwyczaja się do nowego rytmu. Istnieją jednak skutki znacznie groźniejsze, dlatego po zmianie czasu zalecana jest szczególna ostrożność.

- Badania naukowe pokazują większe ryzyko śmiertelnego wypadku samochodowego podczas nocy ze zmianą czasu zarówno jesienią, jak i wiosną oraz większe ryzyko wypadków w pracy i zawałów serca bezpośrednio po zmianie czasu z zimowego na letni – przypomina prof. Jackowska.

Ludzki organizm zdecydowanie gorzej znosi i dłużej adaptuje się do zmiany czasu z zimowego na letni, co potwierdzają statystyki dotyczące wypadków i zawałów. Wówczas jesteśmy jeszcze bardziej niewyspani niż zwykle. Większość ludzi potrzebuje ok. dwóch tygodni, aby organizm dostosował się do nowego czasu.

Jak informuje prof. Jackowska, jedno z niewielu badań na ten temat wykazało, że osoby z bardzo wczesnym i bardzo późnym chronotypem, najgorzej znoszą zmiany czasu. Są dowody, że osoby z późnym chronotypem (tzw. sowy) nie dostosowują się do tej zmiany.

Jak przetrwać ten okres w miarę bezboleśnie? Zdaniem psycholog Jackowskiej, należy "być dla siebie dobrym". Oznacza to, że powinniśmy zadbać o możliwość dobrego snu, relaksu i wypoczynku. Jest to ważne, bo co drugi Polak skarży się na niską jakość snu. Jesteśmy niewyspani, więc źle znosimy zmiany czasu.

- Przed snem powinniśmy się zrelaksować i unikać wszystkiego, co nas stymuluje lub pobudza. Badania naukowe od lat pokazują, że dobry sen się nam wszystkim opłaca! – podkreśla psycholog zdrowia.

Zmiana czasu została formalnie wprowadzona w 1916 r. podczas pierwszej wojny światowej przez Niemców w celu efektywniejszego wykorzystania naturalnego światła i zaoszczędzenia na użyciu sztucznego oświetlenia.

- Obecnie mało kto widzi w tym sens lub użyteczność, a negatywne skutki dla naszego zdrowia i samopoczucia jasno sugerują, że zmiana czasu raczej nam szkodzi niż pomaga – podsumowuje prof. Marta Jackowska.