Ten sam niż doprowadził do powodzi w 1997 r. Niż genueński nad Polską

Ostatnie dni sierpnia i początek września były dla Polski bardzo korzystne, jeśli chodzi o pogodę. Wkrótce jednak musiało się to zmienić. W połowie miesiąca nad Polskę wkroczył niż genueński, a wraz z nim ostrzeżenia o ekstremalnych ulewach. Wyjaśniamy, czym jest zjawisko, które w 1997 r. doprowadziło do powodzi we Wrocławiu i jak na podobne ekstrema pogodowe mogą wpływać zmiany klimatyczne.

Niż genueński znajdzie się nad PolskąNiż genueński znajdzie się nad Polską
Źródło zdjęć: © Fani Pogody, YouTube
Norbert Garbarek

Ostrzeżenia trzeciego stopnia wydane dla województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego, alerty informujące o możliwych podtopieniach i w końcu przygotowania wojsk, aby w razie potrzeby przynieść Polkom i Polakom pomoc. To wszystko efekt pojawienia się nad Polską niżu genueńskiego. Czym natomiast jest to zjawisko, które w ostatnich dniach było odmieniane przez wszystkie przypadki?

Niż Boris nad Polską

Niż genueński to zjawisko pogodowe, które zawdzięcza swoją nazwę obszarowi, w którym powstaje. A tworzy się w Zatoce Genueńskiej na Morzu Śródziemnym, w pobliżu Włoch. Układ genueński powstaje w chwili, kiedy masy chłodnego powietrza spotykają się z ciepłymi wodami morskimi. W takiej sytuacji następuje utworzenie się cyklonu, czyli ośrodku niskiego ciśnienia, który dalej wędruje jednym ze szlaków określonych przez meteorologów. Pojawieniu się układu Boris sprzyjała cyrkulacja powietrza z Arktyki, skąd na przełomie 8 i 9 września zaczęło docierać do Europy mroźne powietrze.

Szlaki niżów według Van Bebbera
Szlaki niżów według Van Bebbera © Licencjodawca

Zgodnie z wyliczeniami modeli numerycznych, ośrodek niżowy Boris przemieszcza się w kierunku północno-wschodnim szlakiem niżów Vb Van Bebbera (od nazwiska niemieckiego meteorologa), który jest rzadkim systemem przemieszczania się niżów nad Europą. W momencie, kiedy niż genueński dotrze nad Polskę, zostanie zatrzymany, co poskutkuje długotrwałymi i intensywnymi opadami deszczu, które według prognoz mogą wynosić nawet 380 litrów na metr kwadratowy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Wobec potencjalnego wystąpienia tak ekstremalnych warunków pogodowych w Polsce, w opinii publicznej często podnoszony jest argument, jakoby to zmiany klimatyczne odpowiadały za tworzenie się tego typu zjawisk. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jest to zjawisko znane od dawna – to właśnie niż genueński doprowadził do powodzi tysiąclecia we Wrocławiu w 1997 r.

Zmiany klimatu a ekstremalne zjawiska pogodowe

Prof. Szymon Malinowski z portalu Nauka o klimacie, wyjaśnia, że niże genueńskie zdarzają się o każdej porze roku. – To, co jest absolutnie nienormalne, to temperatura wody Morza Śródziemnego, co powoduje większą zawartość wody w takim niżu – mówił prof. Malinowski. Temperatura wody w Morzu Śródziemnym jest w 2024 r. rekordowo wysoka. Jeszcze w sierpniu br. odnotowano tam rekordową wartość 28,9 stopni Celsjusza.

Różnice temperatur M. Śródziemnego względem temp. z 20 lat.
Różnice temperatur M. Śródziemnego względem temp. z 20 lat. © Mercator Ocean

Postępujące zmiany klimatyczne nie mają bezpośredniego wpływu na ulewę, którą zapowiadają meteorolodzy. Faktem jednak jest – i co podkreślają naukowcy z Centrum Międzynarodowych Badań nad Klimatem (CICERO) – że globalne ocieplenie może sprawić, iż w przyszłości ludzkość może spodziewać się częstszych i gwałtownych zmian pogody. Uczeni zwracają uwagę, że dotyczy to m.in. coraz bardziej upalnych okresów w ciągu roku oraz nagłych opadów deszczu.

Wybrane dla Ciebie
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach
Wysłał żonie zdjęcie. Niedługo później spadła na niego bomba
Wysłał żonie zdjęcie. Niedługo później spadła na niego bomba
Najstarsza "chłodnia" świata. Ma ponad 1400 lat
Najstarsza "chłodnia" świata. Ma ponad 1400 lat
Gigant opuszcza Polskę. Miał u nas ważną misję
Gigant opuszcza Polskę. Miał u nas ważną misję
Polacy przyjrzeli się wojnie. Kopiują rozwiązanie z Ukrainy
Polacy przyjrzeli się wojnie. Kopiują rozwiązanie z Ukrainy
"Klucz do sukcesu". Według Ukraińca znajduje się w powietrzu
"Klucz do sukcesu". Według Ukraińca znajduje się w powietrzu