Samoloty 5. generacji - najnowocześniejsze samoloty bojowe świata

Artystyczna wizja koncepcyjnego samolotu FB-22 w wersji przeznaczonej dla Japonii
Artystyczna wizja koncepcyjnego samolotu FB-22 w wersji przeznaczonej dla Japonii
Źródło zdjęć: © USAF
Łukasz Michalik

15.06.2021 20:10

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

5. generacja to obecnie szczytowe osiągnięcie lotniczych biur konstrukcyjnych. Zastosowanie najnowocześniejszych rozwiązań sprawia, że maszyny te oferują możliwości, niedostępne dla starszych samolotów. Cena i poziom skomplikowania sprawiają jednak, że tylko nieliczne kraje są w stanie budować maszyny tej klasy. Kto ją obecnie reprezentuje?

1 / 9

Mitsubishi X-2 (Japonia)

Mitsubishi X-2 - japoński demonstrator technologii 5. generacji
Mitsubishi X-2 - japoński demonstrator technologii 5. generacji© Mitsubishi

Japoński Mitsubishi X-2 lata, jednak nie wejdzie do produkcji seryjnej. To demonstrator technologii, pozwalający na przetestowanie różnych rozwiązań i zebranie doświadczeń, pozwalających na zbudowanie właściwej maszyny bojowej. Japonia nie będzie budować samolotu 5. generacji - "przeskoczy" ją, jako perspektywiczną traktując generację szóstą, reprezentowaną przez koncepcyjny samolot i3 i docelowy, bojowy Mitsubishi F-X.

2 / 9

MiG-1.44 (Związek Radziecki/Rosja)

MiG-1.44 - jedyny wyprodukowany egzemplarz
MiG-1.44 - jedyny wyprodukowany egzemplarz © Wikimedia Commons, Hornet Driver, Lic. CC BY-SA 4.0

Projektowany jeszcze w Związku Radzieckim, nowy samolot przewagi powietrznej był pod względem koncepcji mniej więcej odpowiednikiem amerykańskiego Raptora. MiG-1.44 miał być myśliwcem przewagi powietrznej, wykazującym wiele cech, uznawanych obecnie za typowe dla 5. generacji, jak supermanewrowość czy właściwości stealth. Jedyny prototyp wzniósł się w powietrze w 2000 roku, jednak prace nad samolotem zawieszono, za bardziej perspektywiczny uznając projekt PAK FA, czyli późniejszy Su-57.

3 / 9

Su-57 (Rosja)

Su-57 - rosyjski samolot 5. generacji
Su-57 - rosyjski samolot 5. generacji© Suchoj

Rosyjski samolot 5. generacji został oblatany w 2010 roku, jednak jego wdrażanie do służby napotkało na wiele problemów, opóźniających rozwój konstrukcji. Po wykonaniu serii prototypów nastąpiło rozpoczęcie produkcji seryjnej, opóźnionej przez katastrofę pierwszej z maszyn. Według źródeł rosyjskich, w 2021 roku do służby trafią 2 samoloty tego typu. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie zostaną przekazane do jednostki liniowej, ale posłużą do dalszych testów.

4 / 9

Chengdu J-20 (Chiny)

Chengdu J-20 - pierwszy z chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną
Chengdu J-20 - pierwszy z chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną© Wikimedia Commons, Alert5, Lic. CC BY-SA 4.0

J-20 jest pierwszym spośród chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną. Szczegóły techniczne samolotu nie zostały ujawnione, jednak zdaniem ekspertów został zbudowany do nietypowej roli. Jego zadaniem nie jest bowiem - prawdopodobnie - zwalczanie najnowocześniejszych samolotów potencjalnego przeciwnika. Zamiast nich J-20 ma przede wszystkim niszczyć samoloty wsparcia, jak latające cysterny czy samoloty wczesnego ostrzegania, a także maszyny patrolowe i przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych.

5 / 9

Shenyang FC-31 (Chiny)

Shenyang FC-31
Shenyang FC-31© Wikimedia Commons, wc, Lic. CC BY-SA 4.0

Kolejna z chińskich maszyn 5. generacji pozostaje zagadką. To maszyna mniejsza i prawdopodobnie tańsza od J-20. Służące obniżeniu ceny uproszczenia mogą wynikać z przeznaczenia samolotu na eksport i oferowania go tam, gdzie amerykańska technologia jest zbyt droga lub niedostępna z przyczyn politycznych. FC-31 jest jednak zbliżony wyglądem do F-35, a jedną z tłumaczących podobieństwo hipotez jest chińskie szpiegostwo przemysłowe. Wśród opinii dotyczących zadań tego modelu pojawiają się również głosy, że jest to samolot przeznaczony dla chińskich lotniskowców.

6 / 9

F-22 Raptor (Stany Zjednoczone)

F-22 Raptor - pierwszy samolot 5. generacji, jaki uzyskał gotowość operacyjną
F-22 Raptor - pierwszy samolot 5. generacji, jaki uzyskał gotowość operacyjną© Flickr, Rob Shenk, Lic. CC BY-SA 2.0

Raptor to samolot projektowany według założeń, wynikających z doświadczeń Zimnej Wojny. Ta droga, wyspecjalizowana i wyprzedzająca swoją epokę maszyna została opracowana z myślą o wywalczaniu przewagi powietrznej. Choć F-22 może atakować cele naziemne, został zoptymalizowany do walki z innymi samolotami.

7 / 9

F-35 (Stany Zjednoczone)

F-35 to obecnie najliczniej reprezentowany samolot 5. generacji
F-35 to obecnie najliczniej reprezentowany samolot 5. generacji© Domena publiczna

F-35 Lightning II został zaprojektowany jako podstawowy samolot 5. generacji dla Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników. Miał zastąpić wiele innych typów samolotów, dlatego już na etapie koncepcyjnym przewidziano trzy wersje tej maszyny - podstawowy model F-35A, wariant przeznaczony dla marynarki - F-35C, a także wersję z możliwością pionowego startu i lądowania, stworzoną z myślą o Korpusie Piechoty Morskiej - F-35B.

8 / 9

YF-23 Black Widow II (Stany Zjednoczone)

YF-23 - jeden z dwóch wyprodukowanych egzemplarzy
YF-23 - jeden z dwóch wyprodukowanych egzemplarzy© Domena publiczna

Nieco zapomnianą maszyną piątej generacji, która także wzniosła się w powietrze, jest YF-23, wyprodukowany w zaledwie dwóch prototypowych egzemplarzach. Był to bezpośredni konkurent późniejszego F-22 Raptor, rywalizujący z nim w konkursie na nowy samolot przewagi powietrznej. W porównaniu z konkurentem, YF-23 mógł (nie jest to oficjalne stanowisko USAF) mieć nieco lepsze właściwości stealth, osiągnięte kosztem gorszej manewrowości. Zastosowano w nim także bardziej radykalne rozwiązania konstrukcyjne, jednak wybór decydentów padł na bardziej konserwatywnie zaprojektowanego Raptora.

9 / 9

Boeing X-32 (Stany Zjednoczone)

Boeing X-32 - jeden z dwóch eksperymentalnych egzemplarzy
Boeing X-32 - jeden z dwóch eksperymentalnych egzemplarzy© Domena publiczna

Eksperymentalnym samolotem, reprezentującym 5. generację jest także Boeing X-32. Jego dwa prototypowe egzemplarze rywalizowały z prototypami F-35 (wówczas X-35) o zwycięstwo i kontrakt w programie JSF (Joint Strike Fighter). Zaprojektowana przez Boeinga konstrukcja zakładała większą niż u konkurenta unifikację wszystkich wymaganych przez Pentagon wariantów, co miało obniżyć późniejszy koszt jednostkowy produkowanych seryjnie samolotów. Pod koniec 2001 roku za zwycięzcę w konkursie JSF został uznany X-35, co zakończyło rozwój projektu Boeinga.

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (148)