Samoloty 5. generacji - najnowocześniejsze samoloty bojowe świata
15.06.2021 20:10
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
5. generacja to obecnie szczytowe osiągnięcie lotniczych biur konstrukcyjnych. Zastosowanie najnowocześniejszych rozwiązań sprawia, że maszyny te oferują możliwości, niedostępne dla starszych samolotów. Cena i poziom skomplikowania sprawiają jednak, że tylko nieliczne kraje są w stanie budować maszyny tej klasy. Kto ją obecnie reprezentuje?
Mitsubishi X-2 (Japonia)
Japoński Mitsubishi X-2 lata, jednak nie wejdzie do produkcji seryjnej. To demonstrator technologii, pozwalający na przetestowanie różnych rozwiązań i zebranie doświadczeń, pozwalających na zbudowanie właściwej maszyny bojowej. Japonia nie będzie budować samolotu 5. generacji - "przeskoczy" ją, jako perspektywiczną traktując generację szóstą, reprezentowaną przez koncepcyjny samolot i3 i docelowy, bojowy Mitsubishi F-X.
MiG-1.44 (Związek Radziecki/Rosja)
Projektowany jeszcze w Związku Radzieckim, nowy samolot przewagi powietrznej był pod względem koncepcji mniej więcej odpowiednikiem amerykańskiego Raptora. MiG-1.44 miał być myśliwcem przewagi powietrznej, wykazującym wiele cech, uznawanych obecnie za typowe dla 5. generacji, jak supermanewrowość czy właściwości stealth. Jedyny prototyp wzniósł się w powietrze w 2000 roku, jednak prace nad samolotem zawieszono, za bardziej perspektywiczny uznając projekt PAK FA, czyli późniejszy Su-57.
Su-57 (Rosja)
Rosyjski samolot 5. generacji został oblatany w 2010 roku, jednak jego wdrażanie do służby napotkało na wiele problemów, opóźniających rozwój konstrukcji. Po wykonaniu serii prototypów nastąpiło rozpoczęcie produkcji seryjnej, opóźnionej przez katastrofę pierwszej z maszyn. Według źródeł rosyjskich, w 2021 roku do służby trafią 2 samoloty tego typu. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie zostaną przekazane do jednostki liniowej, ale posłużą do dalszych testów.
Chengdu J-20 (Chiny)
J-20 jest pierwszym spośród chińskich samolotów 5. generacji, który uzyskał gotowość operacyjną. Szczegóły techniczne samolotu nie zostały ujawnione, jednak zdaniem ekspertów został zbudowany do nietypowej roli. Jego zadaniem nie jest bowiem - prawdopodobnie - zwalczanie najnowocześniejszych samolotów potencjalnego przeciwnika. Zamiast nich J-20 ma przede wszystkim niszczyć samoloty wsparcia, jak latające cysterny czy samoloty wczesnego ostrzegania, a także maszyny patrolowe i przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych.
Shenyang FC-31 (Chiny)
Kolejna z chińskich maszyn 5. generacji pozostaje zagadką. To maszyna mniejsza i prawdopodobnie tańsza od J-20. Służące obniżeniu ceny uproszczenia mogą wynikać z przeznaczenia samolotu na eksport i oferowania go tam, gdzie amerykańska technologia jest zbyt droga lub niedostępna z przyczyn politycznych. FC-31 jest jednak zbliżony wyglądem do F-35, a jedną z tłumaczących podobieństwo hipotez jest chińskie szpiegostwo przemysłowe. Wśród opinii dotyczących zadań tego modelu pojawiają się również głosy, że jest to samolot przeznaczony dla chińskich lotniskowców.
F-22 Raptor (Stany Zjednoczone)
Raptor to samolot projektowany według założeń, wynikających z doświadczeń Zimnej Wojny. Ta droga, wyspecjalizowana i wyprzedzająca swoją epokę maszyna została opracowana z myślą o wywalczaniu przewagi powietrznej. Choć F-22 może atakować cele naziemne, został zoptymalizowany do walki z innymi samolotami.
F-35 (Stany Zjednoczone)
F-35 Lightning II został zaprojektowany jako podstawowy samolot 5. generacji dla Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników. Miał zastąpić wiele innych typów samolotów, dlatego już na etapie koncepcyjnym przewidziano trzy wersje tej maszyny - podstawowy model F-35A, wariant przeznaczony dla marynarki - F-35C, a także wersję z możliwością pionowego startu i lądowania, stworzoną z myślą o Korpusie Piechoty Morskiej - F-35B.
YF-23 Black Widow II (Stany Zjednoczone)
Nieco zapomnianą maszyną piątej generacji, która także wzniosła się w powietrze, jest YF-23, wyprodukowany w zaledwie dwóch prototypowych egzemplarzach. Był to bezpośredni konkurent późniejszego F-22 Raptor, rywalizujący z nim w konkursie na nowy samolot przewagi powietrznej. W porównaniu z konkurentem, YF-23 mógł (nie jest to oficjalne stanowisko USAF) mieć nieco lepsze właściwości stealth, osiągnięte kosztem gorszej manewrowości. Zastosowano w nim także bardziej radykalne rozwiązania konstrukcyjne, jednak wybór decydentów padł na bardziej konserwatywnie zaprojektowanego Raptora.
Boeing X-32 (Stany Zjednoczone)
Eksperymentalnym samolotem, reprezentującym 5. generację jest także Boeing X-32. Jego dwa prototypowe egzemplarze rywalizowały z prototypami F-35 (wówczas X-35) o zwycięstwo i kontrakt w programie JSF (Joint Strike Fighter). Zaprojektowana przez Boeinga konstrukcja zakładała większą niż u konkurenta unifikację wszystkich wymaganych przez Pentagon wariantów, co miało obniżyć późniejszy koszt jednostkowy produkowanych seryjnie samolotów. Pod koniec 2001 roku za zwycięzcę w konkursie JSF został uznany X-35, co zakończyło rozwój projektu Boeinga.