Samoloty 5. generacji - najnowocześniejsze samoloty bojowe świata

Artystyczna wizja koncepcyjnego samolotu FB-22 w wersji przeznaczonej dla Japonii
Artystyczna wizja koncepcyjnego samolotu FB-22 w wersji przeznaczonej dla Japonii
Źródło zdjęć: © USAF
Łukasz Michalik

15.06.2021 20:10

5. generacja to obecnie szczytowe osiągnięcie lotniczych biur konstrukcyjnych. Zastosowanie najnowocześniejszych rozwiązań sprawia, że maszyny te oferują możliwości, niedostępne dla starszych samolotów. Cena i poziom skomplikowania sprawiają jednak, że tylko nieliczne kraje są w stanie budować maszyny tej klasy. Kto ją obecnie reprezentuje?

1 / 9

Mitsubishi X-2 (Japonia)

Mitsubishi X-2 - japoński demonstrator technologii 5. generacji
Mitsubishi X-2 - japoński demonstrator technologii 5. generacji© Mitsubishi

Japoński Mitsubishi X-2 lata, jednak nie wejdzie do produkcji seryjnej. To demonstrator technologii, pozwalający na przetestowanie różnych rozwiązań i zebranie doświadczeń, pozwalających na zbudowanie właściwej maszyny bojowej. Japonia nie będzie budować samolotu 5. generacji - "przeskoczy" ją, jako perspektywiczną traktując generację szóstą, reprezentowaną przez koncepcyjny samolot i3 i docelowy, bojowy Mitsubishi F-X.

2 / 9

MiG-1.44 (Związek Radziecki/Rosja)

MiG-1.44 - jedyny wyprodukowany egzemplarz
MiG-1.44 - jedyny wyprodukowany egzemplarz © Wikimedia Commons, Hornet Driver, Lic. CC BY-SA 4.0

Projektowany jeszcze w Związku Radzieckim, nowy samolot przewagi powietrznej był pod względem koncepcji mniej więcej odpowiednikiem amerykańskiego Raptora. MiG-1.44 miał być myśliwcem przewagi powietrznej, wykazującym wiele cech, uznawanych obecnie za typowe dla 5. generacji, jak supermanewrowość czy właściwości stealth. Jedyny prototyp wzniósł się w powietrze w 2000 roku, jednak prace nad samolotem zawieszono, za bardziej perspektywiczny uznając projekt PAK FA, czyli późniejszy Su-57.

3 / 9

Su-57 (Rosja)

Su-57 - rosyjski samolot 5. generacji
Su-57 - rosyjski samolot 5. generacji© Suchoj

Rosyjski samolot 5. generacji został oblatany w 2010 roku, jednak jego wdrażanie do służby napotkało na wiele problemów, opóźniających rozwój konstrukcji. Po wykonaniu serii prototypów nastąpiło rozpoczęcie produkcji seryjnej, opóźnionej przez katastrofę pierwszej z maszyn. Według źródeł rosyjskich, w 2021 roku do służby trafią 2 samoloty tego typu. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie zostaną przekazane do jednostki liniowej, ale posłużą do dalszych testów.

4 / 9

Chengdu J-20 (Chiny)

Chengdu J-20 - pierwszy z chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną
Chengdu J-20 - pierwszy z chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną© Wikimedia Commons, Alert5, Lic. CC BY-SA 4.0

J-20 jest pierwszym spośród chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną. Szczegóły techniczne samolotu nie zostały ujawnione, jednak zdaniem ekspertów został zbudowany do nietypowej roli. Jego zadaniem nie jest bowiem - prawdopodobnie - zwalczanie najnowocześniejszych samolotów potencjalnego przeciwnika. Zamiast nich J-20 ma przede wszystkim niszczyć samoloty wsparcia, jak latające cysterny czy samoloty wczesnego ostrzegania, a także maszyny patrolowe i przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych.

5 / 9

Shenyang FC-31 (Chiny)

Shenyang FC-31
Shenyang FC-31© Wikimedia Commons, wc, Lic. CC BY-SA 4.0

Kolejna z chińskich maszyn 5. generacji pozostaje zagadką. To maszyna mniejsza i prawdopodobnie tańsza od J-20. Służące obniżeniu ceny uproszczenia mogą wynikać z przeznaczenia samolotu na eksport i oferowania go tam, gdzie amerykańska technologia jest zbyt droga lub niedostępna z przyczyn politycznych. FC-31 jest jednak zbliżony wyglądem do F-35, a jedną z tłumaczących podobieństwo hipotez jest chińskie szpiegostwo przemysłowe. Wśród opinii dotyczących zadań tego modelu pojawiają się również głosy, że jest to samolot przeznaczony dla chińskich lotniskowców.

6 / 9

F-22 Raptor (Stany Zjednoczone)

F-22 Raptor - pierwszy samolot 5. generacji, jaki uzyskał gotowość operacyjną
F-22 Raptor - pierwszy samolot 5. generacji, jaki uzyskał gotowość operacyjną© Flickr, Rob Shenk, Lic. CC BY-SA 2.0

Raptor to samolot projektowany według założeń, wynikających z doświadczeń Zimnej Wojny. Ta droga, wyspecjalizowana i wyprzedzająca swoją epokę maszyna została opracowana z myślą o wywalczaniu przewagi powietrznej. Choć F-22 może atakować cele naziemne, został zoptymalizowany do walki z innymi samolotami.

7 / 9

F-35 (Stany Zjednoczone)

F-35 to obecnie najliczniej reprezentowany samolot 5. generacji
F-35 to obecnie najliczniej reprezentowany samolot 5. generacji© Domena publiczna

F-35 Lightning II został zaprojektowany jako podstawowy samolot 5. generacji dla Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników. Miał zastąpić wiele innych typów samolotów, dlatego już na etapie koncepcyjnym przewidziano trzy wersje tej maszyny - podstawowy model F-35A, wariant przeznaczony dla marynarki - F-35C, a także wersję z możliwością pionowego startu i lądowania, stworzoną z myślą o Korpusie Piechoty Morskiej - F-35B.

8 / 9

YF-23 Black Widow II (Stany Zjednoczone)

YF-23 - jeden z dwóch wyprodukowanych egzemplarzy
YF-23 - jeden z dwóch wyprodukowanych egzemplarzy© Domena publiczna

Nieco zapomnianą maszyną piątej generacji, która także wzniosła się w powietrze, jest YF-23, wyprodukowany w zaledwie dwóch prototypowych egzemplarzach. Był to bezpośredni konkurent późniejszego F-22 Raptor, rywalizujący z nim w konkursie na nowy samolot przewagi powietrznej. W porównaniu z konkurentem, YF-23 mógł (nie jest to oficjalne stanowisko USAF) mieć nieco lepsze właściwości stealth, osiągnięte kosztem gorszej manewrowości. Zastosowano w nim także bardziej radykalne rozwiązania konstrukcyjne, jednak wybór decydentów padł na bardziej konserwatywnie zaprojektowanego Raptora.

9 / 9

Boeing X-32 (Stany Zjednoczone)

Boeing X-32 - jeden z dwóch eksperymentalnych egzemplarzy
Boeing X-32 - jeden z dwóch eksperymentalnych egzemplarzy© Domena publiczna

Eksperymentalnym samolotem, reprezentującym 5. generację jest także Boeing X-32. Jego dwa prototypowe egzemplarze rywalizowały z prototypami F-35 (wówczas X-35) o zwycięstwo i kontrakt w programie JSF (Joint Strike Fighter). Zaprojektowana przez Boeinga konstrukcja zakładała większą niż u konkurenta unifikację wszystkich wymaganych przez Pentagon wariantów, co miało obniżyć późniejszy koszt jednostkowy produkowanych seryjnie samolotów. Pod koniec 2001 roku za zwycięzcę w konkursie JSF został uznany X-35, co zakończyło rozwój projektu Boeinga.

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (148)